Eerder dit jaar heb ik mijzelf getrakteerd op een GoSun Sport, een kooktoestel op zonnewarmte voor tijdens het kamperen. Dit voorjaar had ik al een paar keer rustig thuis het een en ander ermee geprobeerd te koken en bakken, met wisselend succes. De gegrilde groenten waren zeer geslaagd, de sperziebonen niet te eten zo hard. De eerste poging bij het kamperen in het voorjaar was ook niet heel geslaagd, doordat ik te laat begon met koken en de zon al te veel van zijn kracht verloren had.
De echte lakmoesproef volgde deze zomer tijdens het kamperen op vakantie. Twee weken koken met zo min mogelijk gas. Ik heb verschillende maaltijden gemaakt met de GoSun. De eerste was het ontdooien van de traditionele meeneemmaaltijd van huis. Daarna heb ik nog macaroni met bolognesesaus gekookt, (vegetarische) worstjes gebakken, aardappels en rijst gekookt, en verschillende groenten gebakken. Het enige dat niet lukte was het uitbakken van spek. De GoSun Sport kan simpelweg te weinig vocht afvoeren om deze knapperig te krijgen. Daar was ons kampeergas dus voor nodig. De andere dagen hebben we het gas niet of nauwelijks gebruikt. Meer foto’s vind je hier.
Hoe werkt de GoSun?
De GoSun werkt met behulp van een zwart gecoate vacuümbuis, waar de infrarood stralen van de zon wel in kunnen stralen, maar door een coating niet meer uitkomen. De temperatuur binnenin kan oplopen tot 290 graden Celsius, terwijl de buitenkant koud blijft. Ideaal met kleine kinderen op een camping.
In zekere zin is de werking van de GoSun vergelijkbaar met zonneboilers die gebruik maken van heatpipes. In de buis kan een tray geschoven worden met het eten dat je wil bereiden. De temperatuur kan oplopen tot 290 graden Celsius. Voldoende om vlees en groenten te bakken. Door de tray te vullen met water kan je er ook groenten, pasta, aardappels of rijst in koken. Het vergt wel wat meer tijd en voorbereiding, zeker om een gezin van 4 avond eten op te dienen met een tray die geschikt is voor 2 personen. Zelf vind ik dat niet erg, geeft nog meer onthaasting en vakantiegevoel. Al moet je wel op tijd beginnen, want je hebt zonlicht nodig om te kunnen koken. Zolang er schaduwen zichtbaar zijn werkt de GoSun wel, maar beduidend langzamer dan bij direct zonlicht.
GoSun Fusion
Voor de diehard fans van campinggas is er slecht nieuws, want GoSun werkt aan een nieuw product: de GoSun Fusion. Deze combineert zonnewarmte met een elektrische oven, waardoor het mogelijk wordt om ook ’s avonds te koken m.b.v. je autoaccu. Of met behulp van een powerpack, dat geladen kan worden met een zonnepaneel. De kickstarter campagne is succesvol en lijkt inmiddels afgerond. Het wachten is op de levering van de eerste GoSun Fusion.
ANALYSE – Nederland: het land van windmolens, tulpen… en een van ’s wereld tien grootste gasvelden. Maar wat ooit gezien werd als een zegen wordt in toenemende mate gezien als een ding van het verleden. Craig Morris vraagt zich af: is het tijd om te breken met de Nederlandse traditie van ‘prettige voortzetting’?
Je eerste Nederlandse zin van de dag: smakelijk eten. Ongeveer 98 percent van de huishoudens kookt en verwarmd met gas. Het is niet moeilijk om deze afhankelijkheid te verklaren: in 1959 ontdekte de Nederlanders het grootste gasveld van Europa en het in omvang 10e gasveld van de wereld onder hun voeten in Groningen. Nederland wilde dit gasveld zo snel mogelijk opmaken, omdat experts ten onrechte dachten dat kernenergie gas snel onverkoopbaar zou maken (een goed voorbeeld van de hype rond kernenergie rond 1959 – zie ook deze van een ander Nederlands bedrijf).
Citaat uit een speech van de Senior Vice President van Exxon in 2013.
Bijna zestig jaar verder is er veel gasinfrastructuur aangelegd, omdat kernenergie heeft gefaald. Deze afhankelijkheid van gas bleef niet zonder kritiek. In 1977 bedacht het Britse weekblad The Economist de term ‘Dutch disease‘ (Nederlandse ziekte) voor het vermeende onvermogen van Nederland om zich zelf uit economische neergangen te innoveren (niet te verwarren met de recentere Dutch Coal Mistake (Nederlandse kolen vergissing): meerdere kolencentrales bouwen die meteen verliesgevend waren). Nederlanders, zo werd gedacht, waren lui geworden door de grote hoeveelheid gas. Shell, de olie en gas gigant, is ook te groot voor zo’n klein land; de omzet van Shell is bijna net zo groot als de hele Nederlandse economie.
Maar recente gebeurtenissen zorgden voor een fundamentele omwenteling. Aardbevingen begonnen schade te veroorzaken aan huizen boven het Groninger gasveld (doordat het gas wordt gewonnen, klinkt de bodem in). De productie is daarvoor bijna gehalveerd t.o.v. 2013. Begin dit jaar besliste de rechtbank in een aangespannen spoedprocedure dat het gaswinningsbesluit voorlopig blijft gehandhaafd in afwachting van de inhoudelijke behandeling van de bezwaren tegen de gaswinning in mei. Maar gas is op z’n retour: vorig jaar verzocht de Tweede Kamer om de gasaansluitplicht af te schaffen en in de Energieagenda geeft het Kabinet aan dat de gasaansluitplicht geschrapt gaat worden. Amsterdam heeft inmiddels een plan om alle huizen voor 2050 van het gas af te halen. Nederland heeft als doel 100% hernieuwbare energie in 2050 (KB: in de Energieagenda wordt gesproken van een CO2-arme energievoorziening voor 2050).
“The mind is a funny thing”
“We moesten onszelf binnen ons bedrijf overtuigen dat een toekomst zonder gas mogelijk is,” zegt Elbert Huijzer van netwerkbedrijf Alliander. Huijzer en zijn collega’s probeerde een scenario voor Nederland te ontwikkelen zonder gas, om beter deel te kunnen nemen aan het debat over de mogelijkheid van een gasvrij Nederland. Hij en zijn collega’s dachten dat hun banen zeker waren, gegeven de dominantie van gas. “We namen de bedreiging simpelweg niet serieus.” Dus hij liet zijn collega’s eind 2015 vier dagen werken aan het ontwikkelen van scenario’s voor een gasvrij Nederland.
“Mijn doel was om te bewijzen dat het idee van een gasvrij Nederland onhaalbaar was. Maar het effect was tegenovergesteld,” zegt hij. Tot hun eigen verbazing ontdekten zijn collega’s dat een toekomst zonder gas mogelijk was voor Nederland. “Nadat we deze energiemix zelf hadden ontworpen begrepen we dat het risico reëel was,” zegt hij, “maar het kost veel tijd en discussie. The mind is a funny thig,” zo beschrijft hij de ervaring.
Dat inzicht komt precies op tijd. De directeur van NAM, het bedrijf dat het Groninger gasveld exploiteert, heeft recent opgeroepen om de gasbaten in een fonds voor hernieuwbare energie te stoppen: “Momenteel lopen de winsten van gaswinning nog in de miljarden en we kunnen die investeren in de energie van de toekomst.”
Shell heeft ook een ommezwaai gemaakt. Tot voor kort ondermijnde de olie- en gasgigant heimelijk achter de schermen de EU doelen voor hernieuwbare energie. De antidemocratische rol die Shell historisch gezien speelde in Nederland is goed beschreven in een boek waarvan de titel geen uitleg behoeft: Gaskolonie.
De Nederlanders zijn nog lang niet in de buurt van het doel voor 2020 van 14 hernieuwbare energie. Inderdaad, is er weinig voortgang geboekt. Bron: EnTranCe.
Recent heeft Shell, als onderdeel van een consortium, een winnend bod geplaatst voor wind op zee met een bod van 5,45 ct/kWh. Toch blijft er kritiek, een kenner van de Nederlandse energiesector waar ik mee sprak op voorwaarde van anonimiteit stelt dat Shell zich meester wil maken van de markt voor wind op zee: “Ze lobbyen voor een grote tender van 10-15 GW. Als ze die winnen, domineren ze de windmarkt, net zoals ze met NAM en Exxon voor gas doen.”
Het maakt een duidelijk politiek verschil wie de energietransitie drijft: een kleine groep grote bedrijven of een breder scala van kleinere ondernemingen en coöperaties. Hoewel dit aspect vaak over het hoofd wordt gezien is de wereldwijde energietransitie een eenmalige kans om de energiesector te democratiseren. In Nederland is het een eenmalige kans om de dominantie van een zeer kleine, maar machtige gas oligarchie te verzwakken.
Welke weg de Nederlanders ook kiezen, het publiek moet eerst rijp gemaakt worden voor een gasvrije toekomst. Hiervoor zet Nuon (een dochterbedrijf van Vattenfall) een Cook Truck in om mensen vertrouwt te maken met elektrisch koken. Je tweede Nederlandse uitspraak van de dag is: prettige voortzetting. Misschien zou prettige transitie beter zijn?
Begin 2015 vroeg ik me al af wanneer jij van het aardgas afgaat en vorig jaar berichtte ik dat gasloos wonen in opkomst is. Zelfs Minister Kamp heeft in de Energieagenda aangegeven de gasaansluitplicht uit de wet te willen schrappen. Hoog tijd dus om Van Gas Los trending & trendy te maken:
Is je huis toe aan een nieuwe cv ketel of wil je niet wachten tot je wijk aan de beurt is om van gas af te gaan? Overweeg dan eens een alternatief, zoals een nul-op-de-meter renovatie, of als dat je te ver gaat een alternatief zoals warmtepomp of infraroodverwarming. Wil je meer informatie over wonen zonder gas? Kijk op Wonen zonder aardgas of Hier verwarmt.
Wil je weten waarom je zo snel mogelijk van gas af moet. Kijk dan op 4 maart om 20.20u op NPO2 naar De Stille Beving en zie wat gaswinning in Groningen voor menselijke ellende aanricht.
Kun je nog niet van gas los en wil je toch wat doen voor de Groningers? Doneer dan (net als ik doe) een bedrag per kubieke meter gas aan de Groninger Bodembeweging, zodat zij de gedupeerden van de gaswinning bij kunnen staan in hun strijd tegen NAM, Shell, ExxonMobil, staatsbedrijf EBN en de Nederlandse rijksoverheid. Zelf maak ik 10 Eurocent per kubieke meter over aan de Groninger Bodembeweging. In mijn geval betekent dat ongeveer Euro 70 per jaar, wat ik met terugwerkende kracht vanaf 2011 heb overgemaakt.
Eerder dit jaar heb ik mijzelf getrakteerd op een GoSun Sport, een kooktoestel op zonnewarmte voor tijdens het kamperen. Dit voorjaar had ik al een paar keer rustig thuis het een en ander ermee geprobeerd te koken en bakken, met wisselend succes. De gegrilde groenten waren zeer geslaagd, de sperziebonen niet te eten zo hard. De eerste poging bij het kamperen in het voorjaar was ook niet heel geslaagd, doordat ik te laat begon met koken en de zon al te veel van zijn kracht verloren had.
