Al jaren lopen er discussies over scheefwonen. Vaak gaat het om mensen die ooit met een laag inkomen een sociale woning betrokken hebben, maar die er inmiddels in inkomen op vooruit zijn gegaan. De huur van de woning waar ze wonen is daardoor te laag voor hun inkomen. Idealiter verhuizen mensen door naar een duurdere huurwoning of een koopwoning. Helaas zit de koopmarkt behoorlijk op slot. Waren woningen eerst te duur om te kopen (onder andere door het prijsopdrijvende effect van de hypotheekrenteaftrek), inmiddels dalen de prijzen maar scherpen de banken de eisen aan kopers nog sneller aan.
Op de site van Ria Damhof kwam ik deze week een briljante oplossing van het Kabinet tegen om een einde te maken aan scheefwonen: een aanbiedingsplicht voor woningcorporaties. Deze worden als het aan het Kabinet ligt verplicht om 75% van hun woningen te verkopen voor 90% van de WOZ waarde. Een nattere droom voor mensen met een sociale huurwoning op een populaire locatie kan ik me niet voorstellen. Een koopwoning in hartje Amsterdam voor 90% van de WOZ waarde. Paar jaartjes splitsen, samenvoegen en andere papieren vastgoedtrucjes uithalen, of meteen doorverkopen aan de hoogste bieder en tel uit je winst… Of een woning die net grootschalig door de woningbouwcorporatie is verbouwd aanschaffen tegen 90% van de WOZ waarde. Da’s ook kassa…
De woningcorporaties blijven vervolgens achter met incourante woningen en een gat in hun financiele reserves. Zeg dan maar dag tegen je handje tegen de langzame, maar hoopvolle ontwikkelingen op gebied van energiebesparing bij woningbouwcorporaties. De eerste daarvan hebben inmiddels gemiddeld B-label woningen in hun woningvoorraad en zetten daarmee ook in op het tegengaan van energiearmoede door forse energiebesparing in hun woningvoorraad. Maar waarom zou je fors investeren als je onder de marktprijs moet verkopen en als je woningbezit ook nog eens steeds versnipperder wordt, waardoor het bijna onmogelijk wordt om schaalvoordelen te halen bij renovatie.
Het Kabinet geeft bij monde van Rutte aan dat het Engelse voorbeeld een goed voorbeeld is, het eigen woningbezit in het Verenigd Koninkrijk is sinds de aanbiedingsplicht voor woningbouwcorporaties fors gestegen. Wat Rutte er niet bij meldt is dat energiearmoede in het Verenigd Koninkrijk een behoorlijk probleem begint te worden. Veel huizen zijn vele malen slechter geisoleerd dan in Nederland en de Green Deal lijkt daar maar zeer beperkt verandering in te gaan brengen.
Ik betwijfel overigens of het plan daadwerkelijk het eigen woningbezit gaat bevorderen. Voorlopig zitten banken met een berg aan leningen verstrekt voor overgewaardeerd vastgoed (zowel commercieel als woningen) waar zeer waarschijnlijk nog fors op afgeschreven moet worden. Banken zijn dus niet happig zijn op het verstrekken van nieuwe leningen voor vastgoed. Ook bewoners zullen zich misschien nog een tweede keer achter de oren krabben als ze bedenken dat ze een sociale woningbouwvereniging als huisbaas gaan omruilen voor een commerciële bank. Terwijl het Kabinet ook aangeeft dat het van plan is een verhuisplicht in te voeren voor werklozen. Wanneer je dat overkomt ben je blij met een huurwoning…
Als het plan wel aanslaat is dat natuurlijk goed nieuws voor de staatskas. Twee procent overdrachtsbelasting over 75% van de woningvoorraad van woningbouwcorporaties is een welkome aanvulling in tijden van een teruglopende belastinginkomsten.
Geef een reactie