Krispy's Blog

Deze week heeft Macron bekendgemaakt dat Frankrijk tot 2035 14 van zijn 58 kerncentrales wil sluiten. Het aandeel kernenergie in de elektriciteitsmix zal daardoor dalen tot 50%. Hollande was al van plan om het aandeel kernenergie in 2025 al terug te brengen tot 50%, Macron stelt dit 10 jaar uit. Op social media klinkt van verschillende mensen kritiek op de plannen om kerncentrales te sluiten, omdat daarmee een CO2 arme energiebron gesloten wordt. De vraag is of die kritiek terecht is.

Combinatie van kernenergie en duurzame energie

Met de plannen om het aandeel kernenergie te verlagen volgt Frankrijk het beleid van Duitsland om kerncentrales te sluiten om ruimte te maken voor duurzame energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie. Daarmee volgt Frankrijk het beleid van Duitsland en Spanje, hoewel de eerlijkheid gebied te zeggen dat de meningen over de flexibiliteit van kerncentrales verschillen:

• Craig Morris volgt de energietransitie vanuit Duitsland. Hij is sceptisch over de vraag of kerncentrales technisch gezien voldoende flexibel zijn om als achtervang voor wind en zon. Hij schreef er deze blog over. Eerder schreef hij ook al hoe Franse kerncentrales mogelijk onder druk staan van duurzame energieproductie en dat Duitse kerncentrales bij negatieve prijzennog steeds op 60-80% van hun capaciteit draaien (zelfs als de prijs naar -100 Euro/MWh daalt).
• Jilles van den Beukel verwijst naar een Duits artikel dat stelt de het vermogen van kerncentrales op- en afgeregeld kan worden, maar niet onder de 50% van het maximale vermogen.
• Lenny Coel stelt dat Franse kerncentrales regelmatig terug geregeld worden tot 15-20% van hun maximale vermogen . Hij verwijst naar verschillende rapporten over dit onderwerp.

Zelfs als kerncentrales wel flexibel kunnen opereren is het de vraag of het financieel verstandig is om kerncentrales als achtervang voor zon en wind in te zetten.

Welke kerncentrales wil Frankrijk sluiten?

Macron wil minder centrales sluiten dan aanvankelijk verwacht om het aandeel kernenergie terug te brengen, al heb ik geen volledige lijst kunnen vinden van de veertien kerncentrales die Macron wil sluiten voor 2035. Wie op Wikipedia kijkt naar de bouwjaren van Franse kerncentrales ziet echter dat Frankrijk 19 kerncentrales heeft die voor 1982 in gebruik zijn genomen. In 2035 zijn die tenminste 54 jaar oud. De oudste zal dan zelfs 64 jaar in gebruik zijn. Het is dus niet geheel onlogisch dat een deel daarvan voor die tijd aan vervanging of sluiting toe is. Cleantechnica schrijft dat het gaat om centrales van de eerste generatie. Volgens Het Laatste Nieuws gaat het onder andere om de centrales in Gravelines uit 1980. Ook de oude centrales in Fessenheim staan al langer op de lijst om te sluiten. De kerncentrales in Fessenheim zijn volgens Reuters ook de enige twee die zullen sluiten tijdens de termijn van Macron. In 2025-206 volgen mogelijk nog 1 of 2 kerncentrales en in 2027-2028 nog 1 of 2, mits de energievoorziening dat toestaat. De resterende 6 tot 8 centrales zullen tussen 2030 en 2035 sluiten. Reuters stelt dat het gaat om de centrales in Tricastin (1980), Bugey (1979), Gravelines (1981) en Chinon (1984). Reuters verwacht dat de sluitingsplannen kunnen leiden tot een herstructurering van EDF, de Franse exploitant van kerncentrales.

Gelet op de impact die het sluiten van kerncentrales heeft op de energievoorziening in Frankrijk en op de bouwtijd voor een nieuwe kerncentrale is het eigenlijk niet meer dan logisch dat de Franse overheid nu al aankondigt wat de plannen met kernenergie tot 2035 zijn. De nieuwe reactor in Flamanville is bijvoorbeeld in aanbouw sinds 2007 en zou in 2012 opgestart worden, een bouwtijd van 5 jaar. Inmiddels is de geplande commerciële ingebruikname verschoven naar het 2e kwartaal van 2020 (bouwtijd van 13 jaar) en zijn de kosten opgelopen van €3.3 miljard naar €10,9 miljard. Finland begon in 2005 met de bouw van een nieuwe centrale, die in 2010 opgeleverd zou worden. De verwachting is nu dat deze in 2019 in gebruik genomen gaat worden. Een bouwtijd van 14 jaar. De verwachte opleverdatum van de Engelse kerncentrale Hinkley C is inmiddels 2025, een vertraging van 8 jaar. De eerste vergunningen voor deze centrale werden in 2012 afgegeven. Een voorlopige doorlooptijd van 12 jaar.

Andere klimaatplannen van Macron

Naast het sluiten van kerncentrales houdt Macron vast aan eerdere plannen om de laatste vier kolencentrales per 2022 te sluiten. Tegelijkertijd wil Macron het aandeel duurzame energie verhogen. De stroomproductie van Franse windmolens op land wordt voor 2030 verdrievoudigd en het aandeel zonne-energie moet vijf keer zo groot worden. Er wordt ook gewerkt aan meer wind op zee, de komende 5 jaar zal Frankrijk vier tenders voor offshore wind in de markt zetten. Volgens Bloomberg houdt Frankrijk last van logge administratieve procedures, die tot vertraging leiden. Het goede nieuws is dat de eerste offshore windturbine inmiddels stroom levert aan het net.

Macron wil de brandstofaccijnzen  niet verlagen, ondanks de protesten:

Je kunt niet op maandag voor het milieu zijn en op dinsdag tegen de verhoging van brandstofprijzen. Wat in een verkiezingscampagne is gezegd, schept verplichtingen.

De opbrengst van de brandstofaccijnzen wordt volgens Cleantechnicaingezet voor de financiering van de plannen met duurzame energie.

Conclusie

Gelet op de leeftijd van de Franse kerncentrales die de komende 15 jaar gaan sluiten is het de vraag of het terecht is om kritiek te hebben op de plannen om kerncentrales. Het is goed mogelijk dat deze centrales aan het einde van hun technische of economische levensduur zitten. Het kan zijn dat ze met een forse investering weer een aantal jaar meekunnen. Het is echter de vraag of dat economisch verstandig is gelet op de dalende kosten van duurzame energiebronnen, zoals windenergie en zonne-energie. Het is ook de vraag of het voor Frankrijk economisch verstandig is om enkel in te blijven zetten op kernenergie, gelet op de tegenvallers bij de drie kerncentrales die EDF in aanbouw heeft in Europa.

Dit bericht is geschreven voor en gepubliceerd op Sargasso.