De serie over ons energieverbruik heeft een lange tijd stilgelegen, hoogste tijd dus voor een update over ons energieverbruik. Niet dat er veel spannends te melden is, maar toch. Ik pak de draad gewoon weer op vanaf augustus 2018.
Om te beginnen ons cumulatief netto energieverbruik, dat wil zeggen: het verbruik aan gas en elektriciteit omgerekend naar kilowattuur, minus het aantal kilowattuur dat we opwekken met onze zonnepanelen, winddelen en zonneboiler. Ik wens je veel succes met het vinden van de lijntjes van 2017 en 2018, want beide gaan grotendeels schuil achter de energieverbruiken van 2014, 2015 en 2016. Wat een mooi uitgangspunt geeft voor de ombouw die we voor dit najaar op het programma hebben staan naar meer elektrisch verwarmen en minder gas. Ons netto energieverbruik is al 5 jaar redelijk constant, dus dat geeft een mooie uitgangspositie. Met het omschakelen van alle niet-verblijfsruimtes naar infraroodverwarming hoop ik niet alleen ons gasverbruik verder te reduceren, maar ook het totale energieverbruik. De komende maanden kan ik al gaan kijken of dat lukt.
Een andere manier om naar ons energieverbruik te kijken is door het te vergelijken met de oppervlakte van onze woning. Ook dan is het plaatje onderhand een beetje saai en blijven de verbruiken de laatste 5 jaar redelijk dicht in elkaars buurt. Al is het op jaarbasis nog steeds dubbel zo veel als de BENG norm voor nieuwbouw die in ontwikkeling is. Alleen is het energieverbruik in de grafiek hieronder inclusief het elektriciteitsverbruik van apparaten.
Behalve het vloeroppervlakte is ook het weer van grote invloed op ons energieverbruik. Zo’n 70% van ons energieverbruik bestaat namelijk uit gasverbruik voor verwarming en warm water. Wederom ga ik de lezers teleurstellen. Ook volgens deze graadmeter ligt ons energieverbruik al 5 jaar redelijk constant, al is het energieverbruik dit jaar wel een maatje hoger. Mogelijk veroorzaakt doordat ik de cv ketel dit jaar in de zomermaanden totaal niet heb uitgeschakeld, terwijl ik dat in voorgaande jaren wel deed tijdens zonnige periodes.
Ook de mix van ons energieverbruik is al een paar jaar redelijk constant. Het grootste deel van ons energieverbruik wordt op jaarbasis geleverd door aardgas, waarbij we al wel een deel van het gasverbruik verminderen door onze zonneboiler. De elektriciteit wekken we op jaarbasis volledig zelf op via onze zonnepanelen en winddelen.
Op maandbasis ziet de balans er wat anders uit en hebben we maanden dat we terugleveren aan Greenchoice en maanden dat we elektriciteit van Greenchoice afnemen. Over het algemeen zit de teruglevering in de zomer en de afname van stroom in de winter. Het is wel leuk om te zien dat de productie van zonne-energie en windenergie beide op andere momenten in het jaar pieken, waardoor ze elkaar goed aanvullen. Het meest in het oog springende zijn natuurlijk de pieken in het verbruik tijdens het stookseizoen. Wat meteen het belang laat zien van goede isolatie. Daarmee is de warmtevraag in de winter te verlagen.
Een paar weken geleden hebben we de jaarrekening van Greenchoice ontvangen. Tijd om deze te ontrafelen. Te beginnen met de verhouding tussen vaste en variabele kosten.
Totale rekening
Onze energiekosten liggen iets hoger dan in 2016. Het grootste deel van onze energierekening gaat op aan variabele kosten, de vaste kosten vormen slechts 12% van onze energierekening. Wat opvalt is dat we weer fors besparen op de hoogte van onze energierekening door zelf energie op te wekken. Op jaarbasis scheelt ons dat ruim €550.
Dat scheelt vooral de overheid en het energiebedrijf geld, want de kosten voor het netwerkbedrijf bestaan volledig uit vaste kosten. Terwijl de overheid een vaste teruggaaf energiebelasting geeft, terwijl de hoogte van de energiebelasting en opslag duurzame energie afhangen van het gas- en elektriciteitsverbruik. Ook het energiebedrijf ontvangt z’n geld voornamelijk voor levering van gas en elektriciteit. Aangezien we bijna geen stroom afnemen, maar alles zelf opwekken valt daar niet veel aan te verdienen. Door mee te doen aan een van de vele kortingsacties zouden we per saldo zelfs (bijna) geld terug kunnen krijgen van het energiebedrijf.
Opgesplitst naar post valt is nog beter te zien dat we door zelf energie op te wekken vooral besparen op elektriciteitskosten, energiebelasting en BTW. De opslag duurzame energie, waar de Essent topman zich dit weekend druk over maakte in het AD, is zelfs zonder eigen opwekking in 2016 nog nauwelijks terug te zien op onze energierekening.
Ook procentueel is de opslag duurzame energie (SDE+ heffing, of eigenlijk ODE) een kleine post, van minder dan 5%. De energiebelasting vormt procentueel wel een forse kostenpost, wat mede veroorzaakt wordt door de winddelen. Over de met winddelen opgewekte elektriciteit betalen we namelijk gewoon energiebelasting.
Variabele kosten
De variabele kosten (inclusief energiebelasting, ODE en btw) voor gas en elektriciteit zijn in 2016 met 10% gestegen t.o.v. 2015. Wat niet raar is, omdat ik eerder al had laten zien dat ons energieverbruik in 2016 ook wat hoger lag dan in 2015.
De stijging van de kosten komt bij het gasverbruik vooral door de hogere energiebelasting voor gas in 2016 is verhoogd met 5 Eurocent per kubieke meter aardgas.
De kosten van ons elektriciteitsverbruik zijn in 2016 ook met 10% gestegen t.o.v. 2015. Dit komt vooral doordat we 380 kWh minder elektriciteit hebben opgewekt met onze zonnepanelen en winddelen. Waarbij vooral de winddelen fors minder elektriciteit opleverde (370 kWh), terwijl onze zonnepanelen 100 kWh minder opleverde. De 90 kWh van onze zonnedelen konden dit niet meer goed maken.
Het is inmiddels ruim en breed april 2016. De hoogste tijd dus om de energierekening van 2015 tegen het licht te houden. Het jaarverbruik en onze variabele kosten heb ik al eerder geanalyseerd, nu dus tijd voor de volledige energierekening. Het eerste dat me altijd weer opvalt is de volslagen ramp die het oplevert om de jaarrekening van het energiebedrijf te vergelijken met mijn eigen administratie en met de offerte. Al is het verschil inmiddels beperkt tot een paar tientjes. Het tweede dat mij opviel is dat de opbrengst van de zonnedelen in 2015 nog niet is verrekend op de jaarrekening van 2015.
Ontwikkeling energierekening sinds 2011
Onze energierekening is de afgelopen jaren behoorlijk gedaald. Vooral vanaf 2014, hoewel 2015 wel weer wat hoger ligt.
Figuur 1: jaarrekening totaal 2011-2015
Vergeleken met 2011 is onze energierekening met zo’n 300 Euro gedaald, terwijl de energierekening met zo’n 300 Euro gestegen zou zijn sinds 2011 als we niet zelf energie zouden zijn gaan opwekken. In 2015 zou de energierekening zelfs 674 Euro hoger zijn geweest zonder onze zonnepanelen, zonneboiler en winddelen.
Figuur 2: energierekening uitgesplitst naar ontvanger 2011-2015
De energierekening bestaat uit een wirwar van posten. Een van de meest interessante indelingen die in mijn ogen te maken is laat zien wie welk deel van de energierekening ontvangt. Zoals te zien in figuur 2 zijn het energiebedrijf en de overheid degene die er sinds 2014 het meest bij ingeschoten zijn, hoewel de overheid met ruim 100 Euro in 2015 bijna het dubbele ontvangen heeft t.o.v. 2014. Nog altijd 400 Euro minder dan we zonder zonnepanelen en zonneboiler hadden moeten betalen. Ook onze energieleverancier verdient ongeveer 25% minder aan ons dan voorheen. De zonnepanelen en zonneboiler hebben geen effect op de kosten die het netwerkbedrijf in rekening brengt.
Het grootste deel van onze energierekening gaat naar het netwerkbedrijf en het energiebedrijf. De overheid ontvangt iets minder dan 20% van onze energierekening en verdubbeld daarmee haar aandeel t.o.v. 2014. Zonder eigen energieopwekking zou de overheid overigens bijna 40% ontvangen, terwijl dat in 2011 minder dan 30% was.
Figuur 3: energierekening uitgesplitst naar ontvanger (procentueel) 2011-2015
Vast vs. variabel
Het grootste deel van onze energierekening bestaat uit variabele kosten. Slechts 6% bestaat uit vaste kosten.
Figuur 4: vast en variabel deel energierekening
Overigens zijn de vaste kosten vooral laag door de vaste teruggaaf energiebelasting, zonder deze post zou het vaste deel van de energierekening bijna € 500 bedragen.
Figuur 5: vaste en variabele kosten naar ontvanger 2011-2015
In figuur 5 is goed te zien dat het netwerkbedrijf geen variabele kosten doorberekend. Ook valt op dat de overheid meer verdient aan een hoger energieverbruik dan onze energieleverancier. De variabele kosten die de overheid berekend zijn namelijk hoger dan die van onze energieleverancier. De bedoeling daarvan is dat we meer energie gaan besparen, wat in 2015 t.o.v. 2014 niet gelukt is. Ten opzichte van de periode 2011 – 2013 is ligt ons nette energieverbruik wel lager, maar dat ligt deels ook aan eigen opwek van energie.
Kosten gas en elektriciteit
In figuur 6 is te zien dat we sinds 2011 vooral de leveringskosten van elektriciteit en de energiebelasting fors hebben verlaagd. Dat hebben we vooral gedaan door het installeren van een zonneboiler (minder inkoop gas), zonnepanelen (minder inkoop elektriciteit) en door te investeren in winddelen (minder inkoop elektriciteit). De blauwe balk van leveringskosten elektriciteit is in 2015 voor het tweede jaar op rij niet zichtbaar, wat ons €215 scheelt (exclusief btw, energiebelasting en ODE-toeslag).
Figuur 6: energierekening uitgesplitst naar kostenpost
Ons gasverbruik en de bijbehorende kosten zijn in 2015 grofweg gelijk gebleven aan de kosten in 2014.
Verwachting 2016
De verwachting voor komend jaar is dat de kosten zullen toenemen, doordat het tarief van de energiebelasting voor gas is gestegen en voor elektriciteit gedaald. We nemen relatief weinig elektriciteit af van het net, door onze zonnepanelen, waardoor ik verwacht dat we er iets op achteruit zullen gaan.
Vervolg
Als ik er aan toekom komt er nog een vervolg op deze analyse, waarbij ik wil kijken naar de totale besparing op onze energierekening door zonnepanelen en winddelen sinds 2011. Ook wil ik daarbij mijn vergelijking van vorig jaar met stadswarmte bijwerken.
In het eerste deel van de beschrijving van onze energiekosten ben ik ingegaan op de variabele kosten voor gas en elektriciteit. In dit deel de jaarrekening en de prestaties van onze Winddelen. De bedragen voor de variabele kosten voor gas en elektriciteit wijken licht af van de getallen in het eerste deel. Dat komt doordat ik dit keer de kosten niet op maandbasis, maar op jaarbasis heb berekend. Doordat de jaarrekening meestal net niet samenvalt met het kalenderjaar, heb ik aannames gedaan over het gemiddelde tarief dat we per jaar hebben betaald. Het gaat om een paar tientjes verschil op jaarbasis, op een rekening van ruim €600,-
Totale & opbouw jaarrekening
Hoogte van de energierekening per jaar. * Cijfers MilieuCentraal en Nibud op basis van huishouden van 4 personen in tussenwoning met bouwjaar 1991. ** Cijfers Nul op de meter op basis van eigen schatting van kosten bij een netto energieverbruik van 0 kWh elektriciteit en 0 m3 aardgas. Dat wil zeggen: de woning voorziet op jaarbasis in eigen energie.
In de grafiek rechts is goed te zien dat onze energierekening fors lager is dan op basis van de gemiddelde energieverbruiken van het Nibud en MilieuCentraal verwacht mag worden bij een huishouden met gelijke samenstelling in een soorgelijk type woning. Dat komt zowel door energiebesparende maatregelen als doordat we een fors deel van onze energie zelf opwekken. Zoals ik in het eerste deel heb laten zien zitten we inmiddels op ruim 45% eigen energieopwekking. Onze totale energierekening was in 2014 € 606. Tegen ruim €2.000 volgens het Nibud en ruim €1.800 volgens MilieuCentraal.
In mijn vorige stuk over de jaarrekening van 2014 heb ik al laten zien dat onze variabele kosten in 2014 €545 bedroegen. Dat betekent dat de vaste kosten minder dan € 100 per jaar zijn, waarbij opgemerkt dat ik dan de teruggaaf energiebelasting van €318,62 per jaar als korting op de vaste lasten reken. Als ik deze post buiten beschouwing laat bedroegen de vaste kosten voor energie in 2014 €413,- (inclusief BTW).
In onderstaande grafiek is te zien uit welke kostenposten een gemiddelde energierekening is opgebouwd en hoe dat zich bij onze energierekening heeft ontwikkeld. Het is niet zo’n duidelijke grafiek (vind ik), aangezien de energierekening uit een behoorlijk aantal posten bestaat. Wat wel zichtbaar is is dat de leveringskosten van elektriciteit sinds 2013 fors lager zijn en in 2014 nihil zijn. Wie de verschillende posten op de energierekening beter wil doorgronden verwijs ik naar Hier.nu die eind december een hele reeks aan de uitleg van de energierekening heeft gewijd.
Opbouw energierekening naar kostenpost. * Cijfers MilieuCentraal en Nibud op basis van huishouden van 4 personen in tussenwoning met bouwjaar 1991. ** Cijfers Nul op de meter op basis van eigen schatting van kosten bij een netto energieverbruik van 0 kWh elektriciteit en 0 m3 aardgas. Dat wil zeggen: de woning voorziet op jaarbasis in eigen energie.
Wie ontvangt mijn geld?
Zelf heb ik de afgelopen weken vooral zitten nadenken over hoe ik deze veelheid aan posten het simpelst kan samenvatten. Naar mijn mening kan dat het best door te kijken naar wie welk deel van de rekening gaat, oftewel wie ontvangt uiteindelijk mijn geld. Dat zijn:
Aandeel van de energierekening dat per jaar naar energiebedrijf, netwerkbedrijf en overheid gaat.
De energieleverancier;
Het netwerkbedrijf;
De overheid.
De grafieken in dit deel zijn dan ook opgebouwd volgens deze indeling. Dat geeft leuke resultaten. Bijvoorbeeld dat het grootste deel van de energierekening van een gemiddeld gezin naar de overheid gaat, op de tweede plaats staat de energieleverancier en op de derde plaats het netwerkbedrijf. Bij nul op de meter lijkt het alsof de overheid veel geld krijgt, maar daar komt het grote aandeel juist door de heffingskorting energiebelasting, of hoe dat ding ook mag heten.
Hoogte van het bedrag dat overheid, energiebedrijf en netwerkbedrijf jaarlijks ontvangen.
Bij ons lag het aandeel van het energiebedrijf t/m 2013 in lijn met het gemiddelde, aan het geringe aandeel voor de overheid in 2011 t/m 2013 kun je al zien dat ons energieverbruik lager ligt dan het gemiddelde waar MilieuCentraal en Nibud mee rekenen. In 2014 is het aandeel van de overheid helemaal fors gedaald, dit komt door onze zonnepalen en doordat het een warm jaar is geweest. Dat laatste heeft tot effect dat we minder gas hebben verstookt en dus ook minder energiebelasting en BTW over ons gasverbruik hoeven te betalen.
Bovenstaande grafiek maakt meteen duidelijk waarom mensen als Jan Willem van de Groep en Jan Rotmans geregeld stellen dat de bouw- en installatiesector de grootste concurrent van het energiebedrijf is. Bij een nul op de meter woning blijft er bij de huidige regelgeving namelijk weinig anders over dan de vaste aansluitkosten voor het energiebedrijf. Die ik hier nog wat overschat heb, doordat ik uit ben gegaan van zowel een gas als een elektriciteitsaansluiting. Bij nul m3 aardgasverbruik ligt afkoppeling van het aardgasnet echter meer voor de hand.
De grafiek laat ook zien dat bouwers en installateurs die nu nog een gemiddelde woning opleveren geld laten liggen. Volgens MilieuCentraal zo’n €1.500 per jaar, een bedrag dat dankbaar geïncasseerd wordt door rijksoverheid en energiebedrijf. Henk & Ingrid kunnen zich m.i. dan ook beter druk gaan maken over het opvoeren van het tempo van energiebesparing en energieopwekking in hun eigen woning dan over de kosten van wind op zee. Met als bijkomend voordeel dat een lager energieverbruik ook leidt tot een lagere afdracht aan energiebelasting en SDE+ heffing en bij gelijkblijvende energieproductie tot een hoger aandeel duurzame energie (noemer effect).
Tot slot laat de grafiek natuurlijk ook zien waarom ik me niet heel druk maak om de verhoging van de SDE+ heffing en energiebelasting. Zolang ik een groter deel zelf weet op te wekken, of nog meer energie weet te besparen gaan deze posten voorlopig namelijk niet uitstijgen boven de bedragen uit voorgaande jaren. Tenzij de Ministeries van Financiën en Economische Zaken de korting op de energiebelasting voor kleinverbruikers verder gaan beperken (of zelfs afschaffen) en energiebelasting gaan heffen over de elektriciteit en warmte die mijn zonnepanelen en zonneboiler opwekken.
Prestaties Windcentrale
Zoals ik al vaker heb geschreven hebben we een paar jaar geleden geïnvesteerd in 3 Winddelen, 2 in De Grote Geert (mooie kwinkslag naar de windmolenliefhebbers bij de PVV) en 1 in De Jonge Held. De afgelopen twee jaar hebben ze beide minder goed gepresteerd dan vooraf verwacht. Nu kan het natuurlijk zijn dat het slechte windjaren zijn geweest, het kan echter ook zijn dat bij de eerste Windcentrales de opbrengst te hoog is ingeschat en het aantal Winddelen dat er te verkopen viel dus ook.
Een uitgebreide analyse heb ik er nog niet van gemaakt, net als dat ik nog niet in de jaarrekening van 2013 ben gedoken om eens goed te kijken waar de opbrengsten van de MEP subsidie naartoe gaan. Want als Winddeler zie ik enkel een kilowattuur vergoeding terug die zo hoog is als mijn leveringstarief. Dat is beduidend lager dan de bedrage aan MEP-subsidie, wat me dan weer nieuwsgierig maakt of dat in Amsterdam blijft hangen of op een andere manier gebruikt wordt om de kosten van onderhoud, beheer en administratie te dekken. Dat is echter stof voor een andere keer.
2014 is echt afgelopen, tijd dus om terug te kijken op ons energieverbruik en onze energieopwekking afgelopen jaar. Zoals ik in mijn laatste post van 2014 al aangaf heb ik weer wat zitten sleutelen aan de grafieken en presentatie. In de hoop dat het meer inzicht biedt. De spreadsheet die ik zelf heb gebouwd wordt onderhand behoorlijk uitgebreid en daarmee foutgevoelig, dus wellicht wordt het in 2015 tijd om de boel om te gaan zetten naar een database omgeving. Dat is van later zorg eerst de cijfertjes. De volledige energierekening van 2014 bewaar ik voor later, dat vergt namelijk nog wat rekenwerk. Vandaag kijk ik naar de verbruikscijfers vanaf 2011 t/m 2014 en naar de ontwikkeling van de variabele kosten.
Variabele energiekosten
Ontwikkeling variabele elektriciteitskosten gedurende het jaar. Weergegeven als cumulatief op maandbasis.
In de grafiek rechts met de variabele kosten van elektriciteitsverbruik is te zien dat deze sinds 2013 en 2014 met name in de zomer erg laag zijn. De zonnepanelen zorgen er dan zelfs voor dat de cumulatieve elektriciteitskosten teruglopen. Oftewel we verdienen in de zomer wat doordat we meer opwekken dan we verbruiken.
Het effect van onze winddelen op de elektriciteitskosten is veel kleiner, ongeveer € 8 tot € 15 per maand, omdat dit enkel voordeel oplevert voor de leveringskosten. De energiebelasting en de SDE+ heffing moeten gewoon afgedragen worden. Daarbij presteerde onze winddelen (in Grote Geert en De Jonge Held) in 2014 ook minder dan verwacht, de opbrengst bleef in kWh 7% achter bij de beoogde opbrengst. Dat is beter dan in 2013, toen ze 13% minder opbrachten. Daarover later meer. Uiteindelijk hebben onze winddelen ons in 2014 een besparing op onze elektriciteitskosten van ongeveer €96 opgeleverd.
Ontwikkeling variabele kosten gasverbruik gedurende het jaar. Weergegeven als cumulatief op maandbasis.
De kosten voor gas zijn een stuk hoger dan de kosten voor elektriciteit. Wat logisch is, omdat we ons vooral gericht hebben op het zelf opwekken van elektriciteit. Bij gas gaat het vooral om besparen, buiten dan de zonneboiler voor warm tapwater. In de grafiek rechts is te zien dat onze zonneboiler ervoor zorgt dat de variabele gaskosten vanaf april t/m september nagenoeg nihil zijn. Ook is goed te zien dat we in 2013 fors meer gestookt hebben en dat we in 2014 weer terug zijn op het kostenniveau van 2011.
Als we naar de totale variabele energiekosten kijken (grafiek onder) dan valt op dat deze sinds 2013 licht dalen in de zomermaanden. Wat echter vooral opvalt is de forse daling dit jaar in vergelijking met eerdere jaren. Dat is met name te danken aan onze zonnepanelen. De variabele kosten bedroegen in 2014 iets minder dan €600, dat is iets minder dan €50 per maand.
De hoogte van alle vaste lasten minus de korting op de energiebelasting bedroeg afgelopen jaren rond de € 120, dus ik verwacht dat onze totale energierekening over 2014 op ongeveer €700 uitkomt, wat neerkomt op iets minder dan €60 per maand. Daarover volgende keer meer, want kostenbesparing is maar een kant van het verhaal. Voor iemand die het energieverbruik van z’n huis wil verduurzamen, zoals wij, zijn de hoeveelheden de andere kant van het verhaal. Tijd dus om daar naar over te schakelen.
Energieverbruik & energieopwekking: op naar 100% duurzaam
Ik heb lang zitten puzzelen hoe ik ons aardgasverbruik op een begrijpelijke wijze kan vergelijken met ons elektricteitsverbruik. En hoe ik daar dan vervolgens weer op een zinnige en begrijpelijke wijze informatie over eigen opwekking aan koppel. Tot nu toe koos ik bij aardgas en de zonneboiler voor kubieke meter gasverbruik en bij elektriciteit voor kilowattuur. Samenvoegen onder dezelfde noemer kan via de route naar Joules. Alleen zegt het aantal Gigajoules energieverbruik de meeste mensen (inclusief mijzelf) weinig, tenzij je stadsverwarming hebt.
Tijdens een gesprek bij ThermIQ viel het kwartje. Zij vertelde dat in België de volledige energienota in kilowattuur wordt genoteerd. Dat is een eenheid die de meeste mensen wel wat zegt. Daarom nu een aantal grafieken die laten zien hoe ons energieverbruik zich sinds 2011 heeft ontwikkeld. Waarbij alle energiehoeveelheden omgerekend zijn naar kWh. Voor de puriteinen onder de lezers: gehanteerde omrekenfactor: 1 m3 aardgas is 9,77 kWh, dat staat gelijk aan 35,17 MJ.
Bruto energieverbruik in kWh per jaar, opgedeeld naar tapwater, verwarming en elektriciteit. * Cijfers Nibud en MilieuCentraal op basis van tussenwoning met bouwjaar 1991 en 4 persoonshuishouden. Uitgaande van 30% gasverbruik voor warm tapwater.
In de grafiek boven is te zien dat verwarming en warm tapwater (beide gas) volgens Nibud en MilieuCentraal de grootste energieslurpers zijn in een huishouden. Elektriciteit vormt zo’n 25% tot 30% van het energieverbruik van een huishouden met 4 personen in een rijtjeshuis met bouwjaar van begin jaren ’90.
Ook is te zien dat ons energieverbruik behoorlijk fluctueert, van zo’n 11 duizend kWh in 2011 naar ruim 15 duizend kWh in 2013 en weer terug naar zo’n 11 duizend kWh in 2014. Waarbij ook bij ons verwarming en warm tapwater de grootste energieslurpers zijn. Terwijl de focus bij ons al 3 jaar ligt op elektriciteit. Tijd dus om daar wat aan te veranderen. Zeker omdat we in staat zijn om zelf meer duurzame elektriciteit op te wekken, maar niet om groen gas te produceren. Ik heb nog wel wat twijfels over m’n eigen inschatting van de hoeveelheid gas die we gebruiken voor warm tapwater. Dit is nu ongeveer even hoog als ons energieverbruik voor verwarmen, terwijl het eigenlijk zo’n 20 tot 30% hoort te zijn.
Leuker dan het bruto energieverbruik vind ik zelf om te zien hoe het aandeel zelf opgewekte energie bij ons de afgelopen jaren is gegroeid en hoe ons netto energieverbruik, de hoeveelheid gas en elektriciteit die we moeten kopen bij het energiebedrijf, is gedaald. Verrassend vind ik hoeveel kilowattuur de zonneboiler bijdraagt, al kan dat lager worden als ik de aannames over gasverbruik voor warm tapwater aanpas.
De grafiek onder maakt duidelijk dat we met het zelf opwekken van ons elektriciteitsverbruik voor nu klaar zijn. We wekken 100% van ons eigen elektriciteitsverbuik zelf op (iets meer zelfs). Dat betekent dat we enkel nog netto energieverbruik hebben voor warm tapwater en verwarming. Beide betreft aardgas. Dat kunnen we veel lastiger zelf verduurzamen, want zelf groen gas maken is naar mijn weten nog niet haalbaar.
Aandeel verwarming, warm tapwater en elektriciteit in netto energieverbruik. * Cijfers Nibud en MilieuCentraal op basis van tussenwoning met bouwjaar 1991 en 4 persoonshuishouden. Uitgaande van 30% gasverbruik voor warm tapwater.
Tijd dus om door te gaan pakken op all-electric en te kijken of we de komende jaren meer ruimten kunnen gaan voorzien van bijvoorbeeld infrarood verwarming ter vervanging van de cv. In tegenstelling tot een test uit 2010 op Olinio en wat Jan Willem van de Groep in een recent blog schrijft heb ik namelijk niet het idee dat ik met infrarood ga inleveren op comfort. Sterker voor de badkamer is het een duidelijke verbetering t.o.v. de huidige cv-standaard, die warmtevraag in de centrale ruimte met thermostaat vergt om de verwarming in de badkamer aan de praat te krijgen. Tenzij we ruim duizend Euro investeren in een thermostaatsysteem dat per kamer regelbaar is, zoals bv. de Honeywell Evohome of Danfoss Living Connect met Link CC. Beide claimen dat daar gas mee te besparen is. Gezien ons lage gasverbruik weegt dat niet op tegen de kosten, als het al klopt (buiten de woonruimtes is de temperatuur nu namelijk vol continue op 15 graden ingesteld).
Een andere optie is een warmtepomp, nadeel vind ik dat we de radiatoren dan behouden, de kanalen van onze mechanische ventilatie aanzienlijk moeten gaan aanpassen of met decentrale oplossingen moeten gaan werken die we dan weer in de muren moeten zien weg te werken. Een ander nadeel vind ik de kosten van warmtepompen. Afgaande op MilieuCentraal bedragen de kosten van een warmtepomp die gebruik maakt van de buitenlucht zo´n €20.000. Nu weet ik dat de getallen van MilieuCentraal soms wat aan de conservatieve kant zijn, maar zelfs als het de helft is valt een warmtepomp de komende tijd buiten budget en vraag ik me af de meerkosten opwegen tegen de extra besparing.
Een laatste manier om naar het energievraagstuk te kijken die ik wil laten zien is wat BAS Nederland de weg naar nul noemt. Eigenlijk een variant op nul-op-de-meter. Daarbij kijk je naar de mate waarin je voorziet in je eigen energievoorziening. Dit is weergegeven in de grafiek rechts, waarbij het effect van energiebesparende maatregelen niet los benoemd is. Zoals je ziet voorzagen we in 2014 in iets meer dan 45% van onze eigen energievoorziening. Een forse sprong t.o.v. 2013. Om dat verder op te schroeven kunnen we meer energie gaan besparen of nog meer zelf op gaan wekken. Dat laatste vergt verdere verschuivingen in onze warmtevoorziening van gas naar elektra.
Tot slot
Voor mij is het een eye-opener dat ons energieverbruik voor warmte en tapwater zo hoog ligt. In m3 vond ik 2013 best meevallen met iets meer dan 1.000 m3 aardgas, omgerekend in kilowattuur gaat het om bijna 12.000 kWh. Wat meteen duidelijk maakt dat focussen op elektriciteit niet altijd het handigst is als je je energieverbruik wil reduceren of onafhankelijker wil worden van het energiebedrijf. Onze zonneboiler neemt evenveel dakoppervlak in als een zonnepaneel, maar produceert wel bijna 5 keer zoveel energie als een enkel zonnepaneel…
Volgende keer de volledige jaarrekening, met een uitsplitsing naar de opbrengsten van onze rekening voor onze energieleverancier, het netwerkbedrijf en de belastingdienst.
Het is al weer half december, hoogste tijd dus voor een terugblik op ons gas, water en elektriciteitsverbruik in november. Het jaar is inmiddels ook ver genoeg gevorderd om met redelijke zekerheid in te kunnen schatten of we meer of minder water en energie hebben verbruikt dan in 2013. Ons waterverbruik lag in november fors hoger dan normaal, met 13 m3. Daarmee zitten we nu op 114 m3 op jaarbasis.
Kosten elektriciteitsverbruik
Cumulatieve kosten elektriciteitsverbruik per maand.
Ons elektriciteitsverbruik lag in november fors hoger dan vorig jaar. We hebben bijna 90 kWh meer verbruikt, dat is een stijging van ruim 30%. Op zich niet erg, want we wekken op jaarbasis nog steeds meer stroom op dan we verbruiken en zijn dan ook bewust aan het spelen met het verminderen van gasverbruik en ophogen van elektriciteitsverbruik. Bijvoorbeeld door vaker warm water te maken met de waterkoker i.p.v. warm tapwater.
Zoals je ziet in de grafiek hiernaast is de impact van onze 9 zonnepanelen op onze elektriciteitskosten aanzienlijk. Tot nu toe zitten we € 200 lager dan in 2013 (toen de panelen in juni geplaatst zijn) en ruim € 400 lager dan in 2011 en 2012, toen we nog geen zonnepanelen hadden.
De opbrengst van onze winddelen begint zich onderhand ook duidelijk af te tekenen. Liep de opbrengst in de eerste maanden van het jaar nog voor op verwachting, inmiddels stevenen ze net als in 2013 af op minder kilowattuur dan de 500 / kwh waarvoor ze door De Windcentrale aangeprijsd worden. Op zich geen ramp, want we hebben de winddelen minder voor financieel gewin aangeschaft dan voor de lol van zelf ons jaarverbruik aan stroom opwekken.
Kosten gasverbruik
Kosten gasverbruik cumulatief per maand.
In november hebben we 79 m3 aardgas verbruikt. Daarmee ligt ons gasverbruik veel lager dan in 2013. Ook per graaddag scheelt het veel in 2013 verstookte we 0,35 m3/graaddag. In 2014 was dit 0,25 m3/graaddag. Het verschil is ook goed terug te zien in de gaskosten, al was 2013 wel een uitschieter door het koude voorjaar en door ons forse stookgedrag in de eerste helft van 2013. De gaskosten zijn dit jaar nog steeds een fractie lager dan de kosten in ons goedkoopste jaar tot nu toe, 2011. Dus als december mee zit zetten we een nieuw diepterecord voor onze gasnota.
De afgelopen 12 maanden hebben we 619 m3 aardgas verbruikt, ook dat is weer een stukje omlaag. Als we onder de 100 m3 aardgas blijven in december komen we onder de 600 m3 aardgas uit 🙂
Kosten energierekening
Variabele kosten energierekening (gas en elektriciteit) cumulatief per maand.
Onze totale energierekening valt dit jaar nog al uit de toon met eerdere jaren, vooral door de zonnepanelen. De trendbreuk is duidelijk te zien vanaf juni 2013, toen de zonnepanelen geïnstalleerd werden. In de grafiek is te zien dat installatie een forse verhoging van de energierekening in 2013 heeft voorkomen. Dit jaar komen we dankzij de zonnepanelen fors lager uit. We zitten momenteel op € 400 aan variabele kosten voor gas en elektriciteit voor de eerste 11 maanden van het jaar. Ik verwacht dat daar nog ongeveer € 100 bijkomt in december. Hierbij heb ik nog geen rekening gehouden met de vaste lasten, zoals netwerkkosten, vastrecht van GreenChoice en de teruggaaf energiebelasting.
Werkzaamheden aan huis
In december wordt onze badkamer verbouwd. Waarbij we een infrarood paneel van ThermIQ installeren als vervanging van de radiator. Bij het slopen van de oude badkamer bleek ook dat de muur achter het bad niet goed dicht was gekit, waardoor het vanuit de spouwmuur de badkamer in tochtte. Het dichten van dit gat zal hopenlijk een beetje schelen in de stookkosten, net als het vervangen van het kozijn in de badkamer door HR++. Dat laatste gebeurd pas in januari volgend jaar.
Deze week is het de week van de energierekening, zoals ik vorige week al schreef. Zowel Milieucentraal als Vereniging Eigen Huis hebben een simpele test op de website staan om snel te bepalen hoe je energie kunt besparen. Helaas komen beide tests in de adviezen niet veel verder dan het niveau plaats spaarlampen/ledlampen, zet apparatuur uit ipv op standby, was kouder, douche korter en maak kieren dicht. Nuttig voor mensen die zich eens per jaar verbazen over de hoogte van de bijbetaling op het voorschotbedrag, maar van weinig toegevoegde waarde voor wie al een tijdje bewust bezig is met z’n energieverbruik. Nu staan er met wat zoeken ook wel grotere maatregelen op de site, alleen staan daar besparingen bij die uit lijken te gaan van een ongeïsoleerd huis. Want alleen al met isolatie van de zolder (die we nauwelijks verwarmen), de spouwmuur en de vloer bespaar ik volgens Milieucentraal bijna 870 Euro. Met ons gasverbruik van ongeveer 1.000 m3 per jaar is dat meer dan onze gasrekening (650 Euro uitgaande van een prijs voor gas van 0,65 Euro per m3).
Ook HIER.nu heeft een test op de site staan om te besparen op de energierekening, deze beperkt zich tot de stroomrekening en is een stuk gedetailleerder dan die van Eigen Huis en Milieucentraal. Tot mijn verrassing leverde het invullen van de gegevens op 10% nauwkeurig ons werkelijk elektriciteitsverbruik op. Bovendien weinig over gedragsverandering, maar tips om oude apparaten te vervangen en apparaten uit te zetten ipv op standby.
Onze energiebesparingsmaatregelen
Zelf hebben we de grootste klappers toch echt gehaald met andere maatregelen:
vervangen VR ketel door HR ketel met zonneboiler. Besparing EUR 300 tot 500 per jaar op de gasrekening.
plaatsen zonnepanelen. Besparing EUR 400 tot 500 per jaar aan elektriciteitskosten.
vaatwasmachine en wasmachine voorzien van warmwater toevoer, waardoor ze warm water van de zonneboiler krijgen. EUR 50 tot 100 per jaar aan gas- en elektriciteit.
Het vervangen van zo veel mogelijk lampen door led-lampen heeft natuurlijk ook z’n effect gehad, maar dat is lastiger te bepalen. Verder hebben we nog verschillende kleinere maatregelen genomen, een volledig overzicht vind je op Huis vol Energie.
Wat ik mis
De simpelste aanpassing aan de gegevens bij Milieucentraal en Vereniging Eigen Huis is dat je grofweg kan aangeven wat de huidige situatie is, bv. op basis van bouwjaar, kwaliteit isolatie en type glas zoals Qurrent en GreenChoice hebben.
Nog een stap verder is om te zorgen dat je de data uit je energielabel kunt gebruiken om een advies op maat te krijgen. Ik heb een aantal jaar geleden een energielabel laten bepalen voor ons huis, daardoor weet ik de isolatiewaardes van de woning. Deze zijn ook nog steeds online terug te vinden bij de website Eigenhuisbespaaradvies.nl van Vereniging Eigen Huis. Helaas is het dan weer niet mogelijk om de daarin gevoerde gegevens te gebruiken in de energietest van Vereniging Eigen Huis. Net als dat het nog steeds niet mogelijk is om genomen maatregelen op Eigenhuisbespaaradvies in te voeren en te kijken wat er dan nog aan aanvullende energiebesparingstips en maatregelen overblijft in de energiebespaartest van Vereniging Eigen Huis.
Nog een stap beter zou de ontsluiting van de data uit mijn energielabel zijn, zodat ik deze op een andere site kan gebruiken om gericht advies te krijgen over energiebesparing en/of energieopwekking.
