Voor de energiesector zijn het spannende tijden. Naar mijn mening te vergelijken met de overgang van telefonie naar internet. Dat laatste vergde al de nodige souplesse en lenigheid van de overheid, maar de transitie in de energiesector zet nog veel meer op z’n kop. De energiesector is namelijk een belangrijke bron van inkomsten voor de staat. Alleen al de energiebelasting is goed voor ruim 2 miljard Euro. Tegelijkertijd wordt de grondslag van de energiebelasting momenteel van verschillende kanten aangetast. De belangrijkste twee zijn naar mijn mening:
- In de bouw is een omslag gaande naar energieneutrale renovatie en nieuwbouw van woningen en utiliteitsbouw.
- De prijs van zonne-energie daalt zo snel dat ze inmiddels ongeveer even duur is als elektriciteit uit het stopcontact. Deze prijsdaling zet nog wel even door (overcapaciteit) terwijl de energiebelasting en SDE+ toeslag stijgen. Dit maakt zonnepanelen voor woningeigenaren nog interessanter en holt de grondslag van de energiebelasting sneller uit.
Het is alsof er een belasting bestaat op bellen via het vaste net, terwijl meer en meer mensen gebruik maken van VOIP. Door het uithollen van de grondslag van de energiebelasting (en SDE+) is minder geld beschikbaar voor de subsidie van duurzame energie, terwijl het PBL stelt dat er meer geld nodig is om de doelstelling te halen.
Systeem drijft huiseigenaar naar duurste systeem
Het huidige systeem drijft huiseigenaren naar dure, gebouwgebonden vormen van duurzame energieopwekking. Vooral zonne-energie is steeds interessanter. De wetswijziging om salderen voor verenigingen van eigenaren mogelijk te maken, die momenteel voor consultatie voorligt, maakt zonne-energie (en urban wind) nog interessanter (bovendien zijn grotere zonne-energie installaties relatief goedkoper). Het is de vraag of dat economisch gezien een optimaal pad is, want andere vormen van duurzame energie (zoals wind op land) zijn veel goedkoper.
De huidige wetgeving en de hoogte van de energiebelasting maakt dat zonnepanelen op dit moment toch interessanter zijn dan het investeren in wind op land. Bij een investering in wind op land blijf je namelijk overgeleverd aan de grillen van een Kabinet, dat op zoek is naar bezuinigingen en extra belastingopbrengsten. Investeringen in zonnepanelen op je eigen dak en achter de energiemeter voelen op dat punt veel veiliger.
Het nadeel voor de overheid is dat ze de volledige energiebelasting kwijtraakt. Dat gaat om een aanzienlijk bedrag. Uitgaande van ons eigen jaarverbruik van ongeveer 3.000 kWh gaat het om ongeveer Euro 350 aan energiebelasting per jaar (3.000 * 0,114). Daarbovenop komt nog het verlies aan BTW van Euro 65 per jaar.
Om dat voor elkaar te krijgen moeten we een kleine 7.500 Euro investeren in zonnepanelen (zie vergelijking collectieve inkoopacties zonnepanelen). Voor de overheid betekent dat dat ze dit jaar eenmalig Euro 1.425 aan BTW ontvangt. Daar staat tegenover dat ik de rente voor de lening om zonnepanelen te installeren mag aftrekken (verbetering van het huis, dus hypotheekrenteaftrek). Dat betekent een jaarlijkse kostenpost voor de staat van 30 Euro aan extra hypotheekrenteaftrek, naast het verlies van ruim 400 euro aan energiebelasting en BTW per jaar.
Alternatief: duurzame energie baten
Stel nu dat de overheid 40% van de investeringen in rendabele hernieuwbare energie doet, zoals ze dat ook doet voor het winnen van gas en olie, en dat de overheid de energiebelasting laat vallen voor zelflevering aan mensen en bedrijven die zelf risicodragend investeren in de opwekking van hernieuwbare energie. Net als in de huidige SDE+ krijgen de projecten die het hoogste rendement voor de staat leveren voorrang bij de investeringsbeslissing.
De keuze wordt dan een heel andere. Zonnepanelen op mijn dak vergen dan nog steeds een investering van Euro 7.500, want voor de staat is zonne-energie met een kostprijs van 15 tot 23 Eurocent relatief duur, de kans dat de overheid daar nu al 40% van financiert is dus miniem. De Windcentrale stelt te kunnen leveren voor 5,3 Eurocent per kWh en krijgt dus voorrang (net als andere wind op land projecten waar bedrijven en particulieren in investeren voor hun eigen elektriciteitsvoorziening).
Het opwekken van mijn eigen elektriciteitsbehoefte via windenergie kost via de Windcentrale Euro 2.400 (6 Winddelen van ieder Euro 400). In het door mij voorgestelde systeem neemt de staat 40% van de investering voor haar rekening, dat is Euro 960. Zelf moet ik dan nog Euro 1.440 investeren om in mijn eigen elektriciteitsbehoefte te voorzien, een stuk minder dan de Euro 7.500 die ik nodig heb om hetzelfde effect te bereiken met zonne-energie.
Doordat de staat 40% van de investering financiert bij een duurzame energiebatensysteem heeft ze ook recht op 40% van de opbrengst van de opgewekte windenergie. Uitgaande van een consumentenprijs van 20 Eurocent gaat het om een kleine 180 Euro per jaar, dat is 18% rendement (kapitaalkosten niet meegerekend). Voor mij is het voordeel dat ik mijn huidige energierekening van 600 Euro (3.000 * 0,20) hou, maar wel een rendement van 18% haal op mijn investering. Als ik het geld voor mijn investering mag lenen bij een groenbank tegen ongeveer 6% betekent dat 12% rendement, of mijn energierekening tot minder dan Euro 300.
Zoals je ziet kan het ook voor de overheid een voordeel hebben als ze accepteert dat de energiebelasting in haar huidige vorm haar langste tijd heeft gehad. Op die manier wordt een nieuwe inkomstembasis opgebouwd, die past bij het perspectief dat decentrale energieopwekking en een energieneutrale gebouwde omgeving de toekomst zijn. Dat zijn tenslotte toekomstperspectieven die de rijksoverheid ook omarmt via respectievelijk EL&I en Energiesprong (EL&I en BZK).
Meer uitleg over duurzame energie baten:
Een volgende keer een doorrekening van het voorstel van duurzame energie baten op basis van de plannen van De Windcentrale.
Krispy's Blog 
Plaats een reactie