Krispy's Blog

2014 is echt afgelopen, tijd dus om terug te kijken op ons energieverbruik en onze energieopwekking afgelopen jaar. Zoals ik in mijn laatste post van 2014 al aangaf heb ik weer wat zitten sleutelen aan de grafieken en presentatie. In de hoop dat het meer inzicht biedt. De spreadsheet die ik zelf heb gebouwd wordt onderhand behoorlijk uitgebreid en daarmee foutgevoelig, dus wellicht wordt het in 2015 tijd om de boel om te gaan zetten naar een database omgeving. Dat is van later zorg eerst de cijfertjes. De volledige energierekening van 2014 bewaar ik voor later, dat vergt namelijk nog wat rekenwerk. Vandaag kijk ik naar de verbruikscijfers vanaf 2011 t/m 2014 en naar de ontwikkeling van de variabele kosten.

Variabele energiekosten

In de grafiek rechts met de variabele kosten van elektriciteitsverbruik is te zien dat deze sinds 2013 en 2014 met name in de zomer erg laag zijn. De zonnepanelen zorgen er dan zelfs voor dat de cumulatieve elektriciteitskosten teruglopen. Oftewel we verdienen in de zomer wat doordat we meer opwekken dan we verbruiken.

Het effect van onze winddelen op de elektriciteitskosten is veel kleiner, ongeveer € 8 tot € 15 per maand, omdat dit enkel voordeel oplevert voor de leveringskosten. De energiebelasting en de SDE+ heffing moeten gewoon afgedragen worden. Daarbij presteerde onze winddelen (in Grote Geert en De Jonge Held) in 2014 ook minder dan verwacht, de opbrengst bleef in kWh 7% achter bij de beoogde opbrengst. Dat is beter dan in 2013, toen ze 13% minder opbrachten. Daarover later meer. Uiteindelijk hebben onze winddelen ons in 2014 een besparing op onze elektriciteitskosten van ongeveer €96 opgeleverd.

De kosten voor gas zijn een stuk hoger dan de kosten voor elektriciteit. Wat logisch is, omdat we ons vooral gericht hebben op het zelf opwekken van elektriciteit. Bij gas gaat het vooral om besparen, buiten dan de zonneboiler voor warm tapwater. In de grafiek rechts is te zien dat onze zonneboiler ervoor zorgt dat de variabele gaskosten vanaf april t/m september nagenoeg nihil zijn. Ook is goed te zien dat we in 2013 fors meer gestookt hebben en dat we in 2014 weer terug zijn op het kostenniveau van 2011.

Als we naar de totale variabele energiekosten kijken (grafiek onder) dan valt op dat deze sinds 2013 licht dalen in de zomermaanden. Wat echter vooral opvalt is de forse daling dit jaar in vergelijking met eerdere jaren. Dat is met name te danken aan onze zonnepanelen. De variabele kosten bedroegen in 2014 iets minder dan €600, dat is iets minder dan €50 per maand.

De hoogte van alle vaste lasten minus de korting op de energiebelasting bedroeg afgelopen jaren rond de € 120, dus ik verwacht dat onze totale energierekening over 2014 op ongeveer €700 uitkomt, wat neerkomt op iets minder dan €60 per maand. Daarover volgende keer meer, want kostenbesparing is maar een kant van het verhaal. Voor iemand die het energieverbruik van z’n huis wil verduurzamen, zoals wij, zijn de hoeveelheden de andere kant van het verhaal. Tijd dus om daar naar over te schakelen.

Energieverbruik & energieopwekking: op naar 100% duurzaam

Ik heb lang zitten puzzelen hoe ik ons aardgasverbruik op een begrijpelijke wijze kan vergelijken met ons elektricteitsverbruik. En hoe ik daar dan vervolgens weer op een zinnige en begrijpelijke wijze informatie over eigen opwekking aan koppel. Tot nu toe koos ik bij aardgas en de zonneboiler voor kubieke meter gasverbruik en bij elektriciteit voor kilowattuur. Samenvoegen onder dezelfde noemer kan via de route naar Joules. Alleen zegt het aantal Gigajoules energieverbruik de meeste mensen (inclusief mijzelf) weinig, tenzij je stadsverwarming hebt.

Tijdens een gesprek bij ThermIQ viel het kwartje. Zij vertelde dat in België de volledige energienota in kilowattuur wordt genoteerd. Dat is een eenheid die de meeste mensen wel wat zegt. Daarom nu een aantal grafieken die laten zien hoe ons energieverbruik zich sinds 2011 heeft ontwikkeld. Waarbij alle energiehoeveelheden omgerekend zijn naar kWh. Voor de puriteinen onder de lezers: gehanteerde omrekenfactor: 1 m3 aardgas is 9,77 kWh, dat staat gelijk aan 35,17 MJ.

In de grafiek boven is te zien dat verwarming en warm tapwater (beide gas) volgens Nibud en MilieuCentraal de grootste energieslurpers zijn in een huishouden. Elektriciteit vormt zo’n 25% tot 30% van het energieverbruik van een huishouden met 4 personen in een rijtjeshuis met bouwjaar van begin jaren ’90.

Ook is te zien dat ons energieverbruik behoorlijk fluctueert, van zo’n 11 duizend kWh in 2011 naar ruim 15 duizend kWh in 2013 en weer terug naar zo’n 11 duizend kWh in 2014. Waarbij ook bij ons verwarming en warm tapwater de grootste energieslurpers zijn. Terwijl de focus bij ons al 3 jaar ligt op elektriciteit. Tijd dus om daar wat aan te veranderen. Zeker omdat we in staat zijn om zelf meer duurzame elektriciteit op te wekken, maar niet om groen gas te produceren. Ik heb nog wel wat twijfels over m’n eigen inschatting van de hoeveelheid gas die we gebruiken voor warm tapwater. Dit is nu ongeveer even hoog als ons energieverbruik voor verwarmen, terwijl het eigenlijk zo’n 20 tot 30% hoort te zijn.

Leuker dan het bruto energieverbruik vind ik zelf om te zien hoe het aandeel zelf opgewekte energie bij ons de afgelopen jaren is gegroeid en hoe ons netto energieverbruik, de hoeveelheid gas en elektriciteit die we moeten kopen bij het energiebedrijf, is gedaald. Verrassend vind ik hoeveel kilowattuur de zonneboiler bijdraagt, al kan dat lager worden als ik de aannames over gasverbruik voor warm tapwater aanpas.

De grafiek onder maakt duidelijk dat we met het zelf opwekken van ons elektriciteitsverbruik voor nu klaar zijn. We wekken 100% van ons eigen elektriciteitsverbuik zelf op (iets meer zelfs). Dat betekent dat we enkel nog netto energieverbruik hebben voor warm tapwater en verwarming. Beide betreft aardgas. Dat kunnen we veel lastiger zelf verduurzamen, want zelf groen gas maken is naar mijn weten nog niet haalbaar.

Tijd dus om door te gaan pakken op all-electric en te kijken of we de komende jaren meer ruimten kunnen gaan voorzien van bijvoorbeeld infrarood verwarming ter vervanging van de cv. In tegenstelling tot een test uit 2010 op Olinio en wat Jan Willem van de Groep in een recent blog schrijft heb ik namelijk niet het idee dat ik met infrarood ga inleveren op comfort. Sterker voor de badkamer is het een duidelijke verbetering t.o.v. de huidige cv-standaard, die warmtevraag in de centrale ruimte met thermostaat vergt om de verwarming in de badkamer aan de praat te krijgen. Tenzij we ruim duizend Euro investeren in een thermostaatsysteem dat per kamer regelbaar is, zoals bv. de Honeywell Evohome of Danfoss Living Connect met Link CC. Beide claimen dat daar gas mee te besparen is. Gezien ons lage gasverbruik weegt dat niet op tegen de kosten, als het al klopt (buiten de woonruimtes is de temperatuur nu namelijk vol continue op 15 graden ingesteld).

Een andere optie is een warmtepomp, nadeel vind ik dat we de radiatoren dan behouden, de kanalen van onze mechanische ventilatie aanzienlijk moeten gaan aanpassen of met decentrale oplossingen moeten gaan werken die we dan weer in de muren moeten zien weg te werken. Een ander nadeel vind ik de kosten van warmtepompen. Afgaande op MilieuCentraal bedragen de kosten van een warmtepomp die gebruik maakt van de buitenlucht zo´n €20.000. Nu weet ik dat de getallen van MilieuCentraal soms wat aan de conservatieve kant zijn, maar zelfs als het de helft is valt een warmtepomp de komende tijd buiten budget en vraag ik me af de meerkosten opwegen tegen de extra besparing.

Een laatste manier om naar het energievraagstuk te kijken die ik wil laten zien is wat BAS Nederland de weg naar nul noemt.  Eigenlijk een variant op nul-op-de-meter. Daarbij kijk je naar de mate waarin je voorziet in je eigen energievoorziening. Dit is weergegeven in de grafiek rechts, waarbij het effect van energiebesparende maatregelen niet los benoemd is. Zoals je ziet voorzagen we in 2014 in iets meer dan 45% van onze eigen energievoorziening. Een forse sprong t.o.v. 2013. Om dat verder op te schroeven kunnen we meer energie gaan besparen of nog meer zelf op gaan wekken. Dat laatste vergt verdere verschuivingen in onze warmtevoorziening van gas naar elektra.

Tot slot

Voor mij is het een eye-opener dat ons energieverbruik voor warmte en tapwater zo hoog ligt. In m3 vond ik 2013 best meevallen met iets meer dan 1.000 m3 aardgas, omgerekend in kilowattuur gaat het om bijna 12.000 kWh. Wat meteen duidelijk maakt dat focussen op elektriciteit niet altijd het handigst is als je je energieverbruik wil reduceren of onafhankelijker wil worden van het energiebedrijf. Onze zonneboiler neemt evenveel dakoppervlak in als een zonnepaneel, maar produceert wel bijna 5 keer zoveel energie als een enkel zonnepaneel…

Volgende keer de volledige jaarrekening, met een uitsplitsing naar de opbrengsten van onze rekening voor onze energieleverancier, het netwerkbedrijf en de belastingdienst.

Zoals altijd zijn vragen en commentaar welkom.