Tag: CO2-emissiehandel

Klimaatakkoord: mijn (kleine) steentje

Krispijn BeekPlaats een reactie

Afgelopen weekend sloten 195 landen een klimaatakkoord met als doel om de gemiddelde temperatuurstijging op aarde te beperken tot ver onder de twee graden. Landen moeten zelfs nastreven om het onder de anderhalve graad te houden. Een mooi moment. Zeker als Bas Eickhout, toch niet de meest kritiekloze volger van de onderhandelingen, spreekt van het einde van het tijdperk van fossiele energie.

CO2 compensatie

Om de totstandkoming van het verdrag te vieren en zelf een kleine bijdrage te leveren aan het verwezenlijken van de ambities uit het klimaatakkoord heb ik dit weekend de CO2 uitstoot van ons gasverbruik gecompenseerd door CO2-rechten uit de markt te laten nemen via Sandbag. Het gaat om ons gasverbruik in de periode november 2010 t/m december 2015. De bijbehorende CO2-emissie heb ik uitgerekend m.b.v. de zogenaamde well-to-wheel emissiefactoren van de website CO2emissiefactoren.nl. Daarmee heb ik meteen een kleine bijdrage geleverd aan een van de paradepaardjes van VNO-NCW: het repareren van het Europees emissiehandelsysteem.

Klimaatfinanciering

Een van de belangrijke onderdelen van het verdrag is klimaatfinanciering. Hoe zorgen we dat ontwikkelingslanden voldoende geld hebben voor investeringen in o.a. mitigatie (verlagen van de broeikasgassen) en adaptatie (dijken bouwen). Om daar een steentje aan bij te dragen heb ik een extra bedrag geïnvesteerd in offgrid zonne-energie via Sunfunder. Het project waarin ik heb geïnvesteerd is nog niet volledig gefinancierd, dus doe gerust mee.

Dat levert ook naast CO2-besparing ook meer mensen met veilig licht op. Volgens Sunfunder hebben mijn investeringen van de afgelopen 3 jaar al bijgedragen aan het vermijden van 3.250 ton CO2-uitstoot en impact op bijna 80.000 mensen. Of dat enkel op mijn deel slaat of op de totale vermeden CO2-uitstoot en totale impact op mensen van de projecten waarin ik heb geïnvesteerd weet ik niet.

Als bij elektriciteit de vervuiler betaalt…

Krispijn Beek2 reacties

… dan zijn kleinverbruikers en afnemers van groene stroom heel vies…

Even terug:

Begin januari schreef ik dat de huidige energiebelasting niet uitgaat van de vervuiler betaalt, maar van de verbruiker betaalt en dat dat met name bij kleinverbruikers (eerste schijf energiebelasting) zo werkt. In reactie daarop stelden een aantal mensen op twitter dat de vervuiler wel degelijk betaalt via het emissiehandelssysteeem voor CO2 (in jargon ETS).

Nu kan ik me een onderzoek van een paar jaar geleden herinneren, waarin CE Delft liet zien dat de impliciete CO2 prijs voor kleinverbruikers veel hoger is dan voor grootverbruikers van energie. Wat al vreemd is in een systeem waarin de vervuiler betaalt… Nu zegt de prijs van een ton CO2 de gemiddelde mens niet zo veel (en mij ook niet). Daarom heb ik de afgelopen weken zitten puzzelen op een manier om de opslag per kWh als gevolg van ETS vergelijkbaar te maken met het tarief van de energiebelasting.

Het resultaat

Als ik uitga van de CO2 conversiefactor voor grijze stroom uit het handboek CO2 prestatieladder* (455 gram CO2 / kWh) dan kan je met 1 ton CO2 2.198 kWh elektriciteit opwekken (1 ton CO2 / (455 gram CO2/kWh) ). De prijs van een ton CO2 ligt binnen ETS (het Europese CO2 emissiehandel systeem )momenteel onder de 10 Euro. Dat betekent dat de CO2 opslag minder dan 0,5 Eurocent per kWh uur is. Vergelijk dat met het verbruikerstarief  van 11,65 Eurocent en het moge duidelijk zijn: het is de (klein)verbruiker die betaald. Niet zo raar, aangezien het idee is dat particulieren en bedrijfsleven ieder ongeveer 50% van de totale energiebelasting dienen op te brengen. Wel een klein beetje scheef als je de impliciete CO2 prijsopslag voor kleinverbruikers als gevolg van de energiebelasting berekend: dik 250 Euro per ton CO2.   En ook een beetje scheef als je bedenkt dat huishoudens volgens het Compendium voor de Leefomgeving in 2011 12,5% van de totale hoeveelheid energie afnamen. Maar ja, huishoudens zijn wat minder goed in staat om overheden van verschillende landen tegen elkaar uit te spelen…

Stel nou dat je overschakelt op bv. windenergie, zoals wij hebben gedaan met de aanschaf van winddelen en de inkoop van windenergie van GreenChoice, dan is de CO2 conversiefactor volgens het handboek CO2 prestatieladder 15 gram CO2 / kWh. Dat betekent dat je met 1 ton CO2 een dikke 66.000 kWh op kan wekken. De energiebelasting blijft dan echter 11,65 Eurocent. Dat betekent dat de impliciete CO2 prijs als gevolg van de energiebelasting oploopt tot ruim 7.000 Euro…

Grootverbruikers en energiebelasting

Alleen bij energieverbruikers die meer dan 10 miljoen kWh gebruiken is de opslag als gevolg van de CO2 prijs hoger dan het energiebelastingstarief dat ze betalen (0,1 Eurocent voor niet zakelijke gebruikers en 0,05 Eurocent voor zakelijke gebruikers). Wie denkt dat een fors hogere CO2 prijs (zeg 50 Euro/ton CO2) tot een forse heffing per kWh gaat leiden kan ik ook uit de droom helpen: een prijs van 50 Euro/ton CO2 betekent een opslag van ongeveer 2,3 Eurocent per kWh.

Wat erger is is dat de huidige vorm van de energiebelasting helemaal niet aanzet tot vergroening bij deze bedrijven. Bij grijze stroom is de energiebelasting omgerekend goed voor een opslag van ongeveer 1 Euro / ton CO2. Bij overschakeling op windenergie loopt dit op tot Euro 30 per ton CO2.

Opslag energiebelasting omgerekend naar CO2 prijs / kWh

CO2 opslag/kWh elektriciteit

Kijkend naar bovenstaande grafiek mogen het duidelijk zijn dat bij de energiebelasting moeilijk gesproken kan worden van de vervuiler betaalt. Het is toch echt de verbruiker die betaald. Elke prikkel tot inkoop van groene stroom (anders dan een moreel appel) ontbreekt.

Berekeningen vind je hier.

* In werkelijkheid zal de hoeveelheid elektriciteit die je kan produceren met een ton CO2 binnen het ETS afhangen van de brandstof die je kiest. Zo stoot steekkolen meer CO2 uit dan gas. De conversiefactor uit het handboek CO2 prestatieladder is een gemiddelde voor de Nederlandse stroommix. Ook hanteeert de CO2 prestatieladder een andere benadering dan ETS:  Het handboek CO2 prestatieladder gaat uit van de well-to-wheel benadering, terwijl ETS enkel kijkt naar de emissie die samenhangt met de opwekking van elektriciteit. De CO2 emissies van bv. winning van grondstoffen wordt bij ETS dus niet gezien als emissies van het energiebedrijf.

Van wie zijn vermeden CO2-emissierechten?

Krispijn Beek2 reacties

De waarde van vermeden CO2-emissierechten is een onderwerp waar ik me eigenlijk nog nooit echt druk om had gemaakt. Via een oud-collega maakte ik vandaag kennis met Stichting Emissie Informatie Centrum. De afspraak was in Zwolle, waar ik afgelopen maandag toch was voor een presentatie over duurzaamheid in de (inkoop)keten. Het nuttige en het aangename waren zodoende goed te combineren.

Waar gaat het om?

Omde zaak even heel plat te slaan komt het verhaal simpelweg neer op het volgende: energieproducenten krijgen CO2 emissierechten toegewezen op basis van hun emissies in 1990. Tot 2012 werden deze rechten gratis toegewezen. Een energieproducent krijgt ook emissierechten toegewezen over duurzame energie die ze afzet. Het gaat dan niet alleen om de energie die ze zelf produceert, maar ook de groene stroom die ze inkoopt van een andere eigenaar (bv. een windmoleneigenaar) en verkoopt op de markt. Voor de periode 2013-2020 moeten energieproducenten volgens mij betalen voor hun rechten, dus dan gaat het minder spelen.

Gezien onze investering in 2 stukjes windmolen via De Windcentrale spitsten mijn oren zich we; op het moment dat ik dat hoorde. Op basis van gegevens van de conversiefactoren die bv. de CO2 prestatieladder hanteert bespaart een windmolen t.o.v. grijze stroom tenslotte aanzienlijk. Van 455 gram CO2 per kilowattuur naar 15 gram CO2 per kilowattuur, dus dat betekent straks ook een kostenvoordeel t.o.v. grijze stroom.

Vermeden CO2 toegepast op De Windcentrale

Op een Windcentrale met een jaarproductie van ongeveer 5GWh (10.000 winddelen van 500 kWh per stuk) gaat het dan om een vermeden CO2 emissie van 2.200 ton CO2 per jaar. In 16 jaar tijd gaat dat dan om 35.200 ton CO2. De huidige CO2 prijs ligt rond de 8 Euro / ton CO2. Als we er vanuit gaan dat de CO2 prijs de komende 16 jaar gemiddeld niet stijgt vertegenwoordigt dat een waarde van ruim 280.000 Euro, of € 28 per winddeel. Per kilowattuur gaat het vooralsnog om peanuts: 0,352 Eurocent per kWh. Het is echter wel een eerste aanzet tot differentiatie van de kosten tussen groene en grijze stroom. Nu nog een differentiatie in de energiebelasting tussen grijs en groen.

Bredere toepassing

Het zou natuurlijk mooi zijn als de boven beschreven methodiek ook breder toepasbaar wordt. Denk je eens in, dan wordt mijn doldwaze zomeridee van 3 jaar terug straks nog bewaarheid in een andere vorm: CO2 emissierechten die meehelpen om je huis te verduurzamen. En belangrijker nog: vermeden CO2 emissierechten kunnen helpen om decentrale energieopwekking in de bestaande bouw te realiseren. Een onderwerp waar de Dutch Green Building Council eerder dit jaar al een mail over stuurde, maar waar ik toen nog geen touw aan vast kon knopen.

Hoe hoger de CO2 prijs, hoe lager de benodigde subsidies en hoe sneller je de markt haar werk kan doen. Daar kan een nieuw kabinet met de VVD toch niet tegen zijn?

Twee keer het verhaal over CO2 emissiehandel

Krispijn BeekPlaats een reactie

Annie Leonard heeft na het succesvolle filmpje The Story of Stuff een nieuw filmpje gemaakt. Dit keer vertelt ze het verhaal van CO2-emissiehandel (in de VS cap & trade genoemd).

Helaas is het filmpje wat selectiever onderbouwd dan story of stuff. Wat voor de econoom Nat Keohane aanleiding was om een reactie te maken:

Oordeel vooral zelf.

Voor meer informatie: zie Carboncapfacts.org en Story of Stuff Cap&Trade.

Mijn mening

Als milieu-econoom zit ik meer op de lijn van Keohane. Het Europees emissiehandel voor CO2 is gebaseerd op het succes van het Amerikaanse emissiehandelsysteem voor zwaveldioxide. Je weet wel dat spul dat zure regen en ‘waldsterben’ veroorzaakt. Een van de vorige redenen om te roepen:

de wereld vergaat, koop een spaarlamp.

Mijn tip aan de milieubeweging: knoop de volgende woorden van Peter Senge uit zijn boek The Necessary Revolution tussen je oren:

People invest enormous amounts of time and energy trying to make a better world by fighting against the world they don’t want. (…) Fighting threats you seek to avoid can be a powerful motivator, but only to a certain extent. Once the threat goes away, so too does the motivation to change. (…) Ultimately, change strategies based on reacting to threats limit the commitment, imagination, and collective intelligence needed for ongoing innovation.

En dat is in mijn ogen precies wat er gebeurd is na de gevaren van de aantasting van de ozonlaag en zure regen. De acute gevaren van beide zijn opgelost en de wereld is er niet aan ten onder gegaan. Exit reden om te veranderen. Nu onder druk van stijgende grondstofprijzen en klimaatverandering is er weer een momentum (geweest) voor verandering. Waarbij er kans is om de ladder van Lansing weer een sportje op te klauteren en misschien zelfs wel richting de circulaire economie van Louise Vet te komen.

Om Peter Senge nog een keer aan te halen:

The view, shared by many within organizations and throughout society, that change will never occur without desperation and fear carries with it a subtle and profoundly limiting message – that we are incapable of changing simple because we have a of what we truly want. If the desperation theory were truly correct, we never would have learned how to walk, talk, ride bicycles, or become a violinist or engineer. These profound learning processes were drive by aspiration, not desperation, and learning to create a regenerative society and economy will be no different.

Bronnen: Story of Stuff via Project Electric Vehicle, reactie via Tim Haab van Env-Econ.net

CO2-emissiehandel

Krispijn BeekPlaats een reactie

De EU discussieert over het onder CO2-emissiehandel brengen van de luchtvaart. Waarbij ook de vraag speelt hoe je nu het beste kan toewijzen (gratis geven of veilen).

Tegelijkertijd speelt in de VS een soortgelijke discussie, al zijn ze daar op federaal nivo naar mijn weten nog niet zo ver dat ze gekozen hebben voor emissiehandel. De vraag hoe je de rechten moet toewijzen speelt daar echter ook.

Het levert in ieder geval voldoende interessant leesvoer op. Over luchtvaart in de emissiehandel:

en over de toewijzing van emissierechten: