Sinds in november 2009 een berg emails het internet op werd geslingerd in een affaire die de geschiedenis in gaat als ‘Climategate’ is de discussie over klimaatverwarring ver weggedwaald van wetenschap. In de discussies met collega’s en met mensen in de kroeg kun je sindsdien maar beter niet beginnen over klimaatverandering, tenzij je naar je hoofd geslingerd wil krijgen dat dat wetenschappelijk nog niet bewezen is. In de VS is de situatie nog een maatje erger dan in Nederland, maar ik ben bang dat wat Al Gore in zijn speech bij het Aspen Institue zegt ook richting Nederland komt:
Nederland heeft tenslotte ook jaren achtergelopen in het rookbeleid doordat de lobby hier volhield dat gezondheidsschade wetenschappelijk onbewezen was. In de VS zijn proberen dezelfde mensen al een paar jaar wetenschappelijke twijfel te zaaien over de oorzaak van klimaatverandering. In Nederland zullen de toendertijd betrokken ‘medisch specialisten’ ondertussen ook wel omgeschoold zijn tot klimatoloog…
Wat betreft Climate-gate ben ik van mening dat wetenschappelijke tijdschriften en onderzoekscommissies ondertussen hebben vastgesteld dat Climategate vooral een storm in een glas water is. Ik ben geen klimaatwetenschapper en ga dus uit van de huidige wetenschappelijk consensus onder klimaatwetenschappers dat klimaatverandering door de mens veroorzaakt wordt. Wat sociologen of economen van die verklaringen vinden vind ik wat minder interessant. Voor wie zich zelf een oordeel wil vormen over Climate-gate en de ontwikkelingen sindsdien is dit bericht van Jan Paul van Soest een goed startpunt. Wie meer uitleg wil over hoe de mens impact heeft op klimaatverandering raad ik dit bericht op Climate Progress aan.
(Volks)gezondheid als alternatief voor klimaatverandering
Zelf kies ik al een paar jaar een andere route om uit te leggen dat het beperken van de verbranding van (fossiele) brandstoffen letterlijk een gezonde keuze is. Fossiele brandstoffen zijn namelijk goed voor een groot deel van de luchtverontreiniging die jaarlijks veel mensen gezondheidsklachten bezorgt. Het aanpakken van luchtkwaliteit is in mijn ogen veel tastbaarder voor burgers en luchtkwaliteitsbeleid en klimaatbeleid kunnen elkaar versterken. Volgens sommige onderzoekers zelfs zoveel dat het halen van de doelstellingen uit CAFE (samenvatting) de CO2 prijs in het Europese emissiehandelssysteem tot bijna nul zal reduceren. Daarnaast zijn er ook meer goede redenen om bij milieubeleid verder te kijken dan klimaat alleen, al was het maar omdat maatregelen voor luchtkwaliteit en klimaatbeleid ook kunnen botsen…
Bijval in Nederland?
Luchtkwaliteit en menselijke gezondheid worden vaak betrokken bij protesten tegen de aanleg van infrastructuur (met name snelwegen) of bij verkeer en transport, maar in de energiehoek kent mijn insteek naar mijn weten nauwelijks bijval. In de discussie over energietransitie overheersen volgens Jan Paul van Soest de volgende argumenten (bron: de transitiefanfare):
- Voorraden: de (absolute, fysieke) schaarste aan brandstoffen
- Voorzieningszekerheid: de beschikbaarheid van voldoende energie, nu en in de toekomst.
- Kosten: de kosten waarmee energie beschikbaar kan worden gemaakt (winning, bewerking, transport, gebruik)
- Kansen en innovatie: tijdig omschakelen kan nieuwe vindingen en bedrijvigheid opleveren
- Klimaatverandering ten gevolge van de uitstoot van CO2 bij het gebruik van fossiele brandstoffen
Het hele milieuprobleem wordt in de energietransitie verengd tot klimaatverandering (of duurzame energie) met alle problemen van dien. De hele menselijke kant valt af en daarmee (volks)gezondheid. Dat heeft de deur wijd open gezet voor mensen die niet in klimaatverandering geloven (of om financiële redenen het hele idee van door de mens veroorzaakte klimaatverandering willen bestrijden) om het onderwerp om zeep te helpen.
De focus op klimaatbeleid als reden voor de inzet op energietransitie en duurzame energie is m.i. de afgelopen jaren zo groot geweest dat het terughalen van andere redenen door de tegenstanders als paniekvoetbal wordt uitgelegd. Dat krijg je ervan als je ingewikkelde zaken in Jip & Janneke taal uit gaat leggen en daarbij een zeer abstract probleem kiest om aan te pakken. ‘Klimaatverandering? Dit jaar was de winter koud, zie je wel dat het onzin is…’
Vergelijk dat met de discussie over het ophogen van de dijken om ons te wapenen tegen veranderende weersomstandigheden en een stijgende zeespiegel. Ik ken maar weinig mensen die durven roepen dat we dat geld maar niet moeten uitgeven, omdat de zeespiegel toch niet verder gaat stijgen. En oh ironie, die stijging komt door: klimaatverandering…
Bijval in de VS?
Michael Bloomberg, burgemeester van New York, maakte een paar weken geleden bekent 50 miljoen dollar te schenken aan de Beyond Coal campagne van de Sierra Club. De philantropische organisatie van Bloomberg legt bij de aankondiging van de schenking de nadruk op de voordelen voor volksgezondheid:
This is not science saying what is going to happen years from now as the oceans rise and the planet warms, This is: this year we are going to kill another 13,000 Americans.
Volgens The Guardian maakt de Sierra Club een goede kans om haar doelstelling om 30% van de Amerikaanse kolencentrales te sluiten te halen. Veel plannen voor nieuwe centrales zijn in de ijskast beland en scherpere eisen aan bestaande kolencentrales zal waarschijnlijk tot sluiting van een aanzienlijk aantal centrales leiden.
Vergelijk dat met Europa waar onder andere in het VK gelobbied wordt voor meer subsidies voor bijstook van biomassa, terwijl biomassa vanzelf wordt bijgestookt in kolen- en gascentrales die onder het Europes emissiehandelssysteem (ETS) vallen als de CO2 prijs maar hoog genoeg is.
Nu maar hopen dat er tijdig verlichte miljonairs in Nederland opstaan om het debat over een andere boeg te gooien…
Krispy's Blog 
Geef een reactie