Krispy's Blog

… dan zijn kleinverbruikers en afnemers van groene stroom heel vies…

Even terug:

Begin januari schreef ik dat de huidige energiebelasting niet uitgaat van de vervuiler betaalt, maar van de verbruiker betaalt en dat dat met name bij kleinverbruikers (eerste schijf energiebelasting) zo werkt. In reactie daarop stelden een aantal mensen op twitter dat de vervuiler wel degelijk betaalt via het emissiehandelssysteeem voor CO2 (in jargon ETS).

Nu kan ik me een onderzoek van een paar jaar geleden herinneren, waarin CE Delft liet zien dat de impliciete CO2 prijs voor kleinverbruikers veel hoger is dan voor grootverbruikers van energie. Wat al vreemd is in een systeem waarin de vervuiler betaalt… Nu zegt de prijs van een ton CO2 de gemiddelde mens niet zo veel (en mij ook niet). Daarom heb ik de afgelopen weken zitten puzzelen op een manier om de opslag per kWh als gevolg van ETS vergelijkbaar te maken met het tarief van de energiebelasting.

Het resultaat

Als ik uitga van de CO2 conversiefactor voor grijze stroom uit het handboek CO2 prestatieladder* (455 gram CO2 / kWh) dan kan je met 1 ton CO2 2.198 kWh elektriciteit opwekken (1 ton CO2 / (455 gram CO2/kWh) ). De prijs van een ton CO2 ligt binnen ETS (het Europese CO2 emissiehandel systeem )momenteel onder de 10 Euro. Dat betekent dat de CO2 opslag minder dan 0,5 Eurocent per kWh uur is. Vergelijk dat met het verbruikerstarief  van 11,65 Eurocent en het moge duidelijk zijn: het is de (klein)verbruiker die betaald. Niet zo raar, aangezien het idee is dat particulieren en bedrijfsleven ieder ongeveer 50% van de totale energiebelasting dienen op te brengen. Wel een klein beetje scheef als je de impliciete CO2 prijsopslag voor kleinverbruikers als gevolg van de energiebelasting berekend: dik 250 Euro per ton CO2.   En ook een beetje scheef als je bedenkt dat huishoudens volgens het Compendium voor de Leefomgeving in 2011 12,5% van de totale hoeveelheid energie afnamen. Maar ja, huishoudens zijn wat minder goed in staat om overheden van verschillende landen tegen elkaar uit te spelen…

Stel nou dat je overschakelt op bv. windenergie, zoals wij hebben gedaan met de aanschaf van winddelen en de inkoop van windenergie van GreenChoice, dan is de CO2 conversiefactor volgens het handboek CO2 prestatieladder 15 gram CO2 / kWh. Dat betekent dat je met 1 ton CO2 een dikke 66.000 kWh op kan wekken. De energiebelasting blijft dan echter 11,65 Eurocent. Dat betekent dat de impliciete CO2 prijs als gevolg van de energiebelasting oploopt tot ruim 7.000 Euro…

Grootverbruikers en energiebelasting

Alleen bij energieverbruikers die meer dan 10 miljoen kWh gebruiken is de opslag als gevolg van de CO2 prijs hoger dan het energiebelastingstarief dat ze betalen (0,1 Eurocent voor niet zakelijke gebruikers en 0,05 Eurocent voor zakelijke gebruikers). Wie denkt dat een fors hogere CO2 prijs (zeg 50 Euro/ton CO2) tot een forse heffing per kWh gaat leiden kan ik ook uit de droom helpen: een prijs van 50 Euro/ton CO2 betekent een opslag van ongeveer 2,3 Eurocent per kWh.

Wat erger is is dat de huidige vorm van de energiebelasting helemaal niet aanzet tot vergroening bij deze bedrijven. Bij grijze stroom is de energiebelasting omgerekend goed voor een opslag van ongeveer 1 Euro / ton CO2. Bij overschakeling op windenergie loopt dit op tot Euro 30 per ton CO2.

Opslag energiebelasting omgerekend naar CO2 prijs / kWh

Kijkend naar bovenstaande grafiek mogen het duidelijk zijn dat bij de energiebelasting moeilijk gesproken kan worden van de vervuiler betaalt. Het is toch echt de verbruiker die betaald. Elke prikkel tot inkoop van groene stroom (anders dan een moreel appel) ontbreekt.

Berekeningen vind je hier.

* In werkelijkheid zal de hoeveelheid elektriciteit die je kan produceren met een ton CO2 binnen het ETS afhangen van de brandstof die je kiest. Zo stoot steekkolen meer CO2 uit dan gas. De conversiefactor uit het handboek CO2 prestatieladder is een gemiddelde voor de Nederlandse stroommix. Ook hanteeert de CO2 prestatieladder een andere benadering dan ETS:  Het handboek CO2 prestatieladder gaat uit van de well-to-wheel benadering, terwijl ETS enkel kijkt naar de emissie die samenhangt met de opwekking van elektriciteit. De CO2 emissies van bv. winning van grondstoffen wordt bij ETS dus niet gezien als emissies van het energiebedrijf.