Gisteravond was het pre-event van het Future Leaders Event 2012. Het onderwerp dit jaar is schaarste. De opzet als vanouds: verschillende deel thema’s met cases die ingebracht zijn door partners van MVO Nederland. Nieuw dit jaar is dat er ook een prijs te winnen is. Wat die prijs is ben ik alweer vergeten.
Tijdens de presentatie van de casus energie (waar ik bij ben ingedeeld) viel me wel meteen de ouderwetse competitiedrang op die het gevolg is van het beschikbaar stellen van prijzen voor ‘de beste groep’:
Niet te veel informatie geven en vragen stellen want dan verliezen we onze voorsprong op de andere groepjes.
Mijn persoonlijke conclusie: de ouderwetse regels van het Future Leaders Event blokkeren moderne vormen van samenwerking tussen de verschillende groepjes om werkelijk tot een evolutie van de revolutie (om met Tom Bosschaert te spreken) te komen.
Tijd voor vernieuwing
Wat mij bij is gebleven van de presentatie van de casus is dat de spreker vond dat er geen tijd is voor dat soort spelletjes. Regels zijn afspraken die we gemaakt hebben om een doel te bereiken. Als de regels het doel in de weg zitten, dan veranderen we ze gewoon. Het is tenslotte de hoogste tijd dat Nederland rond energie meters gaat maken. Tenzij we werkelijk streven naar de 1ste plaats in aandeel fossiele energie.
Daarom hieronder een korte beschrijving van de case en de oplossingsrichtingen die ik daarbij zie. Ik hoop dat alle 4 de groepjes er hun voordeel mee doen en dat ze hun ervaringen en ideeën ook delen.
De energie casus
De casus is ingebracht door een netwerkbeheerder van middenspanning elektriciteitsnetten en regionale gasnetten. Zij vragen zich af hoe ze de CO2 footprint fors kunnen verlagen, zowel van zichzelf als van Nederland. Uit de cijfers die ze lieten zien kwam duidelijk naar voren dat netwerkbeheerders inclusief transportverliezen van elektriciteit en gas in de top van de Nederlandse CO2 emitters zitten.
Daarbij constateerde de inbrenger van de case dat het de politiek steeds minder goed lukt om een lange termijn focus te hebben en houden. Tegelijkertijd werkt het geïntroduceerde marktmechanisme, CO2 emissiehandel, om verschillende redenen ook niet naar behoren. Het resultaat een bedroevend slechte score van Nederland op de Environmental Performance Indicators voor bodem en luchtkwaliteit, en een zo mogelijk nog bedroevendere plek voor het aandeel duurzame energie in Nederland.
De vraag die daarom gesteld werd aan de groepjes was tweeledig:
- Wat is er nodig om het systeem wel te laten werken?
- Wat kan daarbij de rol van een netwerkbeheerder zijn?
Mijn oplossingsrichtingen
Ten aanzien van het systeem onderscheid ik twee losse problemen:
- CO2 emissies/klimaatemissies
- Aandeel duurzame energie
Om de CO2 emissies te laten dalen zijn volgens mij de volgende hoofdmoten nodig:
- differentiatie van de energiebelasting naar CO2 inhoud van de energiedrager. Dus meer CO2 voor kolen en gas, dan voor wind en zon.
- stapsgewijze verlaging (en idealiter afbouw) van de grootverbruikerskorting op de energiebelasting (de allergrootste verbruikers betalen momenteel slechts 0,1 Eurocent per kWh). Daarmee wordt de businesscase van besparingmaatregelen beter, doordat er een hogere besparing tegenover staat. Het gaat tenslotte bij investeringskeuzes niet alleen om de huidige kosten, maar ook over de verwachting m.b.t. toekomstige prijsontwikkelingen.
- (een deel van) de opbrengst van de hogere energiebelasting voor grootverbruikers gebruiken om energiebesparende maatregelen bij deze bedrijven maximaal te ondersteunen (tot op of over het randje van het Europees milieusteunkader).
- een verdienmodel voor de rijksoverheid ontwikkelen, bv. door te kijken naar de wijze waarop dat voor gas- en oliewinning geregeld is d.m.v. Energie Beheer Nederland.
- werk maken van virtuele duurzame energiecentrales, zoals voorgesteld in DAAN (Duurzaam Arrangement Akzo NOBEL-Nyrstar)
- ruimte maken voor lokale decentrale energieprojecten, bv. door in de transporttarieven rekening te houden met de afstand tussen energielevering en energieverbruiker. Daar wordt ik niet blij van met mijn 2 winddelen, maar dat lost zich t.z.t. ongetwijfeld op.
- verplicht aandeel duurzame energie bij nieuwbouw of renovatie. Wanneer dat niet kan op eigen huis, dan verplichte investering in een lokaal duurzaam energieproject.
De rol van het netwerkbedrijf:
- onderzoek alternatieven voor het huidige wisselspanningsnet. Een deel van de energie gaat verloren door de omzetting van gelijkstroom bij opwekking (wind, zon) naar wisselstroom (waar het net op draait), om vervolgens weer te worden getransformeerd naar gelijkstroom voor gebruik in pc’s, elektrische auto’s, led-verlichting en mechanische ventilatie. Stichting Gelijkspanning heeft een interessante pilot in voorbereiding in de Haarlemmermeer.
- Faciliteren van lokale energie initiatieven.
- Voorrang voor groene stroom en groen gas.
Aanvullingen?
Die zijn van harte welkom in de reacties.
