Maart en april zijn voorbij, maar met de coronamaatregelen waardoor werk nu ineens gecombineerd moet worden met parttime lesgeven aan de kinderen was het er de afgelopen maanden niet van gekomen om naar ons energieverbruik te kijken. Tijd om er toch nog eens een blik op te werpen, waarbij ik maart oversla en meteen naar april ga.
Bruto energieverbruik
Ons bruto energieverbruik lag in de eerste vier maanden van 2020 34% lager dan in het eerste vier maanden van het gemiddelde over de eerdere jaren (minus 2013, want dat blijft een raar jaar). De enige grote verandering die we sinds maart 2019 hebben gemaakt in ons huis is het overschakelen naar infraroodverwarming. Daar staat tegenover dat de eerste vier maanden van 2020 met 1.234 graaddagen erg warm vergeleken met eerdere jaren (ter vergelijking: 2018: 1.482, 2019: 1.319).
Netto energieverbruik en verdeling naar functie
Ook ons netto energieverbruik ligt dit jaar beduidend lager dan in voorgaande jaren, terwijl we geen extra zonnepanelen, zonneboiler, zonnedelen of winddelen hebben aangeschaft. Wat naast het lagere bruto energieverbruik wel meehelpt is dat onze zonnepanelen, zonnedelen en winddelen de eerste vier maanden zo’n 100 kWh meer hebben opgewekt dan in 2019.
In april hebben we de kachel nog wel een paar keer aangehad, wat te zien is in onderstaande grafiek. Het leeuwendeel van het verbruik in april zit hem echter in warmte voor warm water en voor elektrische apparaten. Het grootste deel van de energie voor warm water werd door de zon geleverd.
In het totale verbruik op jaarbasis is vooral het verbruik voor verwarming gedaald. Dit is nog maar 35% van ons totale energieverbruik. Terwijl dit in voorgaande jaren tussen de 40 en 50% schommelde.
Energieverbruik verwarming
Het meest voor de hand ligt het om het lagere energieverbruik aan de warmere temperaturen toe te schrijven. Wanneer ik kijk naar het energieverbruik per graaddag is er op jaarbasis een daling te zien van 43% per graaddag. De piek in verbruik per graaddag lag dit stookseizoen ook lager dan in voorgaande jaren.
Het totale energieverbruik voor verwarming gecorrigeerd voor de temperatuur lag ook lager dan voorgaande jaren. Op jaarbasis verbruiken we nu in een standaardjaar (2.790 graaddagen) 3.300 kWh. Dat is 41% minder dan waar het model van CE vanuit gaat.
Energiebronnen
In april hebben we meer energie opgewekt dan dat- we hebben verbruikt. In onderstaande grafiek is ook goed zichtbaar dat onze winterpiek dit jaar beduidend lager ligt dan eerdere jaren en dat de aardgas vraag fors lager lag.
Op jaarbasis is het effect van infraroodverwarming nu goed zichtbaar geworden in onze energiemix. We verbruiken zo’ n 6.000 kWh elektriciteit, waarvan we nu ongeveer 1/3 inkopen. De andere 4.000 kWh wekken we zelf op met onze zonnepanelen, zonnedelen en winddelen. Het gasverbruik is sterk teruggelopen en bedraagt nu minder dan 1.400 kWh (150 m3 aardgas) op jaarbasis. Het gaat om verbruik voor warm water, afhankelijk van de vraag of onze warmwatervoorziening in het stookseizoen gaan oplossen met een doorstroomverwarmer of een warmtepomp krijgen we er nog tussen de 500 en 1.400 kWh elektriciteitsverbruik bij op jaarbasis.
Inschatting elektriciteitsverbruik Greenchoice
Zoals iedere maand heeft Greenchoice ons een overzicht gestuurd van ons gas- en elektriciteitsverbruik in april. Dit overzicht bevat ook een inschatting van ons netto-elektriciteitsgebruik op jaarbasis. Ons werkelijk elektriciteitsverbruik op jaarbasis ligt al 3 maanden gelijk net onder de 4.000 kWh. De verwachting van Greenchoice is gedaald van bijna 10.000 kWh in januari en februari, naar 7.000 kWh in maart. In april is de inschatting gedaald naar minder dan 3.000 kWh per jaar, terwijl ons werkelijk elektrictieitsverbruik nog steeds rond de 4.000 kWh ligt.
Sinds maart 2019 verwarmen we ons huis met infraroodverwarming. Dat betekent dat we inmiddels een vol jaar stoken op elektriciteit er op hebben te zitten. Huidige stand van zaken: verbruik elektriciteit voor verwarming 3.034 kWh, ongecorrigeerd voor temperatuur. Als ik dat corrigeer voor temperatuur is ons verbruik 3.400 kWh per jaar, het langjarig gemiddelde met cv-ketel was 5.600 kWh per jaar (572 m3 aardgas). Het resterend gasverbruik voor warm water is 1.377 kWh, oftewel 141 m3 aardgas voor warm water.
Het is goed te beseffen dat ik ons gasverbruik om heb gerekend van kubieke meters naar kilowattuur. Waarbij een kubieke meter gas gelijk staat aan 9,77 kWh.
Situatie huis
We wonen in een rijtjeshuis van 119 m2 met bouwjaar 1991 en energielabel C (Rc waardes van de muren 2,5). We hebben al de nodige maatregelen in huis genomen, van een zonneboiler tot zonnepanelen en HR++ ramen op de zuidzijde van de zolder. We verbruiken rond de 700 m3 aardgas per jaar voor verwarming en warm water (omgerekend zo’n 6.800 kWh aan aardgas, waarvan 5.600 kWh voor verwarming), en rond de 3.300 kWh elektriciteit. Ons aardgasverbruik ligt laag doordat we een deel van ons warm water opwekken met behulp van een zonneboiler. Onze stroom wekken we op met zonnepanelen op ons dak (2.300 kWh) en met winddelen (1.500 kWh).
De volgende stap waar we voor stonden was de vraag hoe we ons gasverbruik verder zouden verminderen. Daarbij hadden we grofweg twee opties, die in prijs ongeveer even duur waren. Ofwel een ronde isolatie a 20.000 Euro: 10.000 Euro investeren in een beter geïsoleerde schuifpui, 5.000 Euro voor nieuwe Veluxramen en 5.000 Euro voor het beter isoleren van de spouwmuren. Verwacht effect op ons energieverbruik: 20 tot 30% besparing op het gasverbruik voor verwarming (110 tot 180 m3 aardgas) en een huis waarvan de schil gereed is voor lage temperatuurverwarming, bv m.b.v. een warmtepomp. Of een kleine 10.000 Euro investeren in het installeren van infraroodverwarming in alle kamers in ons huis. Aangezien ik wel van een experiment hou en de infraroodverwarming in onze badkamer goed bevalt viel de keuze op de infraroodverwarming.
Verwachtingen voor installatie
In de Nederlandse modellen, zoals CE’s CEGOIA model, wordt ervan uitgegaan dat infraroodverwarming een rendement van 100% heeft: 1 eenheid elektriciteit produceert 1 eenheid warmte. Dit in tegenstelling tot warmtepompen, de betere weten met behulp van een bron en 1 eenheid elektriciteit 4 tot 5 eenheden warmte te produceren. Dit wordt aangeduid als de Coefficient of Performance (COP) van een warmtepomp. Nederlandse modellen gaan er vanuit dat met infraroodverwarming bij een lagere luchttemperatuur eenzelfde comfortniveau kan worden bereikt. Ook kan met infraroodverwarming lokaal verwarmd worden, waardoor enkel de plaatsen waar je zit worden verwarmd. Dit zorgt voor een besparing ten opzichte van een cv-ketel van 15-24%.
Op basis van de gegevens van ThermIQ, onze leverancier van infraroodverwarming, was de verwachting vorig jaar dat we tenminste 1/3 op ons energieverbruik voor verwarming zouden besparen. Op basis van een langjarig gemiddeld energieverbruik voor verwarming van 5.600 kWh per standaard stookjaar met 2.790 graaddagen per jaar betekent dit een besparing van een 1.850 kWh per jaar. Waarmee het verwachte elektriciteitsverbruik op 3.750 kWh uit zou komen. De eerlijkheid gebied te zeggen dat ik bij de eerste berekeningen in 2015 nog uitging van een veel groter besparingspotentieel van infraroodverwarming, waarmee het elektriciteitsverbruik voor verwarming rond de 1.600 kWh zou liggen. In de voorbereidingen naar de keuze voor infraroodverwarming heeft mijn leverancier me duidelijk gemaakt dat dat te optimistisch ingeschat was.
Installatie en investeringskosten
We hebben in totaal 8 infraroodpanelen in ons huis. 6 stuks van 1.100 Watt en 2 van 550 Watt, in totaal 7.700 Watt. Deze vervangen onze Remeha Calenta CW5 met een vermogen van 6.600 tot 31.200 Watt, waarbij het piekvermogen van de cv-ketel vooral voor warm water bedoeld is.
De infraroodpanelen worden aangestuurd via de BeNext app. Daarmee zijn ook de maximale vermogens per infraroodpaneel in te stellen, ’s nachts staan de panelen in de slaapkamer bijvoorbeeld op maximaal 20%. De totale kosten voor het plaatsen van 8 infraroodpanelen in ons huis, inclusief installatie en aanpassing van de elektriciteitsmeter zijn ongeveer Euro 8.700,-. Een beetje handige klusser (de categorie waar ik niet toe behoor) kan de infraroodpanelen zelf installeren. Wij hebben het laten doen, wat in totaal twee dagen werk was.
Ervaringen comfort
Tot nu toe zijn de ervaringen met de infraroodverwarming positief. De warmte is aangenaam en de infraroodpanelen weten het huis goed warm te houden. Net als bij een hr-ketel heeft het systeem een halve graad temperatuurschommeling. Bij het uitschakelen van het systeem en het afkoelen valt het wel op dat het comfort sterk daalt als de temperatuur 0,4 graden gedaald is. Een zelfmodulerend systeem dat de stralingssterkte automatisch verlaagd als de gewenste temperatuur is bereikt en een kleinere temperatuurschommeling zouden het comfort sterk kunnen verbeteren. Nu zet ik de panelen op koude dagen handmatig weer aan als de temperatuur met 0,3 tot 0,4 graden gedaald is.
Ervaringen gebruiksgemak
De aansturing van de panelen gebeurd bij ons thuis via BeNext. Een verbetering tegenover de oude klokthermostaat die we in de badkamer gebruikte. Wat ook een verbetering is is dat we de temperatuur met infraroodverwarming per ruimte kunnen regelen. Zeker nu de kinderen wat groter worden en ook op hun kamer willen spelen of huiswerkmaken is dat een vooruitgang.
De infraroodpanelen reageren vlot, wat betekent dat we de basistemperatuur op de slaapkamers laag kunnen houden (15 graden). Door de grote mate van straling in de warmtemix is het binnen 10 tot 15 minuten comfortabel op de kinderkamers. Het verwarmen van de grotere werkkamer op zolder vergt met 15 tot 30 minuten wat meer tijd voordat het comfortabel is.
Het bedienen van BeNext is eenvoudig, maar het goed instellen vergt wel wat ontdekken en uitproberen. De panelen worden standaard enkel 100% aangeschakeld op het moment dat een ruimte verwarmd moet worden. Dat is in ons geval, behalve bij stevige vorst, veel te veel stralingswarmte om comfortabel te zijn. Het is ook veel te veel stralingswarmte als het enkel gaat om vorstbeveiliging in een ruimte.
Naast het instellen van de klokthermostaat per ruimte met de gewenste temperatuur heb ik daarom ook regels aangemaakt waarmee de verschillende infraroodpanelen een ingestelde stralingssterkte krijgen die varieert per ruimte en dagdeel. ’s nachts gaan ze niet harder dan 20% aan, in de ochtend gaan de keuken en de eethoek op 50% aan en de zithoek in de woonkamer slechts 30%. Bij het avondeten staan alle hoeken op 50%, ’s avonds laat gaat de zithoek wat hoger naar 70% en de keuken en de eethoek naar 40%. Mocht het teveel of te weinig blijken op een avond dan is elk paneel traploos verstelbaar in stralingssterkte.
Energieverbruik verwarming
Het energieverbruik voor verwarming (ongecorrigeerd voor de temperatuur) is de afgelopen 12 maanden op 3.035 kWh uitgekomen. Deels wordt dit veroorzaakt door de warme winter, of moet ik zeggen de koude herfst? Het verbruik per graaddag ligt deze winter echter ook aanzienlijk lager dan eerdere jaren. Ons voortschrijdend gemiddeld energieverbruik per graaddag over een periode van 12 maanden toont vanaf het moment van installeren in maart 2019 een duidelijk knik naar beneden, tijdelijk onderbroken door de zomermaanden. Zoals te zien in onderstaande grafiek.
De grafiek laat goed zien dat het energieverbruik per graaddag deze winter aanzienlijk lager ligt dan eerdere jaren. Ons energieverbruik per graaddag is met 44% gedaald ten opzichte van het gemiddelde over de periode 2011-2018. Als ik geen rekening hou met 2013, vanwege het hogere stookgedrag in de eerste helft van dat jaar, is het energieverbruik per graaddag nog steeds met 41% gedaald. Dat is meer dan de 33% die ThermIQ had opgegeven, en beduidend meer dan de 15 tot 24% waar de COP = 1 politie mee rekent.
Waarbij ik ook meteen de illusie kan wegnemen dat ons stookgedrag is gewijzigd: de gemiddelde temperatuur in onze woonkamer is gelijkgebleven na de overstap naar infraroodverwarming. Infraroodverwarming verwarmt objecten, en pas indirect de lucht. Daarmee zou een lagere luchttemperatuur mogelijk moeten zijn bij hetzelfde comfortniveau. Tot op heden is daar bij ons niks van gebleken. Ik heb het een paar keer geprobeerd, maar de dames hebben het meteen door en klagen over gebrek aan comfort bij een lagere luchttemperatuur. De 15 tot 24% energiebesparing die ik daarmee zou kunnen bereiken is dus niet bereikt.
Wanneer ik het energieverbruik voor verwarming omzet naar een standaardjaar met 2.790 graaddagen per jaar ligt het energieverbruik flink lager dan in voorgaande jaren, zoals in bovenstaande grafiek te zien is. Van gemiddeld 6.050 kWh in de periode 2011-2018, of 5.600 kWh als ik 2013 niet meereken, is het het energieverbruik in een standaardjaar gedaald naar 3.400 kWh. Een daling van respectievelijk 44% of 39%.
Dat is ook een stuk lager dan CE’s CEGOIA model verwacht. Het CEGOIA model gaat voor een C-label woning uit van 1.360 m3 aardgas (oftewel 12.775 kWh) bij verwarming met een hr-ketel en 9.850 kWh elektriciteit als gekozen wordt voor infraroodverwarming. In de praktijk verbruik ik veel minder aardgas in onze label C woning. Daarom heb ik gekeken naar hoeveel elektriciteit we voor verwarming zouden gebruiken uitgaande van de 24% besparing ten opzichte van de hr-ketel, waar het CEGOIA model mee rekent.
De lijn Cegoia en langjarig gas geeft aan wat het verwachte elektriciteitsverbruik van infraroodverwarming is als ik afga op 24% besparing ten opzichte van ons gasverbruik. De verwachting is dan dat ik 4.600 kWh elektriciteit voor verwarming verbruik. Daar zitten we onder. De lijn verwachting CEGOIA geeft aan hoeveel elektriciteit we verbruiken uitgaande van 24% energiebesparing ten opzichte van het jaarverbruik in de periode maart 2018 tot en met februari 2019. Ook daar zitten we onder.
Stookkosten
Een ander belangrijk punt bij het overstappen naar een andere verwarmingsbron zijn de kosten. Teruggerekend naar een standaardjaar zouden onze stookkosten tegen de huidige gasprijs zo’n 480 Euro bedragen. Verwarmen met infraroodverwarming blijkt, ondanks mijn eerste indruk vorig jaar, met 830 Euro toch 350 Euro duurder. Iets wat overigens nog niet echt terug te zien is in mijn energierekening van vorig jaar. Dat zou kunnen liggen aan de warmere winter, aan de andere kant was de teruggave energiebelasting vorig jaar lager dan voorgaande jaren.
Het grootste deel van de stijging van de verwarmingskosten is overigens goed te maken wanneer de aardgasaansluiting er af kan, dat scheelt 246 Euro per jaar aan netwerkkosten en 70 Euro aan vaste leveringskosten. Een ander deel zal de komende jaren dalen wanneer de gasprijs stijgt, al scheelt dat de komende 6 jaar jaarlijks slechts 5 Euro per jaar. De daling van de energiebelasting op elektriciteit zal het verschil nog wat verder verkleinen.
Thuisbaas heeft vorig jaar een onderzoek gedaan naar het energieverbruik van verschillende woningen die ze met infraroodverwarming hebben uitgerust. Daaruit komt naar voren dat 12 van de 14 bewoners de energierekening hebben weten te verlagen. Het is dus wel degelijk mogelijk om de energierekening te verlagen met infraroodverwarming, al is dat mij nog niet gelukt.
CO2 emissie
Een laatste niet onbelangrijk punt is hoe onze CO2 uitstoot zich ontwikkelt heeft. In de periode 2011-2018 was onze CO2 uitstoot als gevolg van verwarming zo’n 1 ton per jaar. In 2019 zijn we overgestapt op infraroodverwarming. De vraag is natuurlijk of onze CO2 uitstoot daarmee gedaald of gestegen is, want daar doen we het tenslotte toch voor? Voor onderstaande berekening ben ik uitgegaan van de CO2 emissie van de stroom die we afnemen van GreenChoice, waar we een stroommix afnemen van Nederlandse wind, zon en 27% biogas.
In 2019 lag onze CO2 uitstoot voor verwarming op 0,5 ton CO2 als je uitgaat van de elektriciteitsmix die we afnemen. Oftewel uitgaande van de mix die we afnemen van het elektriciteitsbedrijf is onze CO2 emissie gehalveerd. In 2020 zal onze CO2 uitstoot van verwarming naar verwachting ten opzichte van 2019, doordat ons gasverbruik in 2020 lager zal zijn dan in 2019. Dit wordt namelijk het eerste kalenderjaar waarin we de cv-ketel niet voor verwarming inzetten.
Voor de fijnproevers: je kan ook uitgaan van de CO2-uitstoot van de Nederlandse stroommix. Door de afspraken die gemaakt zijn in het nationaal klimaatakkoord zal deze de komende 10 jaar verregaand vergroenen. Dat betekent dat ook met die berekeningmethode onze CO2-uitstoot de komende jaren zal dalen ten opzichte van verwarmen met aardgas. Te meer doordat de CO2 emissie van aardgas in Nederland gaat stijgen door de groeiende afhankelijkheid van import.
Conclusie
Afsluitend kan ik stellen dat de overstap naar infraroodverwarming ons bevalt, al heb ik in de eerste maand wel moeten wennen en zoeken naar de goede instellingen. Ons huis is deze winter echter behaaglijk en warm. We behalen ruimschoots de energiebesparing ten opzichte van verwarmen met een cv-ketel, ook al is het me niet gelukt om mijn gezin aan een een lagere luchttemperatuur te laten wennen. Toch heeft de overstap naar infraroodverwarming ons gasverbruik en onze CO2 emissie aanzienlijk verlaagd. Onze energierekening is vooralsnog niet gedaald, maar gestegen. Dat komt voor een groot deel doordat we de gasaansluiting nog niet de deur uit hebben gedaan. Voordat dat kan moeten we eerst een alternatief voor warm water in de winter hebben. Al met al lijkt infraroodverwarming ook in de praktijk een effectieve manier om van gas los te gaan.
Dit is een bewerking van een bericht dat ik voor Sargasso geschreven heb en een actualisatie van dit eerdere bericht.
In maart 2019 hebben we de infraroodverwarming van ThermIQ laten installeren. Inmiddels verwarmen we ons huis er op een haar na een jaar mee. Tijd voor een evaluatie en om te kijken wat er van de verwachtingen met betrekking tot energiebesparing terecht is gekomen.
Verwachtingen voor installatie
Om terug te halen: de verwachting op basis van de gegevens van ThermIQ, onze leverancier van infraroodverwarming, was dat we tenminste 1/3 op ons energieverbruik voor verwarming zouden besparen. Op basis van een langjarig gemiddeld energieverbruik voor verwarming van 5.592 kWh per standaard stookjaar met 2.790 graaddagen per jaar betekent dit een besparing van 1.864 kWh per jaar. Waarmee het verwachte elektriciteitsverbruik op 3.728 kWh komt. In november was het verwachte verbruik in een standaardjaar gedaald naar 3.600 kWh. De eerlijkheid gebied te zeggen dat ik bij de eerste berekeningen in 2015 nog uitging van een veel groter besparingspotentieel van infraroodverwarming, waarmee het elektriciteitsverbruik voor verwarming rond de 1.600 kWh zou liggen.
De verwachting op basis van de COP = 1 politie was dat er hooguit 15% besparing zou zijn door aanpassing van stookgedrag, of 24% energiebesparing als ik uitga van CE’s CEGOIA model.
Installatie en investeringskosten
We hebben in totaal 8 infraroodpanelen in ons huis. 6 stuks van 1.100 Watt en 2 van 550 Watt, in totaal 7.700 Watt. Deze vervangen onze Remeha Calenta CW5 met een vermogen van 6.600 tot 31.200 Watt, waarbij het piekvermogen van de cv-ketel vooral voor warm water bedoeld is.
De infraroodpanelen worden aangestuurd via de BeNext app. Daarmee zijn ook de maximale vermogens per infraroodpaneel in te stellen.
De totale kosten voor het plaatsen van 8 infraroodpanelen in ons huis, inclusief installatie en aanpassing van de elektriciteitsmeter bedragen ongeveer Euro 8.700,-
Ervaringen comfort
Tot nu toe zijn de ervaringen met de infraroodverwarming positief. De warmte is aangenaam en de infraroodpanelen weten het huis goed warm te houden. Net als bij een hr-ketel heeft het systeem een halve graad temperatuurschommeling. Bij het uitschakelen van het systeem en het afkoelen valt het wel op dat het comfort sterk daalt als de temperatuur 0,4 graden gedaald is. Een zelfmodulerend systeem dat de stralingssterkte automatisch verlaagd als de gewenste temperatuur is bereikt en een kleinere temperatuurschommeling zouden het comfort sterk kunnen verbeteren. Nu zet ik de panelen handmatig weer aan als de temperatuur met 0,3 tot 0,4 graden gedaald is.
Ervaringen gebruiksgemak
De aansturing van de panelen gebeurd bij ons thuis via BeNext. Een verbetering tegenover de oude klokthermostaat die we in de badkamer gebruikte. Wat ook een verbetering is is dat we de temperatuur met infraroodverwarming per ruimte kunnen regelen. Zeker nu de kinderen wat groter worden en ook op hun kamer willen spelen is dat een vooruitgang.
De infraroodpanelen reageren vlot, wat betekent dat we de basistemperatuur op de slaapkamers laag kunnen houden (15 graden). Door de grote mate van straling in de warmtemix is het binnen 10 tot 15 minuten comfortabel op de kinderkamers. Het verwarmen van de werkkamer op zolder vergt met 15 tot 30 minuten wat meer tijd voordat het comfortabel is.
Het bedienen van BeNext vergt wel wat ontdekken en uitproberen. De panelen worden standaard enkel 100% aangeschakeld op het moment dat een ruimte verwarmd moet worden. Dat is in ons geval, behalve bij stevige vorst, veel te veel straling om comfortabel te zijn. Het is ook veel te veel warmte als het gaat om vorstbeveiliging in een ruimte. Naast het instellen van de klokthermostaat per ruimte met de gewenste temperatuur heb ik daarom ook regels aangemaakt waarmee de verschillende infraroodpanelen een ingestelde stralingssterkte krijgen die varieert per ruimte. ’s nachts gaan ze niet harder dan 20% aan, in de ochtend gaan de keuken en de eethoek op 50% aan en de zithoek in de woonkamer slechts 30%. Bij het avondeten staan alle hoeken op 50%, ’s avonds laat gaat de zithoek wat hoger naar 70% en de keuken en de eethoek naar 40%.
Energieverbruik verwarming
Het energieverbruik voor verwarming (ongecorrigeerd voor de temperatuur) is de afgelopen 12 maanden op 3.000 kWh uitgekomen. Deels wordt dit veroorzaakt door de warme winter, of moet ik zeggen de koude herfst? Het verbruik per graaddag ligt deze winter echter ook aanzienlijk lager dan eerdere jaren. Ons voortschrijdend gemiddeld energieverbruik per graaddag over een periode van 12 maanden toont vanaf het moment van installeren in maart 2019 een duidelijk knik naar beneden, tijdelijk onderbroken door de zomermaanden. Zoals te zien in onderstaande grafiek.
De grafiek laat goed zien dat het energieverbruik per graaddag deze winter aanzienlijk lager ligt dan eerdere jaren. Ons energieverbruik per graaddag is met 44% gedaald ten opzichte van het gemiddelde over de periode 2011-2018. Als ik geen rekening hou met 2013, vanwege het hogere stookgedrag in de eerste helft van dat jaar, is het energieverbruik per graaddag nog steeds met 41% gedaald. Dat is meer dan de 33% die ThermIQ had opgegeven, en beduidend meer dan de 15 tot 24% waar de COP = 1 politie mee rekent.
Waarbij ik ook meteen de illusie kan wegnemen dat ons stookgedrag is gewijzigd: de gemiddelde temperatuur in onze woonkamer is gelijkgebleven na de overstap naar infraroodverwarming. Infraroodverwarming verwarmt objecten, en pas indirect de lucht. Daarmee zou een lagere luchttemperatuur mogelijk moeten zijn bij hetzelfde comfortniveau. Tot op heden is daar bij ons niks van gebleken. Ik heb het een paar keer geprobeerd, maar de dames hebben het meteen door en klagen over gebrek aan comfort bij een lagere luchttemperatuur.
Wanneer ik het energieverbruik voor verwarming omzet naar een standaardjaar met 2.790 graaddagen per jaar ligt het energieverbruik flink lager dan in voorgaande jaren, zoals in bovenstaande grafiek te zien is. Van gemiddeld 6.050 kWh in de periode 2011-2018, of 5.5.92 kWh als ik 2013 niet meereken, is het het energieverbruik in een standaardjaar gedaald naar 3.400 kWh. Een daling van respectievelijk 44% of 39%.
Dat is ook een stuk lager dan CE’s CEGOIA model verwacht. Het CEGOIA model gaat voor een C-label woning uit van 1.360 m3 aardgas (oftewel 12.775 kWh) bij verwarming met een hr-ketel en 9.850 kWh elektriciteit als gekozen wordt voor infraroodverwarming. In de praktijk verbruik ik veel minder aardgas in onze label C woning. Daarom heb ik gekeken naar hoeveel elektriciteit we voor verwarming zouden gebruiken uitgaande van de 24% besparing ten opzichte van de hr-ketel, waar het CEGOIA model mee rekent.
De lijn Cegoia en langjarig gas geeft aan wat het verwachte elektriciteitsverbruik van infraroodverwarming is als ik afga op 24% besparing ten opzichte van ons gasverbruik. De verwachting is dan dat ik 4.600 kWh elektriciteit voor verwarming verbruik. Daar zitten we onder. De lijn verwachting CEGOIA geeft aan hoeveel elektriciteit we verbruiken uitgaande van 24% energiebesparing ten opzichte van het jaarverbruik in de periode maart 2018 tot en met februari 2019. Ook daar zitten we onder.
Stookkosten
Een ander belangrijk punt bij het overstappen naar een andere verwarmingsbron zijn de kosten. Teruggerekend naar een standaardjaar zouden onze stookkosten tegen de huidige gasprijs zo’n 480 Euro bedragen. Verwarmen met infraroodverwarming blijkt, ondanks mijn eerste indruk vorig jaar, met 830 Euro toch 350 Euro duurder. Iets wat nog niet terug te zien is in mijn energierekening van vorig jaar. Dat zou kunnen liggen aan de warmere winter, aan de andere kant was de teruggave energiebelasting vorig jaar lager dan voorgaande jaren.
Het grootste deel van de stijging van de verwarmingskosten is overigens goed te maken wanneer de aardgasaansluiting er af kan, dat scheelt 246 Euro per jaar aan netwerkkosten en 70 Euro aan vaste leveringskosten. Een ander deel zal de komende jaren dalen wanneer de gasprijs stijgt, al scheelt dat de komende 6 jaar jaarlijks slechts 5 Euro per jaar. De daling van de energiebelasting op elektriciteit zal het verschil nog wat verder verkleinen.
Thuisbaas heeft vorig jaar een onderzoek gedaan naar het energieverbruik van verschillende woningen die ze met infraroodverwarming hebben uitgerust. Daaruit komt naar voren dat 12 van de 14 bewoners de energierekening hebben weten te verlagen. Het is dus wel degelijk mogelijk om de energierekening te verlagen met infraroodverwarming.
CO2 emissie
Een laatste niet onbelangrijk punt is hoe onze CO2 uitstoot zich ontwikkelt heeft. In de periode 2011-2018 was onze CO2 uitstoot als gevolg van verwarming zo’n 1 ton per jaar. In 2019 zijn we overgestapt op infraroodverwarming. De vraag is natuurlijk of onze CO2 uitstoot daarmee gedaald of gestegen is, want daar doen we het tenslotte toch voor?
Nu kun je grofweg op twee manieren rekenen met CO2 emissies en elektriciteit. Je kan uitgaan van de netgemiddelde CO2 uitstoot per kWh of van de CO2 emissie van de stroom die je afneemt. In ons geval zijn we klant bij GreenChoice, waar we een stroommix afgnemen met 27% biogas.
In 2019 lag onze CO2 uitstoot voor verwarming op 0,5 ton CO2 als je uitgaat van de elektriciteitsmix die we afnemen. Als je uitgaat van de gemiddelde CO2 factor van het Nederlands elektriciteitsnet komen we uit op een CO2 uitstoot van 1,1 ton CO2. Oftewel uitgaande van de mix die we afnemen van het elektriciteitsbedrijf is onze CO2 emissie gehalveerd. Uitgaande van de netgemiddelde CO2 uitstoot per kWh is onze CO2 uitstoot zo’n 10% gestegen.
In 2020 zal onze CO2 uitstoot van verwarming naar verwachting ten opzichte van 2019, doordat ons gasverbruik in 2020 lager zal zijn dan in 2019. Dit wordt namelijk het eerste kalenderjaar waarin we de cv-ketel niet voor verwarming inzetten.
Anders dan bij aardgas wordt het elektriciteitsverbruik de komende jaren verder vergroend, er van uitgaande dat de plannen uit het nationaal klimaatakkoord uitgevoerd worden. Daardoor zal de CO2 emissie van onze infraroodverwarming de komende jaren dalen.
Januari is afgelopen en de energiestanden zijn nu echt allemaal binnen, dus na de eerdere analyse van het energieverbruik voor verwarming is het nu tijd voor analyse van het totale energieverbruik in januari. In onderstaande tabel de kerngetallen:
Wat (in kWh/maand)
2019
2020
verschil
Ruimteverwarming
1307
592
-55%
Warm water
202
225
12%
Apparaten
349
286
-18%
Verbruik/graaddag
2,71
1,53
-43%
Gasverbruik
1498
225
-85%
Elektriciteitsafname
349
892
156%
Teruglevering
14
Elektriciteitsverbruik
349
878
152%
Zonnepanelen
49
38
-22%
Zonnedelen
4
4
0%
Winddelen
187
159
-15%
Zonneboiler
10
0
-100%
Totaal opwekking
250
201
-20%
Netto elektriciteitsverbruik
109
677
523%
Opdeling energieverbruik en -productie in januari uitgedrukt in kilowattuur.
Wat opvalt, maar wat ik al uitgebreid besproken heb ik dat het energieverbruik voor verwarming fors gedaald is, zowel het verbruik per graaddag (door overschakeling van HR-ketel naar infraroodverwarming) als het totale verbruik (doordat januari 2020 warmer was dan januari 2019). Ook het verbruik van apparatuur lag lager, dit komt grotendeels doordat de infraroodverwarming van de badkamer in januari meetelt als verwarming en in januari 2019 nog meetelde onder apparaten. Een verschil van 83 kWh. Oftewel: het energieverbruik van apparaten is eigenlijk met 20 kWh gestegen.
Over de hele linie viel de duurzame energieproductie tegen t.o.v. 2019 met een daling van 20%. Wat betekent dat we netto 677 kWh van het net afnamen in januari.
Ontwikkeling aardgasverbruik
Nu we na 8 jaar bijna van het gas af zijn is het wel aardig om de ontwikkeling van het gasverbruik te bekijken. Omdat de meeste mensen nog steeds in kubieke meters rekenen heb ik het gasverbruik in onderstaande grafiek in m3 uitgedrukt.
In blauw staat het werkelijk gasverbruik. In rood het gasverbruik als gecorrigeerd wordt voor warme en koude winters met behulp van graaddagen. Zoals te zien valt maakt ons gasverbruik een fraaie duikeling door. We hebben thuis een jaar of vijf andere prioriteiten gesteld, maar begin 2019 toch de knoop doorgehakt om over te stappen op infraroodverwarming van ThermIQ. Wat betekent dat vanaf maart het gasverbruik enkel nog voor warm water zal zijn.
Investeringskosten voor onze label C woning tot nu toe:
Post
Kosten
Zonneboiler
Euro 5.600
Infraroodverwarming
Euro 8.700
Subsidie zonneboiler
-/- Euro 1.100
Totaal
Euro 13.200
Overzicht investeringskosten van gas los in label C woning.
Ontwikkeling bruto energieverbruik
Ons bruto energieverbruik in januari ligt lager dan we ooit hebben gehad. De daling in december 2019 lijkt dus niet eenmalig.
Door de maanden heen varieert het energieverbruik fors. Vooral in het stookseizoen is fors meer energie nodig om het huis warm te houden. Wat dit stookseizoen opvalt is dat de piek veel minder hoog ligt dan met aardgas. Waarbij ik wel de kanttekening wil maken dat onderstaande grafiek niet is gecorrigeerd voor graaddagen. Zoals al eerder gezegd maakt dat voor de conclusie niet heel veel uit. Het energieverbruik per graaddag lag in januari dit jaar 43% lager dan in januari 2019, terwijl het totale energieverbruik voor verwarming 55% lager lag. Dat maakt dat 12% van het lagere energieverbruik toe te schrijven is aan de warmere winter.
Ook het bruto energieverbruik op jaarbasis toont een dalende lijn, waarbij vooral het verbruik voor verwarming daalt. Precies zoals verwacht toen we in maart vorig jaar de overstap naar infraroodverwarming maakten.
Het aandeel van verwarming in ons totale energieverbruik is nog steeds aan het dalen, zoals onderstaande grafiek goed laat zien.
Als ik het energieverbruik combineer met hoe we onze energie produceren of inkopen ontstaat onderstaand beeld per maand:
Waarbij goed te zien is dat het gasverbruik laag blijft in vergelijking met voorgaande stookseizoenen, terwijl de inkoop van stroom juist stijgt. Ook is te zien dat de piek in ons energieverbruik lager ligt dan voorgaande jaren.
Op jaarbasis is te zien dat het verbruik van elektriciteit sinds maart 2019 stijgt en het gasverbruik daalt. Beide met een tijdelijke pauze buiten het stookseizoen, omdat we niets verandert hebben aan de wijze waarop we warm water regelen.
Op jaarbasis is goed te zien dat het aandeel aardgas fors terugloopt in ons energieverbruik. Ook hier is te zien dat er in de zomermaanden weinig tot geen verschuiving plaats vind.
Het aandeel zelf opgewekte energie op jaarbasis is opgelopen van 43% in januari 2019 naar 53% in januari 2020. Terwijl de hoeveelheid zelf opgewekte energie in absolute zin met ruim 300 kWh is teruggelopen in dezelfde periode.
Ingeschat jaarverbruik Greenchoice
Een laatste aardigheidje is de ontwikkeling van de inschatting die GreenChoice, waar we al sinds we in Schiedam wonen klant zijn, maakt van ons elektriciteitsverbruik.
Sinds we een slimme meter hebben ontvangen we iedere maand een overzicht van ons energieverbruik. Meest opvallend daarin vind ik de inschatting van het netto elektriciteitsverbruik per jaar door Greenchoice. De blauwe balken geven aan hoe het werkelijke verbruik zich ontwikkeld. Hierin zijn wel onze zonnepanelen meegenomen, maar niet onze winddelen en zonnedelen. De rode balken geven aan hoe Greenchoice ons jaarverbruik inschat. In de zomermaanden loopt dat nog redelijk parallel. Vanaf september 2019 gebeuren er echter rare dingen in de inschatting van Greenchoice.
Waar zij denken dat ons netto elektriciteitsverbruik tussen de zevenduizend en tienduizend kilowattuur uit gaat komen kruipt ons werkelijke netto elektriciteitsverbruik richting de 4.000 a 5.000 kilowattuur. Overigens is het wel een verbetering sinds de slimme meter is geïnstalleerd, want vorig jaar maart dachten ze nog dat we rond de 14.000 kWh uit zouden komen.
Conclusie
Al met al ben ik niet ontevreden. Ons bruto energieverbruik op jaarbasis is ruim onder de 10.000 kWh gezakt en met een beetje beter ons best doen is zelfs de 8.000 kWh grens in zicht. Ons nette elektriciteitsverbruik is opgelopen, zoals verwacht was toen we de infraroodverwarming installeerden.
Januari is voorbij. Ik heb nog niet alle energiestanden binnen, maar al wel het verbruik van de verwarming. Tijd dus om alvast te kijken naar de ontwikkeling daarvan.
Wat opvalt is dat ons energieverbruik voor verwarming fors lager ligt dan vorig jaar.We hebben 55% minder energie verbruikt dan in 2019. Nu is die vergelijking niet helemaal eerlijk, omdat januari 2020 ook minder koud was dan januari 2019. Januari 2020 had 386 graaddagen, 85 minder dan januari 2019.
Ons gedrag hebben we nauwelijks aangepast. De gemiddelde temperatuur van de woonkamer, waar we het meest stoken, was net als in januari 2019 19,8 graden Celsius. De minimum temperatuur was met 16,8 graden Celsius 0,3 graden hoger dan in 2019. De maximumtemperatuur lag met 22,1 graden Celsius juist 0,6 graden lager dan in 2019. Dat is iets wat ik eerder dit jaar ook al constateerde: infraroodverwarming lijkt de lucht bij onze thermometer (die bovenop een kast van 2 meter ligt) minder te verwarmen dan de hr-ketel die met luchtverwarming werkt. Wat gunstig is voor het energieverbruik, want we hebben niks aan de warmte op 2 meter hoogte.
Energieverbruik gecorrigeerd voor temperatuur
In bovenstaande grafiek is te zien dat het energieverbruik per graaddag ook een stuk lager lag in januari 2020 dan in januari 2019 en dat ook het voortschrijdend gemiddelde over de laatste 12 maanden al een paar maanden daalt. Daarmee zet de daling van maart en april 2019 voort.
Ook als uitgegaan wordt van een standaard jaar lag het energieverbruik voor verwarming in januari fors lager dan in voorgaande jaren. Het energieverbruik voor verwarming lag 46% lager dan het gemiddelde van het energieverbruik voor verwarming in januari 2011 t/m 2019 (exclusief 2013). Dat is wederom fors hoger dan de 15% besparing die door sommigen wordt voorgespiegeld als ‘gedragseffect’ en dan de 24% besparing waar CE mee rekent in haar CEGOIA model.
In bovenstaande grafiek is te zien dat het energieverbruik op jaarbasis inmiddels lager ligt dan verwacht op basis van CE’s Cegoia model en ons gasverbruik in 2018. Het ligt ook lager dan verwacht op basis van het Cegoia model op basis van ons langjarig gemiddelde gasverbruik. Ons energieverbruik voor verwarming ligt inmiddels ook lager dan ik zelf in november had ingeschat. Het lijkt er op dat we voor een standaard jaar richting de 3.300 kWh zakken, terwijl we per jaar gemiddeld 5.600 kWh aan gas verbruikten voor verwarming in de periode 2011-2018 (als ik 2013 buiten beschouwing laat).
Onze infraroodverwarming van ThermIQ zou daarmee 40% energie besparen ten opzichte van een hr-ketel. Dat is aanzienlijk meer besparing dan ik zou verwachten op basis van de gegevens uit het Cogeia model van CE of uit de studie van DWA voor het Lenteakkoord.
Januari, dus tijd om de balans op te maken over ons energieverbruik en onze energieproductie in december 2019. Oersaai, maar heerlijk om het jaar mee te beginnen. Te beginnen met het overzicht van de kengetallen van december om daarna door te kijken naar ons bruto energieverbruik en de verwarming.
Wat (alles in kWh)
2018
2019
verschil
Ruimteverwarming
898
442
-51%
Warm water
202
244
21%
Apparaten
339
227
-33%
Verbruik/graaddag
2,37
1,11
-53%
Gasverbruik
1089
244
-78%
Elektriciteitsafname
339
683
101%
Teruglevering
14
Elektriciteitsverbruik
339
669
97%
Zonnepanelen
35
48
37%
Zonnedelen
8
4
-50%
Winddelen
153
113
-26%
Zonneboiler
10
0
-100%
Totaal opwekking
206
165
-20%
Netto elektriciteitsverbruik
143
504
252%
Het energieverbruik voor verwarming en apparaten ligt dit jaar fors lager dan vorig jaar. Ook het gasverbruik is behoorlijk gedaald, door onze overstap naar infraroodverwarming. Dat heeft wel gezorgd voor een stijging van ons elektriciteitsverbruik. Per saldo hebben we in december 504 kWh elektriciteit meer verbruikt dan dat we hebben geproduceerd. Onze zonnepanelen hebben het beter gedaan dan in 2018. Onze winddelen, zonnedelen en zonneboiler hebben minder energie opgewekt dan in december 2018. Op jaarbasis verbruiken we inmiddels bijna 1.400 kWh meer elektriciteit dan we zelf opwekken met onze winddelen, zonnedelen en zonnepanelen.
Bruto energieverbruik
Door het lagere energieverbruik in december is ons bruto energieverbruik voor het eerst sinds 2011 onder de 10.000 kWh per jaar uitgekomen. Daarmee ligt ons bruto energieverbruik 1.600 kWh lager dan gemiddeld in de periode 2011-2018, waarbij ik 2013 buiten beschouwing laat. Dat was namelijk een jaar waarin we uitzonderlijk fors hebben gestookt. Ons bruto energieverbruik is daarmee 14% lager uitgekomen dan het gemiddelde over de periode 2011-2018.
Wanneer ik kijk naar de verdeling van ons energieverbruik dan ligt vooral het energieverbruik van onze verwarming veel lager dan in eerdere decembermaanden. Het energieverbruik voor warm water en elektrische apparaten is niet heel veel veranderd.
Onze energievraag op jaarbasis voor warm water en elektrische apparaten is behoorlijk constant. De vraag voor verwarming is wel gedaald. Waarmee het totaal onder de 10.000 kWh op jaarbasis is uitgekomen. Een daling die in maart 2019 al werd ingezet.
Doordat ons energieverbruik voor verwarming afneemt neemt ook het aandeel van verwarming in ons energieverbruik af. Het ligt inmiddels op het laagste niveau met een aandeel van 42%.
In december 2019 bestond ons energieverbruik voor ongeveer tweederde uit elektriciteit. Het resterende deel werd geleverd door aardgas. Een volledige omdraaiing van ons normale patroon, aangezien we in voorgaande jaren in december ruim 75% van onze energiebehoefte uit aardgas haalden.
Wanneer ik kijk naar het aandeel gas in ons bruto energieverbruik dan is dat in december op jaarbasis gedaald naar minder dan 40% van ons energieverbruik. Onze zonneboiler levert nog steeds zo’n 10% van ons energieverbruik. Elektriciteit heeft op jaarbasis voor het eerst sinds we hier in 2011 zijn komen wonen meer dan 50% van onze energie geleverd. Ons bruto energieverbruik is in 2019 voor het eerst sinds we hier wonen onder de 10.000 kWh uitgekomen.
Bron energieverbruik
Een andere manier om naar ons energieverbruik te kijken is door het te verdelen in de verschillende vormen van energieproductie. Waarbij we twee vormen van energie inkopen: aardgas en elektriciteit. Sinds 2013 leveren we in de zomer meer elektriciteit terug dan we verbruiken. Ook ligt ons gasverbruik buiten het stookseizoen al sinds 2011 bijna op nul. Wat in 2019 is verandert is dat ook het gasverbruik in de winter fors gedaald is, doordat we overgeschakeld zijn op infraroodverwarming. De inkoop van groene stroom is daardoor wel gestegen.
Op jaarbasis bestaat ons energie nog steeds voor een groot deel uit aardgas. Al neemt het verbruik wel fors af en is het gedaald naar minder dan 400 m3 gas per jaar, in 2018 was dit nog ruim 700 m3 aardgas. Komend jaar verwacht ik dat het gasverbruik daalt tot onder de 200 m3 aardgas en als de verwarming de rest van het stookseizoen goed doorstaat gaat in 2021 het gas er volledig af.
Het aandeel inkoop van elektriciteit is afgelopen jaar opgelopen en het aandeel aardgas gedaald. Het aandeel gas ligt nu onder de dan 40%. De belangrijkste bron voor energie na aardgas zijn onze zonnepanelen, deze leveren ongeveer 20% van ons jaarlijks energieverbruik. Momenteel kopen we zo’n 15% van onze energie in de vorm van groene stroom. Gevolgd door onze zonneboiler en winddelen met ieder 11% van ons energieverbruik.
Op jaarbasis ligt ons bruto energieverbruik over heel 2019 18% lager dan gemiddeld in de periode 2011-2018. Als ik 2013 buiten beschouwing laat resteert een besparing van 14%, oftewel 1.600 kWh. De daling zit vooral bij de verwarming. De daling van het elektriciteitsverbruik door apparaten wordt voornamelijk bepaald doordat het infraroodpaneel in de badkamer sinds maart meetelt als verwarming. Deze zat voor de installatie van de aansturingssoftware van BeNext verstopt onder elektrische apparatuur.
Energieproductie
Onze energieproductie lag met 4.500 kWh 6% lager dan in 2018. Wederom haalde onze winddelen niet de beoogde productie van 1.500 kWh per jaar. Ook de energieproductie van onze zonnepanelen en zonnedelen lag lager dan in 2018. Alleen de zonneboiler presteerde iets beter dan in 2018.
Doordat ons bruto energieverbruik gedaald is is het aandeel zelf opgewekte energie wel gestegen. We zijn hard op weg naar de 50%, wat ik verwacht te kunnen halen zonder extra zonnepanelen, zonnedelen of winddelen. Puur door de energiebesparing ten gevolge van de overschakeling op infraroodverwarming.
Verwarming
In december zijn we een aantal dagen langer weg geweest dan voorgaande jaren. Dat heeft uiteraard effect gehad op ons energieverbruik. We hebben vooral minder hoeven verwarmen. Als ik hiervoor corrigeer komt het energieverbruik voor verwarming in december uit op 1,65 kWh/graaddag. Dat is 30% lager dan ons energieverbruik voor verwarming in 2018. En ook lager dan we sinds 2011 in ons huis hebben weten te bereiken. De enige verandering ten opzichte van december 2018: infraroodverwarming van ThermIQ.
Ook over heel 2019 ligt ons energieverbruik per graaddag voor verwarming lager dan in eerdere jaren. Al is het verschil minder groot dan in december, omdat we de infraroodpanelen pas in de loop van maart hebben laten installeren. In 2020 verwacht ik daarom dat ons cumulatief energieverbruik voor verwarming, uitgedrukt in kilowattuur per graaddag, lager zal liggen dan in 2019.
Wanneer ik het energieverbruik voor verwarming corrigeer voor onze afwezigheid rond kerst zouden we in december 657 kWh hebben verbruikt voor verwarming. Dat is 27% lager dan de 898 kilowattuur uit december 2018. Daarmee hebben we in 2019 nipt een zuinigheidsrecord gezet met 4.211 kWh, waarmee we zuiniger zijn geweest dan de 4.400 kWh uit 2014. Waarbij de verschillende jaren niet gecorrigeerd zijn voor het aantal graaddagen.
Wanneer ik wel corrigeer voor het aantal graaddagen en de verschillende jaren terug reken naar een standaardjaar met 2802 graaddagen dan wordt het verschil groter. 2019 blijft het meest zuinige jaar met 4.580 kWh, 2014 volgt dan echter op 5.256 kWh. Een verschil van ruim 650 kWh.
Als ik niet corrigeer voor onze afwezigheid rond kerst komt het energieverbruik voor verwarming in december nog lager uit dan in voorgaande jaren. Het energieverbruik per graaddag ligt in december dan zelfs wat lager dan in november. En ook het gemiddeld energieverbruik per graaddag over de afgelopen 12 maanden laat een duidelijke daling zien. Januari wordt wat dat betreft de echte testcase, want lager dan 2,5 kWh/graaddag is me in een januarimaand nog nooit gelukt.
Het totale energieverbruik voor verwarming in een standaardjaar ligt inmiddels onder het de energiebesparing waar het Vesteda model van CE Delft mee rekent voor infraroodverwarming. Zowel als ik uitga van ons energieverbruik op jaarbasis in januari 2019 als wanneer ik uitga van ons langjarig gemiddelde energieverbruik voor verwarming. Naar het totale energieverbruik uit het Vesteda model kijk ik niet eens, voor een c-label woning rekent dat model met een energieverbruik voor aardgas van 12.827 kWh en voor infraroodverwarming met 9.890 kWh. Verbruiken die ik in onze c-label woning nooit en te nimmer heb weten te behalen.
Onze verwarmingskosten zijn in december wel gestegen, ondanks de energiebesparing die onze infraroodpanelen opleveren. Dat komt doordat elektriciteit in Nederland relatief zwaar wordt belast t.o.v. aardgas. De energiebelasting plus opslag duurzame energie bedragen voor gas omgerekend zo’n 4 Eurocent per kilowattuur. Voor elektriciteit is dit 12,5 Eurocent per kilowattuur.
Al met al zijn onze verwarmingskosten met Euro 188 gestegen ten opzichte van onze gemiddelde verwarmingskosten in 2011-2018. Waarbij alle verbruiken omgerekend zijn tegen de tarieven van 2020. Die stijging zal in 2020 nog wel doorzetten, tenzij we extra energiebesparende maatregelen gaan nemen. Wat zomaar zou kunnen.
Variabele energiekosten 2019
Het hoeft weinig verrassing te wekken dat onze variabele gasrekening in 2019 fors lager lag dan voorgaande jaren. Voor in november en december is het verschil goed zichtbaar. In de eerste maanden van het jaar was het verschil nog gering. De infraroodpanelen van ThermIQ zijn pas in maart geïnstalleerd. Onze gasrekening ligt ongeveer 200 Euro lager dan in 2018.
Onze elektriciteitskosten zijn gestegen met 375 Euro, dat komt door de overschakeling op infraroodverwarming. Die stijging is echter een stuk minder dan verwacht op basis van de COP=1 politie, die een stijging van ruim 600 voorspelden. Als ik rekening hou met de 24% energiebesparing waar CE Delft mee rekent in het Vesteda model en waar ook DWA mee rekent dan komt onze elektriciteitsrekening nog steeds 60 Euro lager uit dan verwacht.
Onze totale variabele energiekosten zijn met 180 Euro gestegen ten opzicht van 2018. Ten opzichte van de verwachte energiekosten bij gebruik van de hr-ketel zijn de variabele energiekosten in 2019 met Euro 160 gestegen.
Als ik de variabele energiekosten van de verschillende jaren omreken naar de tarieven voor 2020 dan is onze gasrekening in 2020 beduidend lager dan voorgaande jaren. Al vanaf maart liggen de kosten lager dan eerdere jaren.
Onze variabele elektriciteitskosten zijn in 2019 hoger dan in voorgaande jaren.
De totale variabele energiekosten lagen in 2019 ook bij gebruik van het tarief van 2020 hoger dan voorgaande jaren. Enkel in 2011, 2012 en 2013 lagen de energiekosten hoger. Ten opzichte van de gemiddelde energiekosten in de periode 2014-2018 komen onze variabele energiekosten over 2019 110 Euro hoger uit. Dat is een stijging van 15% ten opzichte van onze gemiddelde variabele energiekosten in de periode 2014-201.
November is voorbij. Tijd om te kijken naar ons energieverbruik. Vandaag met uitgebreidere analyse van het energieverbruik voor onze verwarming. De analyse van energieproductie en overig energieverbruik volgt later deze week.
Verwarming
November was redelijk koud, waardoor het de eerste maand was waarin we weer behoorlijk gestookt hebben. Interessant dus om te kijken naar wat hoeveel energie we hebben verbruikt voor verwarming van ons huis. De eerste overwinning is dat de cv-ketel niet gebruikt is voor verwarming. Het huis is comfortabel verwarmd m.b.v. onze infraroodverwarming. Een tweede opmerkelijk punt is dat het maar niet lukt om in de buurt te komen van de verbruiken die de COP = 1 politie voor infraroodverwarming voor rekent. CE Delft rekent in haar model met 24% besparing door een lagere luchttemperatuur, door sommigen omschreven als een gedrags-COP.
Energieverbruik per maand per graaddag 2011-2019
In bovenstaande grafiek is te zien dat ons energieverbruik per graaddag in november lager lag dan in voorgaande jaren. Niet een klein beetje, maar 40% lager dan in 2018. Ook ten opzichte van ons gemiddelde energieverbruik per graaddag in november in de periode 2011-2018 ligt het verbruik 40% lager. Zelfs als ik 2013, het jaar waarin we bovengemiddeld veel gestookt hebben, niet meereken.
Dit jaar telt het stroomverbruik van de verwarming van onze badkamer voor het eerst mee als verwarming. In voorgaande jaren telde dit mee als elektriciteitsverbruik apparaten, aangezien ik voorheen geen mogelijkheid had om het elektriciteitsverbruik van dit infraroodpaneel uit te splitsen van het overige elektriciteitsverbruik. Dat scheelt bijna 75 kWh in het nadeel van infraroodverwarming. De werkelijke besparing t.o.v. de cv-ketel ligt dus nog wat hoger.
Elektriciteitsverbruik per infraroodpaneel in november 2019. Bron BeNext meetapparatuur.
Ik heb in november een paar keer geprobeerd om de luchttemperatuur een graad lager te krijgen dan voorgaande jaren of om slechts een deel van de kamer te stoken (de gedrags COP), alleen levert dat telkens commentaar op van de dames over het comfort. Dus daar ben ik mee gestopt. Vandaar dat het elektriciteitsverbruik in de keuken, speelhoek en zithoek nagenoeg gelijk is. Andere theorieën over het verminderde energieverbruik zijn welkom.
Sinds januari is de daling van ons energieverbruik per graaddag minder groot, omdat we in de infraroodpanelen pas sinds halverwege maart gebruiken. Het energieverbruik voor verwarming ligt zo’n 15% lager dan het gemiddelde over de periode 2011-2018, exclusief 2013.
Ook in bovenstaande grafiek is te zien dat het aantal kilowattuur dat we verbruiken voor verwarming per graaddag daalt. De meest heldere maand om dat te gaan zien wordt januari, lager dan 2,5 kWh/graaddag hebben we nog nooit gehaald.
Energieverbruik verwarming omgerekend naar standaardjaar
Bovenstaande grafiek is wat lastiger te begrijpen. De blauwe lijn geeft weer hoeveel kilowattuur gas of elektriciteit we in een standaardjaar zouden verbruiken op basis van het gemiddelde verbruik van de afgelopen 12 maanden. We houden sinds januari 2011 het energieverbruik bij, dus de eerste maand waarvoor dat te berekenen is is december 2012. De rode lijn geeft het gemiddelde energieverbruik voor een standaardjaar aan sinds we in ons huis wonen. Dit ligt hoger, want het effect van 2013 ijlt hierin nog steeds na. De twee rechte horizontale lijnen geven het verwachte energieverbruik in een standaardjaar aan op basis van het Vesteda model van CE Delft. Waarbij de verbruiken gecorrigeerd zijn voor ons eigen gasverbruik en voor de besparing waar Vesteda mee rekent voor infraroodverwarming t.o.v. hr-ketels. De rode geeft aan hoe hoog het verbruik naar verwachting is op basis van ons langjarig gemiddelde gasverbruik in een standaardjaar. De groene lijn gaat uit van het ons langjarig gemiddelde energieverbruik voor verwarming, gecorrigeerd met 24% energiebesparing waar CE’s Vesteda model vanuit gaat. Tot slot laat de gele lijn zien waar ik op verwacht uit te komen uitgaande van de gemiddelde besparing. Dat is ongeveer 3.000 kWh. Het verwachte elektriciteitsverbruik lijkt wel lager te liggen dan de 35% energiebesparing waar ik bij de installatie van de panelen rekening mee hield op basis van gegevens van Gerard de Leede
Eerder dit jaar schreef ik dat de verwarmingkosten nog niet stegen. Inmiddels kan ik die woorden inslikken, want de verwarmingskosten stijgen wel degelijk. Als ik de verbruiken van de verschillende jaren omreken naar de te tarieven van 2019 dan is infraroodverwarming duurder dan verwarmen met de hr-ketel. Op basis van het verwachte elektriciteitsverbruik gaat het om Euro 246 per jaar. Daar staat tegenover dat we de gasaansluiting straks de deur uit kunnen doen, wat ons per jaar Euro 172 aansluitkosten aan Stedin en Euro 54 vaste leveringskosten aan Greenchoice scheelt. Waarmee infraroodverwarming Euro 20 per jaar duurder is bij de huidige tarieven. Dit verschil wordt kleiner als de energiebelasting op aardgas de komende jaren oploopt. Naar verwachting wordt
CO2 effect
In januari tot en met november 2018 verbruikte we bijna 4.700 kWh aan gas voor verwarming, dat is omgerekend zo’n 780 m2 aardgas. Goed voor een CO2 uitstoot van 0,9 ton CO2. In dezelfde periode in 2019 hebben we 2.200 kWh aan gas verbruikt voor verwarming, zo’n 226 m3 aardgas, en 1342 kWh aan elektriciteit. We nemen stroom af van Greenchoice, dat betekent dat we mogen rekenen met het stroometiket van het product dat we afnemen. Het betreft een mix van biogas en windenergie. Wanneer ik daar mee reken bedraagt de CO2 uitstoot 0,53 ton CO2, een daling met 41%.
Als ik de CO2 uitstoot via het netgemiddelde (413 gram CO2/kWh voor stroommix onbekend) bereken bedraagt dez 1 ton CO2, 10% hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. De stroommix gaat de komende jaren groener worden, wat betekent dat dit een tijdelijke stijging is. Zelf werk ik ook mee aan de uitbreiding van die capaciteit. Zowel via de energiecoöperatie waar ik in het bestuur zit, als dat ik overweeg om extra zonnepanelen bij te plaatsen op de noordwest-zijde van ons huis of op de dak van onze schuur.
