De uitspraak van het gerechtshof Den Haag dat de Nederlandse Staat de uitstoot van broeikasgassen vóór het einde van 2020 met tenminste 25 procent moet verminderen ten opzichte van 1990, kan in stand blijven. Dat adviseren plv. procureur-generaal Langemeijer en advocaat-generaal Wissink de Hoge Raad in hun conclusie van vandaag.
Ook zijn de plv. procureur-generaal Langemeijer en advocaat-generaal Wissink het niet eens met het standpunt van de Staat dat het klimaatbeleid typisch een vraagstuk is, waarover beter door de politiek (de wetgever) dan door de burgerlijke rechter kan worden beslist. Het onderwerp heeft dan wel de aandacht van de politiek, toch onderschrijven Langemeijer en Wissink het uitgangspunt van het hof dat de rechter kan bepalen hoe ver de mensenrechtelijke verplichtingen van de Staat reiken. De rechter moet rechtsbescherming bieden, ook in zaken tegen de overheid, en moet daarbij rechtstreeks werkende bepalingen van verdragen waarbij Nederland partij is, toepassen. In het advies aan de Hoge Raad staat dat de beleidsvrijheid van de overheid
overheden niet bevrijdt van hun verplichting “to act in good time, in an appropriate and, above all, consistent manner” (zie alinea 2.64 hiervoor). De klachten berusten op een onjuiste rechtsopvatting, voor zover zij inhouden dat de margin of appreciation-doctrine een (indringende) toetsing door de rechter van het tijdstip en het tempo van de reductiemaatregelen verhindert
Dankbaar en ontroerd. Uitspraak Hoge Raad: 20 december 🙏🏻
De conclusie van de procureur-generaal is een onafhankelijk advies aan de Hoge Raad, die vrij is dat advies al dan niet te volgen. De definitieve uitspraak van de Hoge Raad volgt op 20 december 2019.
Vandaag staak ik, samen met de andere Sargasso-redacteuren. En dit is waarom:
Klimaatactiviste Greta Thunberg op de VN-conferentie over de klimaatverandering, maandag 23 september j.l.:
Hoe durft u? U hebt mijn dromen en mijn jeugd gestolen met lege woorden, en dan ben ik nog een van de gelukkigen. Mensen lijden. Mensen gaan dood. Hele ecosystemen zijn aan het instorten.
Met verwijzing naar meer dan 30 jaar wetenschappelijke studies en waarschuwingen dat broeikasgassen en andere factoren een gevaarlijke nieuwe milieutrend zijn, bekritiseerde Thunberg politici dat ze geen oplossingen en strategieën hebben ontwikkeld om die dreiging het hoofd te bieden.
Demonstreer ook mee vandaag in Den Haag!
De redactie van Sargasso onderstreept vandaag de boodschap van Thunberg door mee te doen met de klimaatstaking in Nederland en de demonstratie in Den Haag, start 13.00 uur Koekamp.
Subsidie bedoelt voor rechtszaken van aardbevingsslachtoffers omgeleid naar arbitrage. Hierdoor komt het geld niet beschikbaar voor gedupeerden van mijnbouwschade die lange civielrechtelijk juridische procedures hebben lopen. De Tweede Kamer voorkomt door deze ombuiging dat er jurisprudentie wordt opgebouwd, die in toekomstige zaken bruikbaar zou zijn. Arbitrage-uitspraken leveren namelijk geen jurisprudentie op.
Achtergrond
In 2016 dienden GroenLinks en Partij voor de Dieren een amendement
in op de begroting van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat,
waarmee ze 200.000 euro wisten te reserveren voor proefprocessen tegen
de NAM. Dit amendement was nodig omdat toenmalig minister Kamp een
aangenomen motie van Van Tongeren
over het financieel ondersteunen van juridische procedures van
gedupeerden weigerde uit te voeren. Het amendement had als doel om te
zorgen dat Groningers makkelijker de weg naar de rechter zouden vinden.
De rechter is in Nederland de enige die onafhankelijk is en afdwingbare
uitspraken kan doen die maatgevend zijn voor soortgelijke gevallen.
Van jurisprudentie naar arbitrage
Inmiddels is het geld van het amendement bij motie van Van der Lee cs. ter beschikking gesteld voor juridische ondersteuning voor mensen die er niet uitkomen met de NAM nadat ze naar de arbiter bodembeweging zijn gestapt en daarin juridische begeleiding nodig hebben. De provincie Groningen publiceerde vorige week de nieuwe subsidieregeling daarvoor. Wat bij Nicolette Marié, een van de twee vasthoudende Groningers die eerder dit jaar op eigen kracht jurisprudentie uitlokte bij de Hoge Raad de volgende reactie oproept:
Aldus verwatert men amendement Van Tongeren/Ouwehand voor proefprocessen #gaswinning#groningen. Het woord #jurisprudentie (uit amendement) komt in subsidietekst niet voor. Dat kan ook niet: Arbiter-uitspraken leveren geen jurisprudentie op. #rechtsstaat#rechtsorde
De Tweede Kamer heeft in al zijn wijsheid (?) besloten om
die 2 ton van dat amendement om te buigen naar dit subsidiepotje.
*lalalalala* Mensen die (civielrechtelijk) procederen met uitzicht op #jurisprudentie, zakken maar in de stront. (Ik zeg het grof, zo voelt het ook.)
Ook andere reacties bij gedupeerden van mijnbouwschade, die soms al
jaren procederen liegen er niet om, zoals van een bewoner met case nummer 517:
Twee rechtszaken tegen de @NAMbv en #cvw
gestart. 1)over het nog steeds niet volledig afhandelen van mijn
dossier 517 (ja 517) ondanks arbiter en 2) het volledig ruïneren van
drie monumentale schoorstenen (volledig in strijd met vastgestelde plan
van aanpak) Maar subsidiabel?
Volgens een nieuw rapport van de Global Center on Adaptation is de wereld niet voorbereid op de gevolgen van klimaatverandering. In het voorwoord stellen de opstellers van het rapport, waaronder Ban Ki-moon en Bill Gates:
the climate crisis is here, now: wildfires ravage fragile
habitats, city taps run dry, droughts scorch the land, and floods
destroy people’s homes and livelihoods.
Klimaatverandering is volgens de
opstellers van het rapport een van de grootste bedreigingen voor de
mensheid, met verstrekkende en verwoestende effecten op mensen, het
milieu en de economie. Klimaatverandering heeft effect op alle regio’s
van de wereld en alle delen van de samenleving. Degene die het minst
hebben bijgedragen aan het probleem – vooral degene die in arme en
kwetsbare gebieden leven – lopen de grootste risico’s. En de risico’s
nemen toe:
Climate change is upon us, and its impacts are getting
more severe with each passing year. Global actions to slow climate
change are promising but insufficient. We must invest in a massive
effort to adapt to conditions that are now inevitable: higher
temperatures, rising seas, fiercer storms, more unpredictable rainfall,
and more acidic oceans.
Zonder adaptatie zorgt klimaatverandering voor een verlies van 30%
van de groei van agrarische productie tot 2050. De 500 miljoen kleinste
boeren in de wereld zullen hierdoor het hardst geraakt worden. Het
aantal mensen met tenminste een maand per jaar gebrek aan water stijgt
van 3,6 miljard nu naar 5 miljard in 2050. De stijgende zeespiegel en
grotere stormvloeden hebben effect op honderden miljoenen mensen die in
kustgebieden leven. Met een totale kostenpost van $1 triljoen dollar in
2050. Op de kortere termijn zorgt klimaatverandering ervoor dat meer dan
100 miljoen mensen in ontwikkelingslanden in 2030 onder de armoedegrens
belanden.
De gevolgen van klimaatverandering beperken zich niet tot
ontwikkelingslanden. Ook in Nederland zijn er gevolgen, zo hebben
schippers voor het tweedejaar op rij te maken met beperkingen op de rivieren en waarschuwen drinkwaterbedrijven dat de Maas door de droogte steeds kwetsbaarder wordt als drinkwatervoorziening voor Zeeland en Zuid-Holland.
Drievoudig dividend van klimaatadaptatie
De opstellers van het rapport zien drie voordelen van
adaptatiemaatregelen. Op de eerste plaats het voorkomen en beperken van
toekomstige kosten. Het tweede voordeel betreft de economische voordelen
van het verminderen van risico’s, het verhogen van productiviteit en
innovatie als gevolg van klimaatadaptatie. Op de derde plaats zijn er
voordelen voor mens en milieu. De opbrengsten van deze maatregelen wegen
op tegen de kosten.
Klimaatadaptatiebeleid kan niet gezien kan worden als vervanging van
beleid en maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen terug te
dringen, zoals CO2 en methaan. Klimaatadaptatie is een broodnodige
aanvulling op beleid dat zich richt op het terugdringen van door mensen
veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen (klimaatmitigatie).
De kosten van klimaatverandering voor mensen en economie zijn duidelijk. De
vraag is hoe de wereld zal reageren: gaan we verder uitstellen en meer
betalen, of plannen we vooruit en voorkomen we de ergste kosten?
Het grootste obstakel voor voldoende klimaatadaptatie is volgens de
opstellers van het rapport (politiek) leiderschap om mensen uit hun
collectieve slaap te laten ontwaken. Er is een grote omslag nodig in het
begrip van de gevaren van wereldwijde opwarming en in de wijze waarop
oplossingen worden georganiseerd en gefinancierd. Daarin verschilt het
probleem voor klimaatadaptatiebeleid dan weer niet van
klimaatmitigatiebeleid.
Het kabinet wil dat er veel eerder een eind komt aan de gaswinning in Groningen dan eerder was gepland. Minister Wiebes gaat nu uit van medio 2022.
Eerder was nog sprake van 2030. Wiebes zegt verder dat de gaswinning
volgend jaar al onder het ‘veilige niveau’ van 12 miljard kubieke meter
komt, namelijk 11,8 miljard, in plaats van de eerder gedachte 15,9
miljard. In het geval van een strenge winter kan het nodig zijn dat ook
na 2022 nog gas kan worden gewonnen en daarom wordt het gasveld pas op
een later moment helemaal afgesloten.
Een groep samenwerkende ontkenners van de klimaatwetenschap bereidt een grote Europese desinformatiecampagne voor, zo blijkt uit documenten die in handen zijn van de website DeSmogBlog UK. De coördinatie van deze desinformatiecampagne is in handen van de Nederlandse stichting Clintel. Guus Berkhout, een van de oprichters van Clintel, heeft tegen DeSmogBlog UK de authenticiteit van de documenten bevestigd. Gezien de timing van de campagne lijkt het gericht op de VN klimaatconferentie in New York eind september.
Clintel
Clintel staat voor Climate Intelligence Foundation. De stichting is in april 2019 opgericht met financiële steun van Niek Sandmann. Volgens de website is het doel om objectief te berichten over klimaatverandering en klimaatbeleid. Clintel is opgericht door emeritus-hoogleraar geofysica Guus Berkhout en wetenschapsjournalist Marcel Crok. Clintel kwam eerder in het nieuws met een rapport waarin beweerd werd dat het KNMI hittegolven had laten verdwijnen. Een bewering waar Karel Knip van NRC en Tinus Pulles bij Klimaatverandering weinig van heel lieten.
De oproep
De documenten laten zien dat een breed internationaal verbond van ‘klimaatsceptici’ een document voorbereid met de boodschap ‘there is no climate emergency’. In de oproep stellen de ondertekenaars onder andere dat klimaatverandering van alle tijden is. Wat geen weldenkend mens, laat staan een klimaatwetenschapper, ontkent, en wat we weten dankzij klimaatwetenschappers. Dat er geen bewijs is dat menselijk CO2-uitstoot de belangrijkste oorzaak is van de huidige klimaatverandering, terwijl wetenschappers eerder dit jaar de kans dat de mens niet de oorzaak is stelde op 1 op de 3,5 miljoen. En dat meer CO2 een positief effect heeft, waar wetenschappelijk nog wel wat op af te dingen is en wat voorbijgaat aan de negatieve effecten van meer CO2 op het oceaanleven. Het zijn standaard argumenten van de twijfelbrigade, die weinig te maken hebben met de stand van de wetenschap. Sceptical Science heeft er in een bericht inmiddels gehakt van gemaakt. Volgens Robert Brulle, Professor Sociologie aan de Drexel University en expert op het gebied van ontkenning van klimaatwetenschap ziet deze desinformatiecampagne als een paniekreactie:
The rise of the Extinction Rebellion movement, and the immense popularity and influence of Greta Thunberg, are having a significant impact on media coverage of climate change and concern about this issue. I would suspect that the aim of the campaign is to blunt the impact of these climate advocacy efforts.
The talking points are stale and patently scientific nonsense. That isn’t critical. The point would be to keep the ‘contested’ nature of climate change alive.
Michael Mann, Professor & Directeur van het Earth System Science Centere van Pennsylvania State University is harder in zijn oordeel over de oproep die Clintel coördineert:
History will look back at these individuals as the great villains of our time https://t.co/uJGFDeK5JY
De oproep is ondertekend door 54 Nederlandse ondertekenaars. Tinus Pulles, gepensioneerd milieuwetenschapper op natuurwetenschappelijke basis, stelt op Twitter dat het bij de Nederlandse ondertekenaars gaat om:
the usual suspects! Wéér niemand met een track record in klimaatwetenschap!
Volgens de documenten behoort ook Marcel Crok tot de ondertekenaars. In de lijst komt volgens Pulles 54 keer “former”en 50 keer “emiritus” voor. Het ontkennen van klimaatwetenschap lijkt daarmee een hobby van bejaarden te worden.
Clintel toont met deze desinformatiecampagne zijn ware aard. Het gaat niet om objectieve wetenschap, maar om twijfel zaaien over klimaatwetenschap. Ook de ondertekenaars, waaronder ondertekenaars van het klimaatmanifest van vorig jaar, laten zo zien dat ze vooral uit zijn op twijfel zaaien over klimaatwetenschap. De twijfel die Clintel zaait heeft zowel betrekking op de oorzaak van de huidige klimaatverandering, als op de ernst daarvan. Gelet op de timing om de oproep half september te willen lanceren lijkt het doel duidelijk: voorkomen dat de EU de doelstelling om in 2050 klimaatneutraal te zijn vastlegt en het verstoren van de VN-conferentie in New York eind september.
