Krispy's Blog

Vandaag berichtte De Volkskrant dat er plannen zijn om de energiebelasting op gas fors te verhogen. Uiteraard leidde dat tot verhitte discussies en reacties op social media, waarbij meestal vergeten werd dat tegenover de stijging van de energiebelasting op gas een daling van de energiebelasting op elektriciteit staat.

De Telegraaf stelde dat:

Een gemiddeld huishouden gaat daardoor per jaar honderden euro’s meer betalen. Daar tegenover staat een verlaging van de belasting op elektriciteit van vijftig procent, maar het is zeer de vraag of dit de lastenverhoging compenseert. Hiervoor moeten huizenbezitters peperdure investeringen doen in alternatieve warmtebronnen.

De PVV geeft in een reactie aan dat de energierekening hiermee volstrekt onbetaalbaar wordt. De SP betwijfelt of de prijsprikkel werkt om mensen aan te zetten tot verduurzaming van hun woning. Sandra Beckerman, Tweede Kamerlid voor de SP, stelde op Twitter:

Veel huishoudens, mn met laag en gemiddeld inkomen, kunnen nu niet van gas los. Hen nog meer laten betalen helpt klimaat niet. Vol inzetten om te zorgen dat iedereen betaalbaar duurzaam kan wonen.

— Sandra Beckerman (@SandraBeckerman) 21 juni 2018

Los van de noodzaak om huishoudens met een laag en gemiddeld inkomen van gas los kunnen is het de vraag of deze groep nog meer gaat betalen door deze maatregel. Ook is vooralsnog onduidelijk welke maatregelen er in het klimaatakkoord zitten om deze groepen te ondersteunen bij de omslag naar gasloos wonen (en dan kan er echt meer dan de digitale optie warmtepomp of warmtenet).

Effect op energierekening

Mijn conclusie op basis van de gemiddelde energieverbruiken die Nibud hanteert is dat met name bewoners van vrijstaande woningen en 2 onder 1 kap woningen een hogere energierekening krijgen. Een gemiddeld gezin in een vrijstaande woning gaat er Euro 348 per jaar op achteruit, een gemiddeld gezin in een 2 onder 1 kap woning Euro 200 per jaar.

Flatbewoners gaan er met Euro 7 per jaar het minst op achteruit, bewoners van tussenwoningen volgen met Euro 92 per jaar. Ik heb geen informatie over de woonsituatie van mensen, maar ik vermoed toch dat mensen met een lager inkomen en middeninkomen vaker in flats wonen dan in een vrijstaande woning of in een 2 onder 1 kap.

Het maakt echter ook uit met hoeveel personen je samenwoont, het elektriciteitsverbruik stijgt namelijk met het aantal personen per huishouden. Huishoudens van 3 of meer personen die in een appartement/flat wonen gaan er in de voorstellen die vandaag naar buiten kwamen op voorruit. Huishoudens van 4 of meer personen in een tussenwoning ook.

Alle bedragen in de tabel hierboven en in dit bericht zijn inclusief 21% BTW.

Effect woninglabel

Nu zegt het gemiddeld energieverbruik per woningtype natuurlijk niet alles, want er zit ook verschil in het energielabel. Uit eerder onderzoek van OTB Delft, onderdeel van de TU Delft, blijkt dat het verband tussen energieverbruik en energielabel in de praktijk minder sterk is dan op basis van het theoretisch energieverbruik te verwachten is. Met name slechtere labels verbruiken minder dan verwacht, waarschijnlijk komt dit deels door gedragsaanpassingen.

Effect op je eigen energierekening

Desondanks is ieders energieverbruik anders. Je kan vrij eenvoudig bepalen of je er op voor- of achteruit gaat door het aantal kilowattuur elektriciteit dat je gebruikt te delen door 3. Als de uitkomst hieruit hoger is dan het aantal kubieke meter aardgas dat je verbruikt dan ga je er op vooruit. Is de uitkomst lager dan het aantal kubieke meter aardgas dat je verbruikt dan ga er op achteruit.

Bij deze berekening heb ik geen rekening gehouden met zonnepanelen. Als je die wel hebt (zoals wij) dan zal de uitkomst van de berekening anders zijn. Daarvoor verwijs ik naar Peter Segaar’s website.

Conclusie

Door de uitgelekte schuif in de energiebelasting van elektriciteit naar gas zullen huishoudens met een hoog gasverbruik in verhouding tot hun elektriciteitsverbruik er de komende 12 jaar stap voor stap financieel op achteruit gaan. Het gaat dan met name om kleinere huishoudens en om bewoners van vrijstaande woningen en 2 onder 1 kap.

De berekeningen hierboven gaan er vanuit dat huishoudens verder geen besparende maatregelen nemen en geen maatregelen nemen om van gas naar elektriciteit (of warmte) over te stappen. Of dat ze dit niet kunnen, bijvoorbeeld doordat ze een woning huren of te weinig geld hebben voor de benodigde investeringen.

Gezien de ook al uitgelekte ambitie die Samsom heeft meegekregen om 2 miljoen woningen aardgasvrij te maken in 2030 lijkt het me waarschijnlijk dat er ook op dat front het nodige aan plannen aan zit te komen. Ook lijkt het me waarschijnlijk dat huishoudens de komende jaren bij de keuze voor bijvoorbeeld een nieuwe keuken of nieuwe keukenapparatuur naar alternatieven voor een gasfornuis gaan kijken.

Uiteraard zullen er huishoudens zijn die er op achteruit gaan, als het uitvoeren van de schuif daadwerkelijk over 12 jaar wordt uitgespreid is er ruim voldoende de tijd om voor die huishoudens maatregelen te treffen. Of om die huishoudens met voorrang van het gas af te helpen.