Krispy's Blog

De oorlog in Oekraïne duurt inmiddels meer dan 3 maanden en het ziet er niet naar uit dat de invasiepoging van Poetin snel gaat eindigen. Terwijl Russische troepen het oosten van Oekraïne in puin schieten zoekt Nederland naarstig naar alternatieven voor Russiche aardgas. Gasterra weigert ondertussen te voldoen aan de Russische eis om levering van gas in Roebels te voldoen. Gazprom heeft daarom de levering van gas aan Gasterra stopgezet. Geopol

Voor ons was de Russische inval in Oekraïne 3 maanden geleden reden om het afscheid van aardgas te versnellen. Inmiddels is ook de aanvraag voor het verwijderen van de aansluiting de deur uit. Daarmee nadert het einde van een zoektocht die ruim 11 jaar geleden met de aanschaf van ons huis begon. In die tijd is veel veranderd, maar ons einddoel is altijd overeind gebleven: aardgasvrij wonen en terug naar 1 aansluiting op infrastructuur (elektriciteit) in plaats van de huidige 2 (elektriciteit en aardgas). Daarmee komt het moment dat ik zelf antwoord kan geven op mijn vraag ‘Wanneer ga jij van het gas af?‘ uit 2015 dichterbij. Een vraag die voor steeds meer mensen relevant wordt door de stijgende energieprijzen en door het Kabinetsbeleid.

Warm water in de ton

Sinds de dag van de Russische invasie gebruiken we geen aardgas meer. Voor warm water gebruiken we heatpipes van Eco2All, een zonneboiler met vacuümbuizen, en de HeatCycle van De Warmte, een warmtepomp op riothermie. Inmiddels zijn we een kwartaal aardgasvrij en heeft De Warmte een online omgeving waarin de resultaten van de HeatCycle te volgen zijn. Tijd dus voor wat plaatjes uit hun systeem, die meer inzicht geven in de werking.

Bovenstaande grafiek laat het elektriciteitsgebruik per dag zien en de geproduceerde warmte per dag. Waarbij het goed zichtbaar is op welke dagen het zonnig is geweest. Op die dagen heeft de warmtepomp beduidend minder hard hoeven werken. In totaal hebben we in mei 22 kWh elektriciteit voor warm water gebruikt om 52 kWh warmte te produceren. Ons verbruik in mei 2021 was 78 kWh aardgas. Een energiebesparing van bijna 80%.

De gemiddelde temperatuur in ons boilervat lag in mei tussen de 42 en 56 graden Celsius. Met wel een aantal keer een aantal uur boven de 60 graden Celsius. Of dat komt door de anti-legionella instellingen of doordat het zo zonnig is geweest kan ik nog niet achterhalen, daarvoor moet ik nog een keertje rustig in het monitoringssysteem duiken.

Over het hele jaar heeft de HeatCycle 168 kWh gebruikt en 476 kWh warmte geproduceerd, de COP komt daarmee op 2,8. In 2021 verbruikte we 293 kWh (20 m3) aan aardgas voor warm water. De Heatcycle levert daarmee een besparing op van 43% ten opzichte van dezelfde periode in 2021. Maximaal heeft de Heatcycle sinds zijn ingebruikname ruim 14 kWh warmte op één dag geproduceerd.

Dat het elektriciteitsgebruik en de warmteproductie in april en mei lager ligt dan in maart heeft vooral te maken met de zonneboiler. Deze heeft vanaf april een aanzienlijk deel van het warme tapwater geleverd.

Verwarming

Over verwarming kan ik deze maand kort zijn: we hebben nul kilowattuur gebruikt voor verwarming. Dat is 81 kWh minder dan in 2021. Wel ben ik geïnterviewd voor het Installatiejournaal over onze ervaring met infraroodverwarming.

Mei 2022 was met 95 gewogen graaddagen in plaats van 164 minder koud. Ons energiegebruik voor verwarming was de afgelopen 12 maanden 1,36 kWh per gewogen graaddag. Daarmee is ons energiegebruik voor verwarming 3.980 kWh in een standaardjaar voor de periode 1991-2020, dat is 33 kWh per vierkante meter woonoppervlak. Aangezien het de afgelopen 12 maanden warmer was dan gemiddeld in de periode 1991-2020 ligt ons werkelijk verbruik lager met 3.246 kWh, dat is 27 kWh per vierkante meter. Ter vergelijking: de BENG-1 norm voor nieuwbouw van een grondgebonden woning is 55 kWh per vierkante meter per jaar voor verwarming en koeling.

Energieproductie

Aangezien ik onze systematiek wat omgegooid heb bestaat onze energieproductie nog maar uit 2 onderdelen: de productie van de zonnepanelen op ons dak en de productie van onze winddelen. Volgens de definities van duurzame energie hoort de warmteproductie van onze warmtepomp en van onze zonneboiler er eigenlijk ook bij, maar dat mag de pret niet drukken.

Onderstaande tabel laat zien hoeveel elektriciteit we in mei 2021 en mei 2022 hebben geproduceerd.

Wat (in kWh)	2021	2022	verschil
Zonnepanelen	277	315	14%
Winddelen	92	236	157%
Totaal opwekking	369	551	49%

Wat meteen opvalt is dat de productie van onze winddelen fors is gestegen. Niet zo gek als je bedenkt dat we 6 extra winddelen hebben gekocht, waardoor we nu op jaarbasis ongeveer 4.500 kWh van windenergie krijgen in plaats van 1.500 kWh en 2.200 kWh van onze zonnepanelen.

In bovenstaande grafiek is te zien dat de elektriciteitsproductie van onze zonnepanelen en winddelen op jaarbasis nog niet terug is op het niveau van de periode 2014-2016, ondanks de aanschaf van extra winddelen. De verwachting is natuurlijk wel dat dit de komende maanden gaat veranderen. Van de ongeveer 4.500 kWh op jaarbasis leveren de winddelen er twee maanden na de aankoop van extra winddelen pas 1.300. Mijn hoop en verwachting is dat dit vooral vanaf het najaar gaat veranderen.

De komende maanden leveren we op maandbasis al energie terug met onze zonnepanelen. In mei waren er slechts 9 dagen dat we netto stroom hebben gebruikt. De andere dagen hebben onze zonnepanelen hard gewerkt om de stroomprijs voor de industrie overdag te verlagen.

Totaal energiegebruik

Ons totale energiegebruik is te bezien vanuit het bruto energiegebruik, maar ook uitgesplitst naar toepassing: verwarming, warm water en apparatuur. Een derde opsplitsing is om te kijken naar de bron van onze energie: aardgas, ingekochte stroom of zelf opgewekte elektriciteit.

Ons totale energiegebruik ligt 9% lager dan het gemiddelde over de periode 2019-2022. En 28% lager dan t.o.v. de periode 2011-2018. Met een beetje zuinig aan doen komt het totale bruto energiebruik dit jaar onder de 7.000 kWh uit.

Bovenstaande grafiek laat zien dat de energievraag voor verwarming en warm water fors gedaald is in mei. Wat logisch is aangezien we in mei niet gestookt hebben. Ook is de vraag naar energie voor warm water in mei grotendeels ingevuld door onze zonneboiler, die niet is opgenomen in bovenstaande grafiek. In totaal hebben we in mei 263 kWh energie gebruikt. Een daling van 35% t.o.v. mei 2021.

Bovenstaande grafiek laat zien hoe hard ons energiegebruik op jaarbasis vanaf eind 2021 steeg t.b.v. de lockdowns. De stijging zat vooral in extra energie voor verwarming. De grafiek laat ook zien dat ons energiegebruik sinds begin dit jaar weer net zo hard hard aan het dalen is. Wat vooral komt door een lager energiegebruik voor verwarming en in mindere mate door een lager energiegebruik voor warm water. Dat laatste tekent zich nog niet heel scherp af, maar vanaf februari 2022 is er wel een lichte daling zichtbaar. De warmtepomp heeft dus effect.

In mei hebben we in totaal 551 kWh opgewekt, waarvan 315 kWh met onze zonnepanelen en 236 kWh met onze winddelen. Daarmee hebben we meer opgewerkt dan we hebben gebruikt. Ons netto energiegebruik is daarmee negatief. We hebben dus teruggeleverd aan het energiebedrijf. Op jaarbasis is de hoeveelheid energie die we inkopen daardoor gedaald, zoals in onderstaande grafiek te zien is.

Behalve dat de inkoop van elektriciteit op jaarbasis is gedaald is ook de hoeveelheid aardgas gedaald naar 134 m3 aardgas (1.309 kWh). De laagste hoeveelheid ooit.

Bovenstaande grafiek laat goed zien dat de warmtepomp drie jaar na de installatie van de infraroodpanelen zorgt voor een afname van het aandeel aardgas dat we verbruiken. De afgelopen jaren lag het aandeel aardgas redelijk stabiel rond de 20%. Sinds februari 2022 daalt het aandeel, inmiddels is het laagste punt ooit bereikt met 16% aardgas. Ook is te zien dat de toegenomen productie van onze winddelen en zonnepanelen in combinatie met een dalend totaal energiegebruik zorgt voor een daling van de hoeveelheid elektriciteit die we inkopen. Aan het eind van het jaar hoop ik dat dit teruggebracht is tot 25% van ons totale energiegebruik.