Maart is voorbij en graag had ik gezegd dat het stookseizoen voorbij is, maar da’s nog niet het geval. Wel hebben we ook in maart het grootste deel van de maand met z’n vieren thuis gezeten, waardoor we wederom meer hebben gestookt dan in voorgaande jaren. 2021 is nu al hard op weg om net zo’n uitschieter in ons energieverbruik te worden als 2013. Al is dat overdreven, want ons bruto energieverbruik lag in het eerste kwartaal nog steeds lager dan elk eerder kwartaal met een hr-ketel in de periode 2011-2019. Het aantal gewogen graaddagen lag 1% proces lager dan het gemiddelde in de periode 2011-2019, het energieverbruik lag in het eerste kwartaal van 2021 25% lager dan gemiddeld in de periode 2011-2019 en 19% lager dan de mediaan.
Energieverbruik
Ons totale energieverbruik op jaarbasis is in maart door gestegen, zowel het verbruik van apparaten als het verbruik voor verwarming is gestegen. Beide lag in de lijn der verwachting, doordat we ook in maart grotendeels thuis hebben gezeten met het hele gezin.
Relatief is het aandeel energieverbruik voor verwarming het hardst gestegen. Inmiddels is weer bijna 40% van ons energieverbruik bedoeld voor verwarming.
Verwarming
Maart was een wisselvallige maand. Met een aantal warme dagen, maar uiteindelijk toch met 2% meer gewogen graaddagen dan in 2020. Uiteindelijk hebben we in mei 560 kWh verbruikt voor verwarming, dat is 34% meer dan in 2020. Gecorrigeerd voor het aantal gewogen graaddagen lag het verbruik op 1,61 kWh/graaddag, dat is 31% hoger dan in 2020. Als daar het extra verbruik door thuiswerken van af wordt gehaald resteert een verbruik van 1,40 kWh/graaddag. Dat is 20% meer dan in maart 2020.
Het energieverbruik voor verwarming op jaarbasis is door ons verbruik in maart uiteraard weer opgelopen. Omgezet naar een standaard jaar met 2.790 gewogen graaddagen (het gemiddeld aantal gewogen graaddagen in de periode 1991-2020) ligt het jaarverbruik op 3.854. Het gemiddelde energieverbruik voor verwarming ligt na twee jaar infraroodverwarming op 3.617 kWh. Dat is nog steeds 35% lager dan het gemiddelde energieverbruik voor verwarming met een hr-ketel in de periode 2011-2018, exclusief 2013.
Energiebronnen
In maart kochten we 63% van onze energie in, 53% elektriciteit en 13% aardgas. De resterende 34% hebben we zelf opgewekt met onze zonneboiler, zonnepanelen, zonnedelen en winddelen.
Op jaarbasis is de inkoop van energie overigens nog lang niet terug op het niveau van ons eerste jaar. Sowies is een groot verschil dat we inmiddels veel minder aardgas verbruiken dan toen. Op jaarbasis kopen we 4.634 kWh in, waarvan 3.245 kWh elektriciteit. Op jaarbasis is dat 48% van ons energieverbruik, 34% elektriciteit en 14% aardgas. De resterende 52% hebben we zelf opgewekt met onze zonneboiler, zonnepanelen, zonnedelen en winddelen. In 2011 kochten we 9.519 in, waarvan 2.897 kWh elektriciteit. We wekten toen 1.244 kWh op met onze zonneboiler. In 2011 kochten we 88% van onze energie in.
De forse terugval in het aandeel aardgas is ook mooi te zien in onderstaande grafiek. Aardgas vormde in 2011 62% van ons energieverbruik, inmiddels is het gedaald tot minder dan 15%. En als alles meezit gaan we in de loop van dit jaar die laatste 15% ook uitfaseren met behulp van De Warmte.
Energieproductie
Onze eigen energieproductie is in de eerste maanden van dit jaar wat gedaald. Met name door terugloop van onze winddelen. In de afgelopen 8 jaar hebben die slechts 1 keer meer opgeleverd dan de 500 kWh per stuk dat bij de lancering van De Windcentrale voorgehouden werd.
Februari 2021 was een koude maand, een van de koudste sinds we ons huis verwarmen met infraroodverwarming. Terwijl we dit jaar ook veel vaker thuis zijn dan voorheen. Afgaande op de adviezen van bijvoorbeeld MilieuCentraal over verwarmen met infraroodverwarming zou ons energieverbruik dus fors gestegen moeten zijn:
Infrarood panelen kunnen een energiezuinige keuze zijn als bijverwarming op een bepaalde plek (bijvoorbeeld de zithoek), of in ruimtes die je kort of weinig gebruikt (bijvoorbeeld de badkamer of een werkplek op zolder die je verder niet verwarmt).
In zeer goed geïsoleerde huizen kan volledige verwarming met infrarood panelen een milieuvriendelijke keuze zijn, als je gebruik maakt van duurzaam opgewekte stroom. Een warmtepomp is nóg beter voor het milieu, maar duurder in aanschaf.
Tijd dus om de proef op de som te nemen. Want ook in februari zijn we alle 4 de hele dag thuis geweest, wat betekent dat we de huiskamer vanaf ’s ochtends 7 tot ’s avonds 22u gestookt hebben.
Comfort
Ondanks de kou hebben we onze cv-ketel niet gebruikt voor ruimteverwarming. De infraroodpanelen hebben het keurig gedaan. Wel heb ik ze harder aangezet om het comfortabel te houden, zonder de temperatuurinstelling in de woonkamer aan te passen. De temperatuurinstelling van het halletje bij de entree heb ik wel verhoogd, om de koudeval vanuit onze deur tegen te gaan.
Het gedoe met handmatig instellen van het vermogen per paneel bracht wel een oude wens terug in herinnering: een zelfmodulerend algoritme, dat op basis van de buitentemperatuur het vermogen van de panelen aanpast. Liefst ook nog rekening houdend met de tijd die het normaal kost om kamers te verwarmen, zodat ie zelf bedenkt hoe laat de panelen aanmoeten om op een bepaald tijdstip de kamer op de gewenste temperatuur te hebben.
Aan de andere kant ben ik meestal als eerste op, waardoor ik het vermogen van de panelen al bijgeregeld had voordat de andere huisgenoten beneden waren. Het nadeel van handmatig is wel dat de andere gezinsleden bij vorst klagen over kou als ik dat een keer vergeet.
Energieverbruik verwarming
Februari 2021 telde 20% meer gewogen graaddagen dan februari 2020. Het energieverbruik voor verwarming lag dan ook 46% hoger dan in 2020. Gecorrigeerd voor het grotere aantal gewogen graaddagen lag het verbruik 20% hoger dan in 2020. Nog steeds lager dan toen we ons huis met aardgas verwarmde, maar hierdoor loopt het gemiddelde verbruik per gewogen graaddag voor infraroodverwarming natuurlijk wel op.
Als ik het energieverbruik voor verwarming omreken naar een standaardjaar dan is dat uiteraard ook gestegen. Het verbruik ligt nu iets boven het verbruik dat ik in november 2019 ingeschat had, maar nog steeds onder het verbruik volgens de modellen van CE Delft.
Nu was februari wederom een vreemde maand, omdat er bij mij corona werd geconstateerd en het hele gezin in quarantaine mocht blijven. Geen school dus voor de kinderen en net als de eerdere maanden drie extra ruimtes warmstoken. Wanneer ik daar voor corrigeer dan is het energieverbruik voor verwarming met slechts 10% gestegen. Het verbruik per graaddag is dan zelfs met 9% gedaald naar 1,38 kWh/graaddag. Oftewel: kouder weer en meer stookuren, maar toch zuiniger stoken per graaddag. Ik zou een ander effect verwachten, zeker omdat ik in februari het vermogen van veel panelen van 50% naar 60 tot soms wel 80% heb opgeschroefd om het huis comfortabel te houden.
Totaal overzicht energie
Wat (in kWh)
2020
2021
verschil
Ruimteverwarming
514
749
46%
Warm water
210
198
-6%
Apparaten
288
306
6%
Totaal verbruik
1012
1253
24%
Verbruik/graaddag
1,52
1,82
20%
Gasverbruik
188
176
-6%
Elektriciteitsafname
802
1055
32%
Teruglevering
25
31
24%
Zonnepanelen
69
116
68%
Zonnedelen
4
23
475%
Winddelen
271
111
-59%
Zonneboiler
22
22
0%
Totaal opwekking
366
272
-26%
Netto elektriciteitsverbruik
458
805
76%
% eigen verbruik
64%
73%
Saldo jaarbasis
2646
Energieverbruik februari 2021
In februari verbruikten we in totaal 1253 kWh. Dat is 24% meer dan in dezelfde periode in 2020, maar nog steeds lager dan alle jaren voor de omschakeling naar infraroodverwarming. Ook al hebben we dit jaar beduidend meer energie gebruikt door thuiswerken en het verwarmen van meer ruimtes. Vergeleken met 2014 en 2016, jaren met ongeveer evenveel gewogen graaddagen in januari en februari als 2021, ligt ons energieverbruik 15% lager.
Het grootste deel van onze energievraag kwam in februari uiteraard van de behoefte aan ruimteverwarming.
Ook op jaarbasis is de energievraag voor verwarming gestegen, wat deels veroorzaakt wordt door het verwarmen van extra ruimtes. Het jaarlijks energieverbruik van elektrische apparaten is in februari licht gestegen, wat logisch is aangezien er ook veel meer lampen en computers aan geweest zijn.
Op jaarbasis is het aandeel verwarming in het totale energieverbruik weer aan het stijgen. Al ligt het nog steeds lager dan in de periode 2011-2019.
In februari kochten we wederom een groot deel van onze energie in. De energieproductie van onze zonnepanelen en winddelen woog niet op tegen het verbruik van onze verwarming.
Energieproductie februari 2021
Onze zonnepanelen hebben het in februari prima gedaan. Ze wekte bijna 70% meer op dan in februari 2020. Ook de zonnedelen leverde veel meer op in februari. Onze winddelen bleven achter, waardoor onze totale energieproductie uiteindelijk daalde. Op jaarbasis daalde onze energieproductie met bijna 100 kWh. Dit werd vooral door een tegenvallende productie van onze winddelen veroorzaakt.
Slotwoord
Ondanks de kou en ondanks de extra ruimtes die we hebben moeten verwarmen ligt ons energieverbruik nog steeds lager dan toen we gas verbruikten. Ons huis is ook in de vorstperiode comfortabel gebleven. Eigenlijk zelfs comfortabeler dan toen we ons huis met de cv-ketel verwarmden, omdat we we de kamertemperatuur niet verder op hoeven te schroeven om het warm te hebben. We kunnen volstaan met het opschroeven van het vermogen van onze infraroodpanelen.
Infraroodverwarming verbruikt inderdaad meer dan een warmtepomp zou doen, ware het niet dat ons huis onvoldoende geïsoleerd is voor een lage temperatuurverwarming. Ik heb dan ook nog steeds geen moment spijt van onze keuze voor infraroodverwarming. Op basis van de stroom die we zelf opwekken en de mix we inkopen besparen we ook bijna één ton CO2 per jaar. Als ik uitga van de gemiddelde electriciteitsmix in 2020 besparen we 9% CO2, aangezien het aandeel duurzame elektriciteit groeit stijgt de CO2 besparing op basis van de gemiddelde elektriciteitsmix. Een ontwikkeling waar ik afgelopen jaar ook weer een klein zetje aan heb gegeven als bestuurslid van Energiek Schiedam.
Sinterklaas is al weer een week het land uit, tijd dus om de energiecijfertjes van november 2020 door te akkeren. Aangezien het in november warmer was dan in 2019 heb ik me voorgenomen om de jaarcijfers van 2020 ook te gaan vergelijken met het gemiddeld aantal graaddagen van de vorige eeuw. Dat is nog even puzzelen om te komen tot vergelijkbare cijfers, omdat de meeste landelijke cijfers uitgaan van weerstation De Bilt en ik weerstation Rotterdam als referentie hanteer. Dat kan betekenen dat er volgend jaar een bericht komt waarin alle getallen omgerekend zijn naar weerstation De Bilt.
Cijfertjes
Wat (in kWh)
2019
2020
verschil
Ruimteverwarming
487
362
-26%
Warm water
230
198
-14%
Apparaten
278
282
1%
Totaal verbruik
995
842
-15%
Verbruik/graaddag
1,31
1,26
-4%
Gasverbruik
208
176
-15%
Elektriciteitsafname
765
644
-16%
Teruglevering
21
26
24%
Zonnepanelen
60
70
17%
Zonnedelen
17
11
-35%
Winddelen
67
124
86%
Zonneboiler
22
22
0%
Totaal opwekking
166
227
37%
Netto elektriciteitsverbruik
622
439
-29%
% eigen verbruik
65%
63%
Saldo jaarbasis
1891
Bruto energieverbruik
Ons bruto energieverbruik, dus het energieverbruik zonder wat we opwekken ligt tot en met november 20% lager dan gemiddeld in voorgaande jaren. Ik heb geen reden om te verwachten dat dit in december nog erg gaat veranderen. De daling die sinds maart 2019 zichtbaar is zet dus door. Deels doordat 2020 wederom een warm jaar is, deels door de verandering van wijze van verwarming van ons huis. Als ik corrigeer voor het warmere weer blijft een daling van 19% van ons bruto energieverbruik over.
Bij het netto energieverbruik is het effect nog steviger zichtbaar. Tot en met november hebben we zo’n 2.500 kWh ingekocht. De rest wekken we zelf op met onze zonnepanelen, zonnedelen en winddelen. Volgend jaar gaat er op dat punt wel wat veranderen, omdat we overstappen naar Energiek Schiedam | om. Dat betekent dat we onze winddelen gaan verkopen.
Energieverbruik per toepassing
In november is vormt het energieverbruik voor verwarming uiteraard weer een groter deel van ons totale energieverbruik dan in de zomermaanden. Toch is de piek tot nu toe ook dit jaar lager dan in voorgaande jaren. Het energieverbruik voor warm water en voor elektrische apparaten ligt nog steeds redelijk constant rond de 500 kWh per maand.
Ook op jaarbasis wordt de uitsplitsing van ons energieverbruik per toepassing ronduit saai. Ik hoop dat ons verbruik voor verwarming deze winter nog wat gaat schommelen, anders wordt het wel een erg saaie bedoening. Het verbruik voor warm water en elektrische apparaten ligt samen rond de 6.000 kWh, waarvan het deel voor warm water geleverd wordt door onze zonneboiler en onze cv-ketel.
Als ik kijk naar het aandeel van de verschillende toepassingen in ons energieverbruik, dan daalt het aandeel voor verwarming nog steeds. Het aandeel van warm water blijft de laatste paar maanden redelijk gelijk, voor het verbruik voor elektrische apparaten stijgt. Wat op zich niet raar is, aangezien er met thuiswerken beduidend vaker laptops en lichten aan zijn, ook hebben we extra wifi-toegangspunten geïnstalleerd voor thuiswerken.
Verwarming
Onze keuze om over te schakelen van een HR-ketel naar infraroodverwarming loopt geregeld tegen de nodige vooroordelen op. Daarom hier toch maar weer even kort de toelichting op onze keuze. Op de eerste plaats wilde we van het gas af en vonden we dat belangrijker dan CO2-reductie. Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat ik werkzaam ben in de energietransitie of met CO2-reductie, maar vooral met de wijze waarop bij gaswinning wordt omgegaan met de rechten van bewoners. Al in 2015 schreef ik daar een gastbijdrage over voor Nudge.
Een andere belangrijke reden is dat onze woning met C-label schil (inmiddels officieel tot A-label gedoopt d.m.v. toevoegen van zonneboiler en zonnepanelen) niet geschikt is voor een warmtepomp. Ik heb daar meerdere fabrikanten op bevraagd. De meeste geven aan dat er eerst fors geïsoleerd moet worden, voordat mijn woning geschikt is voor een warmtepomp. De rekening daarvan is fors, alleen al het vervangen van dubbelglas door HR++ kost voor onze woning ruim Euro 20.000. Deels gaat het dan om het vervangen dubbelglas door HR++, deels om het vervangen van oude kozijnen en ruiten. Formeel is in dat laatste geval natuurlijk slechts een klein deel kosten voor extra isolatie, de rest van de kosten moet je echter ook gewoon betalen. Het extra isoleren van onze muren, vloer en dak kost ook geld. Ons gasverbruik voor verwarming lag rond de 600 m3 per jaar, laat isolatie daar 20% op schelen dan daalt ons gasverbruik met 120 m2 per jaar.
Voor mij valt hoge temperatuur stadsverwarming af voor onze woning. Dat is veel te veel warmte om milieutechnisch interessant te zijn en het levert veel te hoog vastrecht op om interessant te zijn. Warmtepompen vallen technisch af en een bijkomend aandachtspunt vind ik mogelijke geluidsoverlast voor de buren in geval van een lucht-waterwarmtepomp. Er zijn drie opties voor een buitenunit in ons huis: voorgevel (geluid gericht op slaapkamers van overburen op 20 meter afstand), achtergevel (geluid gericht op slaapkamers van buren op 25 meter afstand), zijgevel (geluid boven dakterras buren). Geen van drieën ideaal. Ook zijn onze huidige radiatoren ongeschikt voor lage temperatuur. Met voeding van een hr-ketel hebben ze al moeite om de huiskamer comfortabel te krijgen, doordat ze relatief klein zijn t.o.v. de omvang van onze woonkamer.
In 2018 hebben we na 4 jaar testdraaien in de badkamer besloten om alle niet verblijfsruimtes uit te rusten met infraroodverwarming. Na een aantal gesprekken met de leverancier hebben we besloten een kleine, maar belangrijke, extra stap te maken en ook onze woonkamer met infraroodverwarming uit te rusten. De panelen zijn in maart 2019 geïnstalleerd. Sindsdien gebruiken we infraroodverwarming als hoofdverwarming in onze woning.
Daarbij corrigeer ik mijn verbruikscijfers (nog) niet voor efficiencyverliezen van de verwarming, ik ga uit van wat we afnemen op de meter. Ik blijf corrigeren voor efficiency ook een raar fenomeen vinden, bij de overschakeling naar led-verlichting heb ik de besparing op het elektriciteitsverbruik van apparaten ook niet gecorrigeerd voor de efficiency van gloeilampen. Ik kom de professionele energiebespaaradviseurs echter met alle plezier tegemoet met een verdere uitsplitsing van het energieverbruik, voor nu ben ik daar niet aan toegekomen.
Dan nu op naar de cijfers van ons energieverbruik voor ruimteverwarming in november, deze lagen 26% lager dan in 2019. November 2020 telde 22% minder graaddagen dan november 2019, wat betekent dat een groot deel van het gedaalde energieverbruik aan de zachte november maand lag. Tegelijkertijd zijn we in november 2020 veel meer thuis geweest dan vorig jaar en hebben we ook extra ruimtes verwarmd vanwege thuiswerken. Een temperatuur gecorrigeerde daling van 4% t.o.v. 2019 is dus zacht gezegd onverwacht.
Het energieverbruik per graaddag lag in november 2020 net als in oktober lager dan in 2019, terwijl we dit jaar toch echt meer thuis zijn en meer ruimtes verwarmen. Ook verwarmen we ruimtes langer, de woonkamer wordt nu de hele dag verwarmd. In 2019 werd deze tussen 9 en 15u niet verwarmd.
Op jaarbasis verbruiken we in een standaardjaar (met het gemiddeld aantal graaddagen van de afgelopen 10 jaar) 3.070 kWh. Dat is 46% lager dan ons langjarig gemiddelde verbruik met de HR-ketel. Als geen rekening gehouden wordt met het aantal graaddagen lag ons jaarverbruik over de afgelopen 12 maanden op 2.622 kWh. Dat betekent dat we dus ruim 400 kWh aan energie bespaart hebben doordat de afgelopen 12 maanden warmer zijn dan gemiddeld in de periode 2000-2019.
Energieproductie / herkomst energieverbruik
Een groot deel van de energie die we per maand verbruiken is elektriciteit, zo’n 15% komt op jaarbasis van zonnewarmte. Een klein deel, minder dan 20%, komt nog van aardgas. De overschakeling naar infraroodverwarming is goed terug te zien in onderstaande grafiek.
De elektriciteit die gebruiken wekken we deels zelf op. In november was dat 47% van ons totale verbruik, de overige 53% kopen we in bij onze elektriciteitsleverancier. Ten opzichte van onze HR-ketel levert dat 96% CO2-reductie op (o.b.v. stroometiket 2019), of een stijging van 1% op basis van de Nederlandse elektriciteitsmix in 2019. Tot zover de dwaze beweringen over enorme CO2 stijging ten gevolge van infraroodverwarming. Met de marginale CO2 emissie van het elektriciteitssysteem ga ik niet rekenen, het is m.i. op systeemniveau namelijk niet mogelijk om te bepalen of er een gascentrale bijspringt voor mijn wasmachine of mijn infraroodverwarming, zoals ik ook niet kan nagaan of er ergens een grootverbruiker een tandje terugschakelt ipv de marginale centrale extra stroom te laten produceren.
Op jaarbasis is in onderstaande grafiek wederom goed te zien dat ons energieverbruik stapsgewijs gedaald is sinds begin 2019, waarbij ons gasverbruik is gedaald en ons elektriciteitsverbruik is gestegen. Per saldo zijn we bijna 2.000 kWh gedaald in verbruik.
Ook de mix waar we onze energie vandaan halen is behoorlijk verandert sinds begin 2019. De inkoop van elektriciteit is weer terug in de mix met een aandeel van ruim 20%. Toch is de mix behoorlijk verandert sinds we in 2011 in ons huis zijn gaan wonen. Kochten we in 2012 nog bijna 80% van onze energie in in de vorm van elektriciteit en aardgas, inmiddels wekken we ruim 60% van onze energie zelf op.
Het eerste half jaar van 2020 is voorbij, tijd om de balans op te maken van ons energieverbruik en onze energieproductie in juni. Te beginnen met de oersaaie tabel waarin ik juni 2020 vergelijk met juni 2020.
Wat (in kWh) juni
2019
2020
verschil
Ruimteverwarming
0
0
0%
Warm water
223
249
12%
Apparaten
214
242
13%
Totaal verbruik
437
491
25%
Verbruik/graaddag
0,00
0,00
-19%
Gasverbruik
20
49
147%
Elektriciteitsafname
214
242
13%
Teruglevering
204
194
-5%
Zonnepanelen
285
278
-2%
Zonnedelen
37
50
35%
Winddelen
44
59
33%
Zonneboiler
203
201
-1%
Totaal opwekking
569
588
3%
Netto elektriciteitsverbruik
-152
-145
-5%
% eigen verbruik
28%
30%
Energieverbruik
Ons energieverbruik lag in juni van dit jaar 25% hoger dan in 2019. Ondanks die stijging ligt ons bruto energieverbruik over het eerste halfjaar van 2020 bijna 30% lager dan over ons gemiddelde bruto energieverbruik in de periode 2011-2018, exclusief 2013.
Het verschil zit hem voor de helft in het energieverbruik van apparaten en voor de helft in het energieverbruik voor warm water. Waar het verschil in verbruik van apparaten precies door komt weet ik niet, naar mijn weten hebben we geen nieuwe apparaten in gebruik genomen sinds vorig jaar. Het verschil in warm waterverbruik lijkt volledig terug te voeren op een stijging van het gasverbruik, wat kan samenhangen met het minder zonnige weer in de tweede helft van juni. Uitgesplitst naar toepassing vertoont ons energieverbruik in juni echter weinig verrassingen.
Ook op jaarbasis ligt ons energieverbruik inmiddels redelijk constant rond de 8.500 kWh. Dat is een forse daling ten opzichte van eerdere jaren, zoals ook in onderstaande grafiek goed zichtbaar is. Dit jaar is het eerste jaar dat ons jaarverbruik van verwarming, elektrische apparaten en warm water samen onder de 10.000 kWh uitkomt.
Elektrische apparaten vormen met 35% inmiddels het grootste deel van ons energieverbruik. Verwarming is inmiddels teruggelopen naar minder dan 35% en warm water is opgelopen tot 30% van ons energieverbruik. Volgens Milieucentraal bestaat bij een gemiddeld gezin zo’n 90% van het energieverbruik uit aardgas voor verwarming en warm water. Bij ons is dat minder dan 60%. Waarbij ons energieverbruik voor verwarming en warm water met ongeveer 5.500 kWh (grofweg 550 m3 aardgas) ook zo’n 2/3 lager ligt dan het gemiddelde.
Energiebronnen
Als ik kijk naar de bronnen voor ons energieverbruik valt vooral de daling in gasverbruik op en de stijging in elektriciteitsverbruik. Ons elektriciteitsverbruik ligt met 5.800 kWh op jaarbasis fors hoger dan het gemiddeld elektriciteitsverbruik van Nederlandse gezinnen (2.450 kWh volgens Milieucentraal). Daar staat tegenover dat ons gasverbruik met 146 m3 veel lager ligt dan het landelijk gemiddelde. De grafiek met ons energieverbruik opgedeeld naar bron oogt dan ook een stuk minder grijs dan het was.
Als ik de energiebronnen wat breder trek is te zien dat het aandeel gas sinds vorig jaar fors is teruggelopen. Lag het tot begin vorig jaar tussen de 60% en 75%, inmiddels levert aardgas minder dan 25% van onze energie. Het aandeel zonnewarmte en vooral het aandeel elektriciteit is fors opgelopen. Met nog zo’n 150 m3 aardgas per jaar voor warm water komt de laatste stap voor aardgasvrij binnen bereik.
In juni lag de mix van energiebronnen wat anders, dan over het hele jaar. Ons aardgasverbruik in juni is nauwelijks zichtbaar, het grootste deel van onze energie werd geleverd door de zon en door de wind. In totaal leverde dat 588 kWh op, terwijl ons verbruik (inclusief aardgas) slechts 491 kWh bedroeg. Al met la leverden we dus elektriciteit terug aan het net.
Schatting elektriciteitsverbruik Greenchoice
Het blijft altijd leuk om de schatting van het netto elektriciteitsverbruik van Greenchoice te leggen naast hetgeen we volgens hun eigen metingen de afgelopen 12 maanden hebben verbruikt. In de wintermaanden levert dat een forse overschatting van ons netto elektriciteitsverbruik op, in de zomer een forse onderschatting. Inmiddels verwacht Greenchoice dat we op jaarbasis iets minder dan 2.000 kWh gaan verbruiken, terwijl we volgens hun eigen meting de afgelopen 12 maanden bijna 4.000 kWh hebben verbruikt. In de wintermaanden was de verwachting nog dat ons elektriciteitsverbruik rond de 10.000 kWh uit zou komen. Ik begrijp van Greenchoice dat ze werken aan een beter algoritme, vooralsnog levert het omzetten van het algoritme naar het doorlopend gemiddelde van de afgelopen 12 maanden waarschijnlijk betere resultaten op.
Bij gas zitten er net zulke rare inschattingen in. De verwachting van ons gasverbruik is van april tot juni gestegen van 110 m3 aardgas naar bijna 300 m3 aardgas, terwijl het gasverbruik van de afgelopen 12 maanden in dezelfde periode stabiel is gebleven rond de 145 m3 aardgas.
Maart en april zijn voorbij, maar met de coronamaatregelen waardoor werk nu ineens gecombineerd moet worden met parttime lesgeven aan de kinderen was het er de afgelopen maanden niet van gekomen om naar ons energieverbruik te kijken. Tijd om er toch nog eens een blik op te werpen, waarbij ik maart oversla en meteen naar april ga.
Bruto energieverbruik
Ons bruto energieverbruik lag in de eerste vier maanden van 2020 34% lager dan in het eerste vier maanden van het gemiddelde over de eerdere jaren (minus 2013, want dat blijft een raar jaar). De enige grote verandering die we sinds maart 2019 hebben gemaakt in ons huis is het overschakelen naar infraroodverwarming. Daar staat tegenover dat de eerste vier maanden van 2020 met 1.234 graaddagen erg warm vergeleken met eerdere jaren (ter vergelijking: 2018: 1.482, 2019: 1.319).
Netto energieverbruik en verdeling naar functie
Ook ons netto energieverbruik ligt dit jaar beduidend lager dan in voorgaande jaren, terwijl we geen extra zonnepanelen, zonneboiler, zonnedelen of winddelen hebben aangeschaft. Wat naast het lagere bruto energieverbruik wel meehelpt is dat onze zonnepanelen, zonnedelen en winddelen de eerste vier maanden zo’n 100 kWh meer hebben opgewekt dan in 2019.
In april hebben we de kachel nog wel een paar keer aangehad, wat te zien is in onderstaande grafiek. Het leeuwendeel van het verbruik in april zit hem echter in warmte voor warm water en voor elektrische apparaten. Het grootste deel van de energie voor warm water werd door de zon geleverd.
In het totale verbruik op jaarbasis is vooral het verbruik voor verwarming gedaald. Dit is nog maar 35% van ons totale energieverbruik. Terwijl dit in voorgaande jaren tussen de 40 en 50% schommelde.
Energieverbruik verwarming
Het meest voor de hand ligt het om het lagere energieverbruik aan de warmere temperaturen toe te schrijven. Wanneer ik kijk naar het energieverbruik per graaddag is er op jaarbasis een daling te zien van 43% per graaddag. De piek in verbruik per graaddag lag dit stookseizoen ook lager dan in voorgaande jaren.
Het totale energieverbruik voor verwarming gecorrigeerd voor de temperatuur lag ook lager dan voorgaande jaren. Op jaarbasis verbruiken we nu in een standaardjaar (2.790 graaddagen) 3.300 kWh. Dat is 41% minder dan waar het model van CE vanuit gaat.
Energiebronnen
In april hebben we meer energie opgewekt dan dat- we hebben verbruikt. In onderstaande grafiek is ook goed zichtbaar dat onze winterpiek dit jaar beduidend lager ligt dan eerdere jaren en dat de aardgas vraag fors lager lag.
Op jaarbasis is het effect van infraroodverwarming nu goed zichtbaar geworden in onze energiemix. We verbruiken zo’ n 6.000 kWh elektriciteit, waarvan we nu ongeveer 1/3 inkopen. De andere 4.000 kWh wekken we zelf op met onze zonnepanelen, zonnedelen en winddelen. Het gasverbruik is sterk teruggelopen en bedraagt nu minder dan 1.400 kWh (150 m3 aardgas) op jaarbasis. Het gaat om verbruik voor warm water, afhankelijk van de vraag of onze warmwatervoorziening in het stookseizoen gaan oplossen met een doorstroomverwarmer of een warmtepomp krijgen we er nog tussen de 500 en 1.400 kWh elektriciteitsverbruik bij op jaarbasis.
Inschatting elektriciteitsverbruik Greenchoice
Zoals iedere maand heeft Greenchoice ons een overzicht gestuurd van ons gas- en elektriciteitsverbruik in april. Dit overzicht bevat ook een inschatting van ons netto-elektriciteitsgebruik op jaarbasis. Ons werkelijk elektriciteitsverbruik op jaarbasis ligt al 3 maanden gelijk net onder de 4.000 kWh. De verwachting van Greenchoice is gedaald van bijna 10.000 kWh in januari en februari, naar 7.000 kWh in maart. In april is de inschatting gedaald naar minder dan 3.000 kWh per jaar, terwijl ons werkelijk elektrictieitsverbruik nog steeds rond de 4.000 kWh ligt.
Februari is voorbij, dus tijd om naar ons energieverbruik van februari te kijken. Om te beginnen met een tabel met de vergelijking tussen februari 2020 en februari 2019 (alle getallen in kWh).
Wat (in kWh)
2019
2020
verschil
Ruimteverwarming
756
514
-32%
Warm water
223
208
-7%
Apparaten
305
267
-12%
Verbruik/graaddag
2,13
1,52
-29%
Gasverbruik
957
186
-81%
Elektriciteitsafname
305
806
164%
Teruglevering
0
25
Elektriciteitsverbruik
305
781
156%
Zonnepanelen
133
69
-48%
Zonnedelen
5
4
-20%
Winddelen
118
271
129%
Zonneboiler
22
22
0%
Totaal opwekking
278
366
32%
Netto elektriciteitsverbruik
49
437
795%
Bruto energieverbruik en verdeling
Ons bruto energieverbruik ligt in januari plus februari op ongeveer 2.000 kWh. Dat is bijna 40% lager dan het gemiddelde over de periode 2011-2018, exclusief 2013.
Ons energieverbruik valt grofweg in drie delen uiteen: verwarming, warm water en elektrische apparatuur. Een deel van de elektrische apparatuur is gebouwgebonden, bijvoorbeeld de mechanische ventilatie. Deze reken ik voor het gemak gewoon mee met de elektrische apparaten. Alleen het elektriciteitsverbruik van de infraroodverwarming reken ik los.
Het energieverbruik voor warm water is behoorlijk constant, ongeacht het weer willen we een warme douche en verbruiken we warm water voor de vaatwasser. Het enige verschil is dat de benodigde energie in de zomermaanden door onze zonneboiler wordt geleverd. Het elektriciteitsverbruik van apparaten kent wel een licht seizoensritme. In de herfst en winter ligt het verbruik hoger dan in de in zomermaanden, omdat we in de herfst en winter meer lampen aan hebben.
Het grootste seizoenseffect zit hem in de verwarming, die in de zomermaanden uit staat. De piek in ons energieverbruik voor verwarming ligt deze winter een stuk lager dan voorgaande jaren. Wat slechts gedeeltelijk te verklaren is door een warmere winter. In de periode oktober tot en met februari hadden we afgelopen winter 1687 graaddagen, vorig jaar waren dat er 1750. Een verschil van 4%, terwijl het energieverbruik in dezelfde periode daalde met 37% (van 3.583 kWh naar 2.268). Een uitgebreidere analyse van ons verwarmingsverbruik vind je hier.
De daling van het energieverbruik door infraroodverwarming is ook terug te zien in ons totale energieverbruik dat met 8.7000 kWh nu dik onder de 10.000 kWh zit. De grote wijziging zit hem in ons energieverbruik voor verwarming.
De verandering in ons energieverbruik begint ook duidelijk zichtbaar te worden in de verdeling van ons energieverbruik tussen verwarming, elektrische apparaten en warm water. De hoeveelheid energie voor warm water is niet gestegen, maar het aandeel in onze totale energiemix stijgt wel. Alle drie de onderdelen vormen momenteel zo’n 1/3 van ons energieverbruik. Tot vorig jaar was verwarming goed voor 40-50% van ons energieverbruik.
Netto energieverbruik en energieproductie
Ons netto energieverbruik is ook gedaald ten opzichte van 2019. Net als in januari ligt het netto energieverbruik duidelijk lager dan voorgaande jaren. Dit komt deels door de goede opbrengst van onze winddelen, deels door de warmere winter en deels door de overschakeling op infraroodverwarming.
De hoeveelheid aardgas die we verbruiken ligt dit stookseizoen fors lager dan voorgaande jaren. Op jaarbasis ligt ons gasverbruik momenteel op 155 m3 aardgas. Dat is vooral opgevangen door meer stroom van het net af te nemen, hoewel dat in februari door de goede opbrengst van onze winddelen minder nodig was dan in januari.
Op jaarbasis daalt ons gasverbruik en stijgt de afname van elektriciteit van het net. Inmiddels nemen we op jaarbasis ongeveer 2.300 kWh af van het net, waarmee de inkoop van stroom zo’n 20% van ons energieverbruik vormt.
De inkoop van elektriciteit plus ons aardgasverbruik vormen samen een kleine 40% van ons energieverbruik. Voordat we overschakelden op infraroodverwarming was aardgas goed voor 50-60% van ons energieverbruik. De overschakeling zorgt er dus voor dat we een groter deel van ons jaarlijks energieverbruik zelf opwekken.
De daling van ons aardgasverbruik is goed te zien als ik energieverbruik uitsplits tussen aardgas, elektriciteit en zonnewarmte. Het aandeel aardgas is sinds maart 2019 fors gedaald en bedraagt inmiddels minder dan 20% van ons totale energieverbruik.
Afsluitend
Afsluitend kan ik stellen dat het mogelijk lijkt om in onze label C woning van het aardgas af te gaan voor minder dan Euro 20.000. Waarbij we een comfortabele woning behouden en ook ons totale energieverbruik weten te verminderen.
Januari is afgelopen en de energiestanden zijn nu echt allemaal binnen, dus na de eerdere analyse van het energieverbruik voor verwarming is het nu tijd voor analyse van het totale energieverbruik in januari. In onderstaande tabel de kerngetallen:
Wat (in kWh/maand)
2019
2020
verschil
Ruimteverwarming
1307
592
-55%
Warm water
202
225
12%
Apparaten
349
286
-18%
Verbruik/graaddag
2,71
1,53
-43%
Gasverbruik
1498
225
-85%
Elektriciteitsafname
349
892
156%
Teruglevering
14
Elektriciteitsverbruik
349
878
152%
Zonnepanelen
49
38
-22%
Zonnedelen
4
4
0%
Winddelen
187
159
-15%
Zonneboiler
10
0
-100%
Totaal opwekking
250
201
-20%
Netto elektriciteitsverbruik
109
677
523%
Opdeling energieverbruik en -productie in januari uitgedrukt in kilowattuur.
Wat opvalt, maar wat ik al uitgebreid besproken heb ik dat het energieverbruik voor verwarming fors gedaald is, zowel het verbruik per graaddag (door overschakeling van HR-ketel naar infraroodverwarming) als het totale verbruik (doordat januari 2020 warmer was dan januari 2019). Ook het verbruik van apparatuur lag lager, dit komt grotendeels doordat de infraroodverwarming van de badkamer in januari meetelt als verwarming en in januari 2019 nog meetelde onder apparaten. Een verschil van 83 kWh. Oftewel: het energieverbruik van apparaten is eigenlijk met 20 kWh gestegen.
Over de hele linie viel de duurzame energieproductie tegen t.o.v. 2019 met een daling van 20%. Wat betekent dat we netto 677 kWh van het net afnamen in januari.
Ontwikkeling aardgasverbruik
Nu we na 8 jaar bijna van het gas af zijn is het wel aardig om de ontwikkeling van het gasverbruik te bekijken. Omdat de meeste mensen nog steeds in kubieke meters rekenen heb ik het gasverbruik in onderstaande grafiek in m3 uitgedrukt.
In blauw staat het werkelijk gasverbruik. In rood het gasverbruik als gecorrigeerd wordt voor warme en koude winters met behulp van graaddagen. Zoals te zien valt maakt ons gasverbruik een fraaie duikeling door. We hebben thuis een jaar of vijf andere prioriteiten gesteld, maar begin 2019 toch de knoop doorgehakt om over te stappen op infraroodverwarming van ThermIQ. Wat betekent dat vanaf maart het gasverbruik enkel nog voor warm water zal zijn.
Investeringskosten voor onze label C woning tot nu toe:
Post
Kosten
Zonneboiler
Euro 5.600
Infraroodverwarming
Euro 8.700
Subsidie zonneboiler
-/- Euro 1.100
Totaal
Euro 13.200
Overzicht investeringskosten van gas los in label C woning.
Ontwikkeling bruto energieverbruik
Ons bruto energieverbruik in januari ligt lager dan we ooit hebben gehad. De daling in december 2019 lijkt dus niet eenmalig.
Door de maanden heen varieert het energieverbruik fors. Vooral in het stookseizoen is fors meer energie nodig om het huis warm te houden. Wat dit stookseizoen opvalt is dat de piek veel minder hoog ligt dan met aardgas. Waarbij ik wel de kanttekening wil maken dat onderstaande grafiek niet is gecorrigeerd voor graaddagen. Zoals al eerder gezegd maakt dat voor de conclusie niet heel veel uit. Het energieverbruik per graaddag lag in januari dit jaar 43% lager dan in januari 2019, terwijl het totale energieverbruik voor verwarming 55% lager lag. Dat maakt dat 12% van het lagere energieverbruik toe te schrijven is aan de warmere winter.
Ook het bruto energieverbruik op jaarbasis toont een dalende lijn, waarbij vooral het verbruik voor verwarming daalt. Precies zoals verwacht toen we in maart vorig jaar de overstap naar infraroodverwarming maakten.
Het aandeel van verwarming in ons totale energieverbruik is nog steeds aan het dalen, zoals onderstaande grafiek goed laat zien.
Als ik het energieverbruik combineer met hoe we onze energie produceren of inkopen ontstaat onderstaand beeld per maand:
Waarbij goed te zien is dat het gasverbruik laag blijft in vergelijking met voorgaande stookseizoenen, terwijl de inkoop van stroom juist stijgt. Ook is te zien dat de piek in ons energieverbruik lager ligt dan voorgaande jaren.
Op jaarbasis is te zien dat het verbruik van elektriciteit sinds maart 2019 stijgt en het gasverbruik daalt. Beide met een tijdelijke pauze buiten het stookseizoen, omdat we niets verandert hebben aan de wijze waarop we warm water regelen.
Op jaarbasis is goed te zien dat het aandeel aardgas fors terugloopt in ons energieverbruik. Ook hier is te zien dat er in de zomermaanden weinig tot geen verschuiving plaats vind.
Het aandeel zelf opgewekte energie op jaarbasis is opgelopen van 43% in januari 2019 naar 53% in januari 2020. Terwijl de hoeveelheid zelf opgewekte energie in absolute zin met ruim 300 kWh is teruggelopen in dezelfde periode.
Ingeschat jaarverbruik Greenchoice
Een laatste aardigheidje is de ontwikkeling van de inschatting die GreenChoice, waar we al sinds we in Schiedam wonen klant zijn, maakt van ons elektriciteitsverbruik.
Sinds we een slimme meter hebben ontvangen we iedere maand een overzicht van ons energieverbruik. Meest opvallend daarin vind ik de inschatting van het netto elektriciteitsverbruik per jaar door Greenchoice. De blauwe balken geven aan hoe het werkelijke verbruik zich ontwikkeld. Hierin zijn wel onze zonnepanelen meegenomen, maar niet onze winddelen en zonnedelen. De rode balken geven aan hoe Greenchoice ons jaarverbruik inschat. In de zomermaanden loopt dat nog redelijk parallel. Vanaf september 2019 gebeuren er echter rare dingen in de inschatting van Greenchoice.
Waar zij denken dat ons netto elektriciteitsverbruik tussen de zevenduizend en tienduizend kilowattuur uit gaat komen kruipt ons werkelijke netto elektriciteitsverbruik richting de 4.000 a 5.000 kilowattuur. Overigens is het wel een verbetering sinds de slimme meter is geïnstalleerd, want vorig jaar maart dachten ze nog dat we rond de 14.000 kWh uit zouden komen.
Conclusie
Al met al ben ik niet ontevreden. Ons bruto energieverbruik op jaarbasis is ruim onder de 10.000 kWh gezakt en met een beetje beter ons best doen is zelfs de 8.000 kWh grens in zicht. Ons nette elektriciteitsverbruik is opgelopen, zoals verwacht was toen we de infraroodverwarming installeerden.
November is afgelopen en eerder ben ik al ingegaan op de ontwikkeling van ons energieverbruik voor verwarming. Tijd om ook de andere aspecten van ons energieverbruik en onze energieproductie te analyseren. Te beginnen met een overzicht van de belangrijkste kengetallen.
Wat (alles in kWh)
2018
2019
verschil
Ruimteverwarming
781
487
-38%
Warm water
202
205
2%
Apparaten
343
278
-19%
Verbruik/graaddag
2,18
1,31
-40%
Gasverbruik
963
205
-79%
Elektriciteitsafname
343
786
129%
Teruglevering
21
Elektriciteitsverbruik
343
765
123%
Zonnepanelen
84
60
-29%
Zonnedelen
17
17
0%
Winddelen
111
67
-40%
Zonneboiler
20
0
-100%
Totaal opwekking
232
144
-38%
Netto elektriciteitsverbruik
131
622
373%
Verdeling energieverbruik
November was een frisse maand met 371 graaddagen, meer dan de 359 van 2018. Dat is te zien in de toename van ons energieverbruik.
Het energieverbruik voor warm water was constant. Het energieverbruik van apparaten daalde met 65 kWh, oftewel 19%, ten opzicht van 2018. Als je bedenkt dat ons infraroodpaneel in de badkamer zo’n 70 kWh heeft verbruikt in november 2019 en dat deze in 2018 nog meetelde in het elektriciteitsverbruik van apparaten dan is het elektriciteitsverbruik van apparaten eigenlijk stabiel ten opzichte van november 2018. Het energieverbruik voor verwarming ligt met 487 kWh wel 38% lager dan in november 2018, dat is nog afgezien van de 70 kWh van de badkamer die ik vorig jaar nog meerekende bij apparaten en die nu meetelt bij verwarming.
Bezien over een periode van 12 maanden is ons energieverbruik licht aan het dalen. Ten opzichten van oktober is het energieverbruik op jaarbasis met 3% gedaald. Ten opzichte van november 2018 bedraagt de daling 10%. Inmiddels is ons bruto energieverbruik tot net boven de 10.000 kWh gedaald. Als de ontwikkeling van ons energieverbruik voor verwarming in december doorzet dan verwacht ik dat we in 2019 voor het eerst sinds we hier wonen minder dan 10.000 kWh verbruiken voor verwarming, warm water en apparaten samen.
Doordat de hoeveelheid energie die we verbruiken voor verwarming licht daalt daalt ook het aandeel verwarming in onze energiemix. Verwarming vormt nu zo’n 45% van ons energieverbruik, warm water 24% en elektrische apparaten 31%.
Herkomst energie
In november heeft onze zonneboiler niet zoveel gedaan. Sterker die droeg eigenlijk niets bij. Hierdoor is het aandeel aardgas weer gestegen tot zo’n 20%. De stijging van het aandeel elektriciteit was echter veel sterker, wat het effect van onze infraroodverwarming laat zien.
In voorgaande jaren lag het aandeel elektriciteit in ons energieverbruik in november veel lager dan nu.
De hoeveelheid aardgas die we in november hebben gebruikt ligt in november 2019 veel lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Ondanks de stijging van het aandeel gas in november ten opzichte van oktober. In bovenstaande grafiek is ook goed zichtbaar dat we in november onvoldoende elektriciteit produceerden om in ons eigen elektriciteitsverbruik te voorzien. We hebben behoorlijk wat stroom in moeten kopen bij onze energieleverancier.
Op jaarbasis begint ook zichtbaar te worden dat we elektriciteit in moeten kopen bij Greenchoice. Leverden we voorgaande jaren nog wel eens stroom terug, inmiddels is dat niet meer het geval en nemen we op jaarbasis zo’n 1.000 kWh af. Al komt dat deels ook doordat de hoeveelheid die we opwekken met onze winddelen, zonndelen, zonneboiler en zonnepanelen gedaald is ten opzichte van november 2018. Ook nemen we dit jaar minder aardgas af. Ten opzichte van 2018 is ons gasverbruik met 2.700 kWh gedaald, dat is zo’n 280 m3 minder aardgas.
Door de daling van het gasverbruik daalt ook het aandeel van aardgas in onze energiemix. Inmiddels is het aandeel gas gedaald tot 44%, terwijl elektriciteit op 44,7% zit. Daarmee is elektriciteit onze grootste energiebron geworden. Er vanuit gaande dat de infraroodverwarming goed blijft bevallen verwacht ik dat het aandeel aardgas volgend jaar terugvalt tot minder dan 25%. Dan hebben we enkel nog warm water voor de winter te regelen.
Netto energieverbruik
Ons netto energieverbruik ligt dit jaar lager dan voorgaande jaren. Al scheelt het niet heel veel me 2014.
Ons bruto energieverbruik ligt dit jaar 1.400 kWh lager dan in 2018. Ten opzichte van het gemiddelde over de periode 2011-2018, exclusief 2013, ligt ons bruto energieverbruik 94 kWh, oftewel 10%, lager. De energieproductie van onze winddelen, zonnepanelen, zonnedelen en zonneboiler ligt echter ook 300 kWh lager dan in 2018. Per saldo ligt ons netto energieverbruik daarmee 200 kWh onder het netto energieverbruik van 2014.
Variabele energiekosten
Onze variabele energiekosten liggen dit jaar hoger dan vorig jaar. Maar voordat ik daar naar ga kijken eerst de ontwikkeling van de kosten voor aardgas.
Doordat ons aardgasverbruik dit jaar fors lager ligt dan vorig jaar liggen de kosten voor aardgas ook veel lager. Ten opzichte van vorig jaar liggende kosten Euro 131 lager. Op basis van het gemiddeld verbruik en het aantal graaddagen tot en met november schat ik dat onze gasrekening 161 Euro hoger zou zijn als we met de cv-ketel zouden verwarmen. De grootste kosten voor gas hebben we in januari en februari gemaakt, toen we nog wel op gas stookten. Vanaf half maart is gas enkel nog ingezet voor warm water.
Onze variabele elektriciteitskosten liggen dit jaar 294 Euro hoger dan vorig jaar. Wanneer COP = 1 zou kloppen had dit 438 Euro moeten zijn. Wanneer we nog met een CV-ketel zouden hebben verwarmd, dan was de elektriciteitsrekening 312 Euro lager geweest.
Hoe je ook precies rekent de variabele energiekosten zijn dit jaar omhoog gegaan door de overstap naar infraroodverwarming in onze label C-woning. Het verschil over de eerste elf maanden bedraagt 157 Euro ten opzichte van 2018 en 153 Euro ten opzichte van verwarming met de hr-ketel. Daar staat tegenover dat we zo’n 172 Euro gaan besparen zodra we de gasaansluiting kunnen laten verwijderen.De stijging die plaats had moeten vinden wanneer de COP = 1 politie gelijk zou hebben bedraagt 301 Euro ten opzichte van 2018 en 297 Euro ten opzichte van verwarmen met een hr-ketel.
Kortom ook de overschakeling naar infraroodverwarming vergt extra maatregelen aan onze label C-woning om de energierekening binnen de perken te houden als we van gas af gaan. Een van de opties die ik overweeg is de muren behandelen met speciale verf. Een andere optie is om de kozijnen onder handen te nemen en als laatste maatregel zullen we extra groene stroom moeten produceren om op jaarbasis stroomproductie en verbruik weer in evenwicht te krijgen. Ik verwacht dat we zo’n 3.000 kilowattuur extra stroom moeten produceren.
Dierendag is voorbij, dat betekent dat ook september voorbij is. Tijd om naar ons energieverbruik en onze energieproductie van september 2019 te kijken. Te beginnen met de vaste tabel met saaie cijfers.
Wat
2018
2019
verschil
Ruimteverwarming
0
72
Warm water
202
202
0%
Apparaten
220
227
3%
Verbruik/graaddag
0,00
1,03
Gasverbruik
97
78
-20%
Elektriciteitsafname
220
412
87%
Teruglevering
113
Elektriciteitsverbruik
220
299
36%
Zonnepanelen
197
176
-11%
Zonnedelen
34
34
0%
Winddelen
109
68
-37%
Zonneboiler
104
123
18%
Totaal opwekking
444
401
-10%
Netto elektriciteitsverbruik
-120
21
-117%
Verdeling energieverbruik
In bovenstaande tabel valt meteen op dat het energieverbruik voor ruimteverwarming een stuk hoger ligt dan in 2018. Het energieverbruik voor warm water en voor apparatuur is nauwelijks veranderd.
Het energieverbruik voor warm water is een redelijk ruwe berekening, waarbij ik ervan uit ga dat we maandelijks 202 kWh energie voor warm water nodig hebben. Zolang het gasverbruik onder de 202 kWh per maand ligt ga ik ervan uit dat dit nodig was voor warm water. Het uiteindelijke gevolg is dat het stookseizoen in mijn spreadsheet dit jaar al in september is begonnen. Voorgaande jaren begon het pas in oktober, ook al ging de kachel soms al in september aan.
Over een periode van 12 maanden is er weinig verandert in ons energieverbruik. Ons totale energieverbruik is met ongeveer 1% gestegen van 10.224 naar 10.303. Van ons totale energieverbruik gaat op jaarbasis ongeveer 25% op aan warm water en iets meer dan een kwart aan elektrische apparaten. De grootste energieverbruiker is en blijft de verwarming.
Energieverbruik naar bron
Wanneer ik kijk naar de bron van ons energieverbruik dan is de zon in september de belangrijkste bron geweest met in totaal 333 kWh elektriciteit en warmte. Gas leverde slechts 78 kWh, windenergie 68 kWh en daarnaast hebben we nog 21 kWh groene stroom ingekocht bij het energiebedrijf.
Gemeten over 12 maanden blijft aardgas de grootste energiebron met 5.300 kWh, gevolgd door zonne-energie met 3.600 kWh en windenergie met 1.200 kWh. De laatste 200 kWh hebben we bij het energiebedrijf ingekocht. Een duidelijk verschil met september 2018, toen we nog 340 kWh terugleverden aan het energiebedrijf. Ons gasverbruik lag toen ook beduidend hoger op 7.000 kWh, tegen 5.300 kWh nu. De hoop is dat ons 12 maands gasverbruik de komende maanden verder zakt, net als ons totale energieverbruik.
Een zelfde verschuiving in onze energiebronnen is procentueel waarneembaar. Het aandeel gas neemt af en met name het aandeel elektriciteitsinkoop neemt toe. Doordat we komend stookseizoen ons huis volledig met infraroodverwarming willen verwarmen zal het aandeel gas verder afnemen. Ik verwacht dat het rond de 10 tot 20% van ons totale energieverbruik gaat worden.
Cumulatief energieverbruik per jaar
Ons netto energieverbruik in september ligt lager dan in 2014. Daarmee hebben we tot nu toe het laagste netto energieverbruik sinds we in 2011 in dit huis zijn gaan wonen.
Uitgedrukt in energieverbruik per vierkante meter vloeroppervlak in ons huis zitten we tot nu toe op 25 kWh/m2. Een mooie prestatie. Waar ik echter vooral benieuwd naar ben is of het ons gaat lukken om onder de 50 kWh/m2 te blijven in december.
Als ik het energieverbruik per vierkante meter ook nog eens corrigeer voor het aantal graaddagen dan is het netto energieverbruik in 2019 verreweg het laagst.
Verwarming
In bovenstaande grafieken zijn energieverbruik en energieproductie tegen elkaar weggestreept. Dat geeft een vertekend beeld, doordat we in de loop der jaren steeds meer energie zijn gaan opwekken. Om het effect van energieopwekking uit te schakelen en om het energieverbruik door de jaren heen vergelijkbaar te maken heb ik in onderstaande grafiek het energieverbruik voor verwarming gecorrigeerd voor graaddagen. Meer uitleg over graaddagen vind je hier.
Omgerekend naar een verbruik per graaddag ligt ons cumulatief energieverbruik voor verwarming in september 2019 op 1,76 kWh/graaddag. In september 2015 en september 2017 lag het energieverbruik nog iets lager met respectievelijk 1,72 en 1,73 kWh/graaddag. Alle andere jaren verbruikten we meer energie per graaddag voor de verwarming.
Als ik de energieverbruiken vervolgens omreken naar een standaardjaar van 2802 graaddagen (het gemiddelde in de periode 2000-2018) dan blijkt dat we in 2019 tot en met september iets zuiniger hebben gestookt dan in 2015 en 2017. Het verbruik per vierkante meter ligt in 2019 op 27,0 kWh/m2 en in 2015 en 2017 respectievelijk op 27,3 en 27,1 kWh/m2. Geen groot verschil wel opvallend, omdat er in 2015 en 2017 geen energieverbruik voor verwarming is geweest in de maanden mei en september.
Ook in het totale energieverbruik voor een standaardjaar is terug te zien dat 2019 tot nu toe een zuinig stookjaar is. We hebben 295 kWH minder gestookt dan gemiddeld in de periode 2014-2018 en 290 kWh minder dan verwacht met een HR ketel.
Augustus is voorbij, de scholen zijn weer begonnen. Tijd dus om het energieverbruik en de energieopwekking van augustus onder de loep te nemen. De korte samenvatting: 29% minder elektriciteitsverbruik t.o.v. 2018, 10% minder energieopwekking dan in augustus 2018 en 30 kWh (3 m3) aardgasverbruik.
Wat
2018
2019
verschil
Ruimteverwarming
0
0
#DIV/0!
Warm water
202
202
0%
Apparaten
243
172
-29%
Verbruik/graaddag
0,00
0,00
#DIV/0!
Elektriciteitsafname
243
357
47%
Teruglevering
185
Elektriciteitsverbruik
243
172
-29%
Zonnepanelen
289
240
-17%
Zonnedelen
48
35
-27%
Winddelen
70
50
-29%
Zonneboiler
143
172
20%
Totaal opwekking
550
497
-10%
Netto elektriciteitsverbruik
-164
-153
-7%
Energievraag opgesplitst naar toepassing
Onze energievraag in augustus bestond logischerwijs uit slechts onderdelen: elektrische apparaten en warm water.
Als we kijken naar de energievraag over een 12 maanden ziet het beeld er anders uit:
De vraag naar energie voor warm water ligt behoorlijk stabiel. Onze gewoontes met bad, douche, was en afwas wijzigen dan ook niet zo snel. De elektriciteit die we verbruiken voor apparatuur, waaronder licht, schommelt al wat meer. Het leeuwendeel van onze energievraag bestaat echter uit energie voor verwarming van ons huis. In deze grafiek is, net als bij andere weergaven, goed te zien wat een strenge winter met fors stoken doet t.o.v. ons normale stookgedrag. Ook is te zien hoe het energieverbruik voor verwarming dit jaar lager ligt dan voorgaande jaren. Een lijn waarvan ik hoop dat deze doorzet in het nieuwe stookseizoen. Ik werk nog aan weergave van de verwarmingscurve gecorrigeerd voor graaddagen.
Bron energieverbruik
Ons energieverbruik werd in augustus voornamelijk geleverd door de zon in de vorm van zowel elektriciteit als warmte, een klein deel werd geleverd door onze winddelen (50 kWh). Per saldo produceerde we deze maand 153 kWh meer energie dan we nodig hadden.
Op jaarbasis verbruiken we inmiddels 55 kWh meer dan we opwekken. Nog steeds is aardgas met 52% onze grootste energiebron. De zon is een goede tweede met ruim 35% (elektriciteit plus zonnewarmte). Mijn verwachting is nog steeds dat het gasverbruik na het begin van het stookseizoen sterk gaat teruglopen. We houden het nodig voor warm water, omdat onze zonneboiler in de winter niet veel warmte levert, maar voor verwarming zal het in koop van elektriciteit worden. Overigens is in onderstaande grafiek ook aardig zichtbaar dat ons totale energieverbruik al bijna 5 jaar schommelt tussen de 10.000 en 12.000 kWh. Belangrijkste doel voor komend stookseizoen: onder de 10.000 kWh uitkomen, waarvan zo’n 2.500 kWh voor warm water.
Ons netto energieverbruik ligt ook al een aantal jaar stabiel rond de 6.300 kWh. Soms wat meer, soms wat minder. In 2019 zitten we tot en met augustus 20% onder het gemiddelde over de periode 2014-2018. In juli-augustus zijn we ook iets onder het laagste niveau tot nu toe (2014) gezakt.
Variabele energiekosten
Onze variabele energiekosten liggen dit jaar iets hoger dan voorgaande jaren. Deels komt dat door de hogere energiebelasting en hogere opslag duurzame energie. Deels komt dit door de overschakeling van verwarmen met gas naar verwarmen met infraroodverwarming. Het verschil bedraagt tot nu toe Euro 50. Ruimschoots genoeg om gecompenseerd te kunnen worden door lager vastrecht of het zelfs helemaal de deur uit doen van de gasaansluiting, alleen heb ik dan nog een oplossing nodig voor warm water in de winter.
Inmiddels ben ik er door mailcorrespondentie met CE Delft achter dat er een betere COP = 1 hypothese te formuleren is dan ik tot nu toe heb gedaan. Waardoor de COP = 1 lijn lager zal komen te liggen. Ook heb ik van mijn leverancier een betere inschatting gekregen van de besparing op het energieverbruik die hij verwacht door te verwarmen met infraroodstralingsverwarming. Beide wil ik voor het komend stookseizoen aangepast hebben in mijn spreadsheet, maar dat vergt wat meer denkwerk om foutjes te voorkomen.
