Tag: energiebesparing

Warm blijven in de kou. Energieverbruik februari 2021

Krispijn Beek3 reacties

Februari 2021 was een koude maand, een van de koudste sinds we ons huis verwarmen met infraroodverwarming. Terwijl we dit jaar ook veel vaker thuis zijn dan voorheen. Afgaande op de adviezen van bijvoorbeeld MilieuCentraal over verwarmen met infraroodverwarming zou ons energieverbruik dus fors gestegen moeten zijn:

Infrarood panelen kunnen een energiezuinige keuze zijn als bijverwarming op een bepaalde plek (bijvoorbeeld de zithoek), of in ruimtes die je kort of weinig gebruikt (bijvoorbeeld de badkamer of een werkplek op zolder die je verder niet verwarmt).

In zeer goed geïsoleerde huizen kan volledige verwarming met infrarood panelen een milieuvriendelijke keuze zijn, als je gebruik maakt van duurzaam opgewekte stroom. Een warmtepomp is nóg beter voor het milieu, maar duurder in aanschaf.

Tijd dus om de proef op de som te nemen. Want ook in februari zijn we alle 4 de hele dag thuis geweest, wat betekent dat we de huiskamer vanaf ’s ochtends 7 tot ’s avonds 22u gestookt hebben.

Comfort

Ondanks de kou hebben we onze cv-ketel niet gebruikt voor ruimteverwarming. De infraroodpanelen hebben het keurig gedaan. Wel heb ik ze harder aangezet om het comfortabel te houden, zonder de temperatuurinstelling in de woonkamer aan te passen. De temperatuurinstelling van het halletje bij de entree heb ik wel verhoogd, om de koudeval vanuit onze deur tegen te gaan.

Het gedoe met handmatig instellen van het vermogen per paneel bracht wel een oude wens terug in herinnering: een zelfmodulerend algoritme, dat op basis van de buitentemperatuur het vermogen van de panelen aanpast. Liefst ook nog rekening houdend met de tijd die het normaal kost om kamers te verwarmen, zodat ie zelf bedenkt hoe laat de panelen aanmoeten om op een bepaald tijdstip de kamer op de gewenste temperatuur te hebben.

Aan de andere kant ben ik meestal als eerste op, waardoor ik het vermogen van de panelen al bijgeregeld had voordat de andere huisgenoten beneden waren. Het nadeel van handmatig is wel dat de andere gezinsleden bij vorst klagen over kou als ik dat een keer vergeet.

Energieverbruik verwarming

Februari 2021 telde 20% meer gewogen graaddagen dan februari 2020. Het energieverbruik voor verwarming lag dan ook 46% hoger dan in 2020. Gecorrigeerd voor het grotere aantal gewogen graaddagen lag het verbruik 20% hoger dan in 2020. Nog steeds lager dan toen we ons huis met aardgas verwarmde, maar hierdoor loopt het gemiddelde verbruik per gewogen graaddag voor infraroodverwarming natuurlijk wel op.

Als ik het energieverbruik voor verwarming omreken naar een standaardjaar dan is dat uiteraard ook gestegen. Het verbruik ligt nu iets boven het verbruik dat ik in november 2019 ingeschat had, maar nog steeds onder het verbruik volgens de modellen van CE Delft.

Nu was februari wederom een vreemde maand, omdat er bij mij corona werd geconstateerd en het hele gezin in quarantaine mocht blijven. Geen school dus voor de kinderen en net als de eerdere maanden drie extra ruimtes warmstoken. Wanneer ik daar voor corrigeer dan is het energieverbruik voor verwarming met slechts 10% gestegen. Het verbruik per graaddag is dan zelfs met 9% gedaald naar 1,38 kWh/graaddag. Oftewel: kouder weer en meer stookuren, maar toch zuiniger stoken per graaddag. Ik zou een ander effect verwachten, zeker omdat ik in februari het vermogen van veel panelen van 50% naar 60 tot soms wel 80% heb opgeschroefd om het huis comfortabel te houden.

Totaal overzicht energie

Wat (in kWh)20202021verschil
Ruimteverwarming51474946%
Warm water210198-6%
Apparaten2883066%
Totaal verbruik1012125324%
Verbruik/graaddag1,521,8220%
Gasverbruik188176-6%
Elektriciteitsafname802105532%
Teruglevering253124%
Zonnepanelen6911668%
Zonnedelen423475%
Winddelen271111-59%
Zonneboiler22220%
Totaal opwekking366272-26%
Netto elektriciteitsverbruik45880576%
% eigen verbruik64%73%
Saldo jaarbasis2646

Energieverbruik februari 2021

In februari verbruikten we in totaal 1253 kWh. Dat is 24% meer dan in dezelfde periode in 2020, maar nog steeds lager dan alle jaren voor de omschakeling naar infraroodverwarming. Ook al hebben we dit jaar beduidend meer energie gebruikt door thuiswerken en het verwarmen van meer ruimtes. Vergeleken met 2014 en 2016, jaren met ongeveer evenveel gewogen graaddagen in januari en februari als 2021, ligt ons energieverbruik 15% lager.

Het grootste deel van onze energievraag kwam in februari uiteraard van de behoefte aan ruimteverwarming.

Ook op jaarbasis is de energievraag voor verwarming gestegen, wat deels veroorzaakt wordt door het verwarmen van extra ruimtes. Het jaarlijks energieverbruik van elektrische apparaten is in februari licht gestegen, wat logisch is aangezien er ook veel meer lampen en computers aan geweest zijn.

Op jaarbasis is het aandeel verwarming in het totale energieverbruik weer aan het stijgen. Al ligt het nog steeds lager dan in de periode 2011-2019.

In februari kochten we wederom een groot deel van onze energie in. De energieproductie van onze zonnepanelen en winddelen woog niet op tegen het verbruik van onze verwarming.

Energieproductie februari 2021

Onze zonnepanelen hebben het in februari prima gedaan. Ze wekte bijna 70% meer op dan in februari 2020. Ook de zonnedelen leverde veel meer op in februari. Onze winddelen bleven achter, waardoor onze totale energieproductie uiteindelijk daalde. Op jaarbasis daalde onze energieproductie met bijna 100 kWh. Dit werd vooral door een tegenvallende productie van onze winddelen veroorzaakt.

Slotwoord

Ondanks de kou en ondanks de extra ruimtes die we hebben moeten verwarmen ligt ons energieverbruik nog steeds lager dan toen we gas verbruikten. Ons huis is ook in de vorstperiode comfortabel gebleven. Eigenlijk zelfs comfortabeler dan toen we ons huis met de cv-ketel verwarmden, omdat we we de kamertemperatuur niet verder op hoeven te schroeven om het warm te hebben. We kunnen volstaan met het opschroeven van het vermogen van onze infraroodpanelen.

Infraroodverwarming verbruikt inderdaad meer dan een warmtepomp zou doen, ware het niet dat ons huis onvoldoende geïsoleerd is voor een lage temperatuurverwarming. Ik heb dan ook nog steeds geen moment spijt van onze keuze voor infraroodverwarming. Op basis van de stroom die we zelf opwekken en de mix we inkopen besparen we ook bijna één ton CO2 per jaar. Als ik uitga van de gemiddelde electriciteitsmix in 2020 besparen we 9% CO2, aangezien het aandeel duurzame elektriciteit groeit stijgt de CO2 besparing op basis van de gemiddelde elektriciteitsmix. Een ontwikkeling waar ik afgelopen jaar ook weer een klein zetje aan heb gegeven als bestuurslid van Energiek Schiedam.

Lessen voor klimaatakkoord 2.0

Krispijn BeekPlaats een reactie

De Europese Unie heeft gekozen voor een scherper klimaatdoel voor 2030, in Nederland werken D66 en GroenLinks aan een initiatiefwet om de doelstelling in de klimaatwet aan te scherpen en de verkiezingen komen er aan.

De initiatiefwet van D66 en GroenLinks wordt ongetwijfeld inzet van de coalitieonderhandelingen en zal zorgen voor nieuwe onderhandelingen over aanpassingen in het nationale klimaatakkoord. Hoog tijd om daarop vooruitlopend een aantal lessen mee te geven vanuit de dagelijkse praktijk van de lokale uitvoering (eerder gepubliceerd op Sargasso), want het huidige klimaatakkoord bevat een aantal schotten tussen doelstellingen die zacht gezegd niet bepaald zorgen voor maatschappelijke acceptatie bij inwoners. Schotten ook die ervoor zorgen dat inwoners het gevoel hebben dat ze niet serieus worden genomen, dat er enkel ‘infantiele keuzes’ tussen zonneveld of windturbine voorliggen en dat ze de kans missen om de opgave voor de eigen gemeente te verkleinen. Een volstrekt gemiste kans in het huidige klimaatakkoord, die ook zorgt voor onnodige polarisatie. Een goed ontworpen en simpele set spelregels kan inwoners en raadsleden weer grip geven op de enorme opgave die er de komende decennia op ze afkomt vanuit de energietransitie.

Ontwikkelingen in de EU en nationaal

De Europese Commissie heeft aangekondigd de doelstelling voor 2030 te willen aanscherpen naar 55% minder CO2 uitstoot ten opzichte van 1990. Het Europees Parlement wil zelfs inzetten op 60% reductie in 2030. Ook in Nederland werken D66 en GroenLinks aan een initiatiefwet om de ambitie in de klimaatwet voor 2030 op te hogen van 49% naar 55%. Wanneer deze aanscherpingen doorgaan ligt het voor de hand dat ook de maatregelen van het Nederlandse klimaatakkoord (dat is bestempeld tot het eerste klimaatplan, als bedoelt in de klimaatwet) aangevuld moeten worden. Wat weer zal doorwerken in de 30 regionale energiestrategieën. Wat weer tot aanvullende lokale gesprekken met inwoners en gemeenteraden zal leiden over welk aandeel iedere gemeente wil nemen in deze extra opgave.

Dit bericht is geschreven voor en gepubliceerd op Sargasso.

Koppel energiebesparen aan energie produceren

Veel inwoners vinden dat energiebesparen de eerste stap moet zijn. Jarenlang hameren op de trias energetica heeft zo z’n vruchten afgeworpen. Alleen heeft energiebesparen geen enkel effect op de hoeveelheid te produceren hernieuwbare elektriciteit voor 2030. Terwijl energiebesparen keihard nodig is om het aardgasverbruik in woningen terug te dringen, met als bijkomend voordeel dat woningen die beter geïsoleerd zijn makkelijker aardgasvrij gemaakt kunnen worden. Ook energiebesparing bij bedrijven kan de hoeveelheid energie die we moeten produceren verminderen. Als inwoners en bedrijven daarmee samen de hoeveelheid hernieuwbare elektriciteit die een gemeente of regio moet opwekken kunnen verminderen biedt dat handelingsperspectief. Het moet dan wel gaan om harde afspraken, niet om zachte convenanten. Worden de afspraken niet gehaald dan is er ook meer energieproductie nodig. Dat betekent meer zonnedaken, maar ook meer zonnvelden, windturbines en op termijn ook meer aardwarmtebronnen (die ook niet vrij van risico’s en nadelen zijn).

De tandeloze zonneladder

In het nationaal beleid, bijvoorbeeld de nationale omgevingsvisie, is een zonneladder opgenomen. Bovenaan staat daarbij zon op dak en iedereen die je er naar vraagt is het daar mee eens. Alleen bij nieuwbouw is de standaard nog steeds dat er een paar schaampanelen op geplaatst worden, net genoeg om aan de normen in het bouwbesluit te voldoen. Als het rijk werkelijk wil dat zonnepanelen bij voorkeur op daken komen dan moet ze daarvoor regels opnemen in het bouwbesluit, zoals Frankrijk dat heeft gedaan. Mocht het rijk dat niet willen geef dan tenminste gemeenten de mogelijkheid om zonnepanelen op het dak verplicht voor te schrijven bij nieuwbouwprojecten. Het is aan inwoners niet uit te leggen dat het rijk een zonneladder heeft waarin zon op dak voorop staat, maar dat de gemeente richting projectontwikkelaars met lege handen staat om dat af te dwingen. Hierdoor blijven daken van nieuwe huizen en bedrijfsgebouwen onbenut, en zijn uiteindelijk meer zonnevelden en windturbines nodig om aan de doelstelling voor 2030 te voldoen. Dat is niet in lijn met de zonneladder en niet in lijn met wat inwoners lokaal als volstrekte nobrainer zien: nieuwe daken moeten vol met zonnepanelen, waar mogelijk zouden zelfs gevels ingezet moeten worden.

Splitsing tussen kleinschalige en grootschalige opwekking van hernieuwbare energie

In het huidige nationale klimaatakkoord is de productie van hernieuwbare energie gesplitst in drie delen: wind op zee, kleinschalige zonnestroominstallaties (<15 kWp, zeg een paneel of 50) en grootschalige opwek door wind- en zonne-energie. De splitsing tussen wind op zee en hernieuwbaar op land is zinvol, dit voorkomt dat lokaal gezegd kan worden dat eerst de zee vol gezet dient te worden. Het gesprek gaat daarmee over de vraag wat inwoners en raadsleden lokaal willen bijdragen aan de nationale opgave.

Wat averechts werkt is de splitsing die in het klimaatakkoord is gemaakt tussen kleinschalige zonnestroominstallaties aan de ene kant en grootschalige wind- en zonne-energie aan de andere kant. Een deel van de inwoners en raadsleden vind zonnevelden en windturbines niet passen bij het lokale landschap, of maakt zich zorgen over de impact zaken als gezondheid, flora en fauna. De kwaliteit van het lokale gesprek zou met sprongen vooruit gaan als inwoners de keuze hadden om de benodigde hoeveelheid zonnevelden en windturbines te beperken door zelf nog massaler dan nu al gebeurd zonnepanelen op hun eigen dak te plaatsen. Alleen is het aantal huiseigenaren dat meer dan 40 tot 50 zonnepanelen kan plaatsen beperkt.

Een extra inzet op (kleinschalig)e zonne-energie in de gebouwde omgeving brengt ook nadelen met zich mee, daar zou de wetgever ook oplossingen voor in kunnen bouwen in de regelgeving. Er zijn inmiddels voldoende oorbeelden uit Australië, Hawaii, Californië, New York en Duitsland beschikbaar om daar slimme regelgeving voor te maken. Bv door zoals in Duitsland regels te stellen over de verhouding tussen omvormer en piekvermogen van de zonnestroominstallatie, of door slimme omvormer voor te schrijven die op afstand terug te regelen zijn door de netbeheerder of een zogenaamde aggregator. Ook het combineren van zonnestroominstallaties met energie-opslag (accu’s of ouderwetse waterboilers) kan helpen om pieken op het netwerk beheersbaar te houden.

Techniekneutraal

In de eerste versie van de handreiking voor regionale energiestrategie werd gesteld dat de invulling van de opgave voor hernieuwbare elektriciteit op land techniek neutraal mocht. In normaal Nederlands regio’s en gemeenten mochten zelf kiezen tussen windenergie, zonne-energie, de inzet van biomasssa/biogas of welke vorm van hernieuwbare elektriciteit dan ook. Enige voorwaarden:  vergunning verlening uiterlijk in 2025 en realisatie uiterlijk in 2030. In latere versies van de handreiking werd techniek neutraal vervangen door wind- en grootschalige zonne-energie. Landelijk was bedacht dat dit de twee technieken zijn die technologisch voldoende ontwikkeld zijn om in 2030 een bijdrage te kunnen leveren.

Daarmee zijn de opstellers van de handreiking in dezelfde valkuil gestapt als het Energie Akkoord: voorschrijven welke techniek voor 2030 passend en haalbaar wordt geacht. Heel fijn dat ze landelijk de discussie daarover gevoerd hebben met elkaar, alleen op lokaal niveau verschillen de meningen over de haalbaarheid en wenselijkheid van de inzet van verschillende vormen van hernieuwbare elektriciteit.

Voor biomassa wordt de discussie op social media,  landelijk en hier op Sargasso bij voorkeur zo ongenuanceerd mogelijk gevoerd. De inzet van biomassa en biogas wordt daarbij per definitie gelijk gesteld aan het importeren van houtige biomassa uit Canada, de VS of zelfs uit tropische bossen. Ook wordt vaak gesteld dat biomassa per definitie luchtkwaliteitsproblemen geeft. Beide hoeft niet het geval te zijn. In agrarische gemeenten is het mogelijk om te kiezen voor de inzet van kleinschalige biogasinstallaties voor elektriciteitsproductie. Ook kan biogas gewonnen worden bij rioolwaterzuiveringsinstallaties. Zelfs als er vanuit landelijk perspectief rendabelere opties zijn zoals het gebruik van het biogas voor verwarming of als feed stock voor de industrie, dan nog is het mogelijk dat daar lokaal andere keuzes in gemaakt worden. De gemeenteraad heeft nu eenmaal haar eigen democratische mandaat en kan dus andere keuzes maken dan de Tweede Kamer. Deze andere keuzes kunnen bijvoorbeeld gemaakt worden vanwege zorgen over het landschap, biodiversiteit of gezondheid. Wat betreft het effect op luchtkwaliteit is het rijk aan zet, een zeer eenvoudige manier om te voorkomen dat biomassa en biogas een negatief effect op de luchtkwaliteit hebben is om de norm voor biobrandstoffen gelijk te trekken met de norm voor fossiele brandstoffen. Er is geen enkele reden te verzinnen waarom biomassa of biogas meer luchtvervuiling zou mogen uitstoten dan hun fossiele tegenhanger. Behalve dan gebrek aan normstelling vanuit de landelijke overheid.

Ontkoppeling tussen hernieuwbare energie en emissies t.g.v. grondgebruik

Klimaatverandering wordt niet enkel veroorzaakt door de CO2 uitstoot van fossiele brandstoffen. Ook methaanemissies vanuit landbouw en grondgebruik spelen een belangrijke rol. Op lokaal niveau zoeken gemeenten naar mogelijkheden om koppelingen tussen deze opgaven te maken, een koppeling die ook past in de geest van de wederom uitgestelde Omgevingswet. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het tegengaan van bodemdaling in veenweidegebied door het verhogen van het peil in een deel van de polder, waarna het deel van het agrarisch land wordt omgevormd tot een combinatie van bloem- en kruidenrijk grasland en zonneveld. Hiermee krijgen insecten weer meer kans, daalt de methaanemissies ten gevolge van veenverbranding, wordt de bodemdaling beperkt en wordt groene stroom geproduceerd. Een aanpak die aan vier kanten hout snijd, maar geen enkele meerwaarde heeft voor de gemeente of de lokale gemeenschap binnen het huidige klimaatakkoord. Het inzetten op dit soort functiecombinaties wordt wel in de ontwerpprincipes van de nationale omgevingsvisie geadviseerd, enige beloning bijvoorbeeld in de vorm van een (tijdelijk) minder hoge opgave in de warmtetransitie of in de opgave voor hernieuwbare elektriciteit biedt het echter niet.

Conclusie

Door slimmere koppelingen te maken tussen verschillende tafels van het klimaatakkoord kan inwoners handelingsperspectief geboden worden. Acties die ze zelf kunnen nemen om ontwikkelingen die ze ongewenst vinden in hun omgeving te beperken of mogelijk zelfs te voorkomen. Dat maakt het lokale gesprek over de energietransitie makkelijker en constructiever. In plaats van de ene dag de vraag zonneveld of windturbine te stellen en de volgende dag warmtenet of warmtepomp, wordt dan de vraag: u wilt geen of minder windmolens? Prima, alleen betekent dat wel dat u zonnepanelen op uw eigen woning en misschien ook wel die van uw buren moet aanbrengen. Minder zonnevelden in uw gemeente? Wat doet u aan energiebesparing en hoeveel minder energieverbruik belooft u in 2030 te realiseren? Eerst zonnepanelen op de grote bedrijfsdaken in de gemeente? Wat gaat u zelf doen om bedrijven daar op aan te spreken en om die zonnedaken te realiseren?

Het ontbreken van slimme koppelingen tussen de verschillende tafels van het klimaatakkoord en speelruimte voor lokaal maatwerk is een gemiste kans. We hebben dan wel haast bij het aanpakken van het klimaatprobleem, maar lokale gemeenschappen hebben ook tijd nodig om te wennen aan nieuwe werkelijkheden en om samen het gesprek te voeren over de wijze waarop ze willen bijdragen aan het doel.

Energieverbruik en productie oktober 2020

Krispijn BeekPlaats een reactie

November is begonnen en daarmee is de eerste maand van het nieuwe stookseizoen voorbij. Een maand die duidelijk anders was dan vorig jaar, want dit jaar was oktober een maand van thuiswerken en dus van stoken op zolder en van de hele dag de verwarming aan in de huiskamer. Ook heeft onze oudste dochter inmiddels het plezier van middagen op haar eigen kamer ontdekt, wat ook voor extra stookkosten zorgt. Het aantal graaddagen is met 196 nagenoeg gelijk aan oktober 2019, dat 193 graaddagen kende. Toch is ons energieverbruik voor verwarming met 6% gedaald, het verbruik per graaddag is zelfs met 8% gedaald.

Wat (in kWh)20192020verschil
Ruimteverwarming232217-6%
Warm water22328729%
Apparaten23530731%
Totaal verbruik68981118%
Verbruik/graaddag1,201,11-8%
Gasverbruik12917637%
Elektriciteitsafname46652412%
Teruglevering4631-33%
Zonnepanelen9882-16%
Zonnedelen242713%
Winddelen7513175%
Zonneboiler9411118%
Totaal opwekking29135121%
Netto elektriciteitsverbruik2692846%
% eigen verbruik53%62%

Verwarming

Met de eerste maand van het stookseizoen achter de rug waarin ik de hele maand thuis heb gewerkt lijkt het me logisch om te beginnen met het energieverbruik voor verwarming. Zoals ik in de inleiding al verklapt heb is ons energieverbruik per graaddag gedaald en ook ons totale energieverbruik voor verwarming ligt deze maand lager. Ondanks dat we meer kamers hebben verwarmd en de woonkamer langer hebben verwarmd. Tijd voor de grafieken en om het verbruik om te zetten naar het verbruik in een standaardjaar.

In bovenstaande grafiek is goed te zien dat ons verbruik per graaddag aanzienlijk gedaald is sinds we overgestapt zijn op infraroodverwarming. Als ik 2013 buiten beschouwing laat, omdat we in die winter fors hebben gestookt vanwege de geboorte van onze jongste dochter, is het ons energieverbruik voor verwarming met 46% gedaald. Veel meer dan verwacht kan worden op basis van de COP = 1 hypothese. Zelfs als rekening gehouden wordt met een lagere luchttemperatuur, die ik nog niet heb weten te ontdekken in mijn metingen.

Omgerekend naar een standaardjaar is ons energieverbruik voor verwarming gedaald naar ongeveer 3.100 kWh per jaar. Bovenstaande grafiek laat een duidelijk daling zien vanaf maart 2019. Kon dat nog liggen aan een tijdelijke daling door zuiniger stoken, zoals ook in 2015 en 2018. Sinds het najaar van 2019 is duidelijk dat ons energieverbruik blijvend op een fors lager niveau ligt. Ook als ik het vergelijk met het langjarig gemiddelde. Inmiddels wonen we bijna 10 jaar in ons huis, met gas is het ons in al die jaren niet gelukt om in de buurt te komen van ons huidige energieverbruik voor verwarming.

Bruto en netto energieverbruik

Door naar het saaie deel, ons bruto energieverbruik. Hoewel saai? Ook dat ligt dit jaar beduidend lager dan het gemiddelde in de periode 2011-2018, exclusief 2013. Ons bruto energieverbruik ligt 20% lager dan het gemiddelde over de periode 2011-2018, exclusief 2013. Aan ons huis is dit jaar niks veranderd, behalve dan dat we sinds maart dit jaar veel meer thuis zijn door de coronamaatregelen en ik dus een hoger energieverbruik zou verwachten.

Ook ons netto energieverbruik ligt dit jaar fors lager dan eerdere jaren, zoals in onderstaande grafiek te zien is.

Energieverbruik per toepassing

Een stukje over het energieverbruik per toepassing heb ik al verklapt. In onderstaande grafiek is het maandelijks energieverbruik per toepassing te zien. De stookseizoenen zijn daarbij goed zichtbaar. De behoefte aan warm water is heerlijk constant, hoewel dat vanaf de overstap op infraroodverwarming ook wat begint te schommelen. De berekening in de jaren daarvoor waren gebaseerd op gegevens van MilieuCentraal over het aandeel van warm water in het totale gasverbruik. Na de overschakeling op infraroodverwarming is warm water de enige toepassing waarvoor we nog aardgas gebruiken. Het wordt interessant om te zien of we ook deze winter fors lager blijven in ons maandelijks energieverbruik voor verwarming als vorig jaar. Ik verwacht namelijk niet dat ik nog dit stookseizoen volle werkweken terug kan naar kantoor.

Op jaarbasis is ons energieverbruik de afgelopen jaren behoorlijk constant geweest. Begin 2019 zit een eerste daling die eind 2019 door heeft gezet. Helaas is het elektriciteitsverbruik van apparaten weer aan het stijgen, nadat dat eind vorig jaar leek te gaan dalen. Mogelijk dat daar wel het effect van veel thuiswerken een rol speelt. Een extra wifi-punt op zolder, een extra beeldscherm en de 40 uur per week extra de laptop aan.

Energieverbruik per bron

Als ik kijk naar de herkomst van de energie die we verbruik dan is oktober het omslagpunt naar inkopen van elektriciteit. Ook de inkoop van gas is gestegen, want ook onze zonneboiler doet het een stuk minder in het stookseizoen dan daarbuiten. Al met al hebben we 18 m3 aardgas verbruik in oktober, waarmee we voor 2020 op 101 m3 aardgas uitkomen. Daarnaast hebben we 284 kWh elektriciteit ingekocht in oktober, waarmee het totaal voor 2020 tot nu toe op 948 kWh uitkomt.

Op jaarbasis is vormt eigen opwek het grootste deel van onze energiemix. Van de ruim 8.600 kWh wekken we ruim 5.100 kWh zelf op met onze zonneboiler, zonnepanelen, zonnedelen en winddelen. De overige 3.500 kopen we in bij onze energieleverancier, waarvan een kleine 2.100 kWh in de vorm van elektriciteit. De overige 1.400 kWh is aardgas, omgerekend een kleine 150 m3.

Op jaarbasis is in onderstaande grafiek goed te zien dat het aandeel aardgas fors gedaald is sinds we overgestapt zijn op infraroodverwarming. Doordat het totale energieverbruik gedaald is is het aandeel eigen opwek gegroeid. Begin 2019 was dit 45%, inmiddels is het aandeel eigen productie gestegen naar 59%. Terwijl we geen enkele extra maatregel voor energieproductie hebben genomen de afgelopen 2 jaar.

Energieverbruik en productie mei 2020

Krispijn BeekPlaats een reactie

De zonnige maand mei is achter de rug en juni is gelukkig begonnen met meer regen en wolken. Voor onze energieproductie was de zonnige mei maand prettig, voor de natuur, landbouw en onze tuin een stuk minder.

Wat (in kWh)20192020verschil
Ruimteverwarming1101-100%
Warm water223216-3%
Apparaten23128423%
Totaal verbruik564501-79%
Verbruik/graaddag0,710,00-99%
Gasverbruik5949-17%
Elektriciteitsafname341285-16%
Teruglevering19025233%
Elektriciteitsverbruik15133-78%
Zonnepanelen28035627%
Zonnedelen284146%
Winddelen578549%
Zonneboiler1641672%
Totaal opwekking52964923%
Netto elektriciteitsverbruik-214-449110%

Bruto energieverbruik

Ons bruto energieverbruik tot en met mei ligt lager dan in 2019 en 30% lager dan gemiddeld in de periode 2011-2018, exclusief 2013. Het lagere verbruik ten opzichte van 2019 komt deels doordat we dit jaar in mei nauwelijks hebben hoeven stoken, terwijl we vorig jaar nog wel de kachels aan hadden in mei. Dit jaar hebben we enkel één keer de badkamer opgewarmd.

De verlaging van ons bruto energieverbruik ten opzichte van de periode 2011-2018 komt door de overschakeling op infraroodverwarming. Dat is goed te zien in onderstaande grafiek, waarin geel het energieverbruik voor verwarming betreft. De piek in verbruik lag afgelopen stookseizoen beduidend lager dan voorgaande jaren.

Ook op jaarbasis is het bruto energieverbruik gedaald, het ligt momenteel op 8.432 kWh. Met name het verbruik voor verwarming is gedaald, waarbij in onderstaande grafiek nog geen rekening is gehouden met temperatuurverschillen tussen de verschillende jaren.

De verdeling van ons energieverbruik tussen verwarming, warm water en elektrische apparaten is inmiddels ongeveer gelijk. Alle drie de toepassingen vormen ongeveer 1/3 van ons totale energieverbruik.

Energieproductie

Mei was een goede maand voor de elektriciteitsproductie. Zowel onze winddelen, zonnepanelen als zonnedelen leverden meer op dan in 2019. Samen met een lager energieverbruik dan in 2019 zorgt dat er voor dat we deze maand stroom meer energie hebben geproduceerd dan verbruikt.

In bovenstaande grafiek is te zien dat vooral onze zonnepanelen veel elektriciteit hebben opgewekt. Toch hebben we 70% van de geproduceerde elektriciteit zelf verbruikt en slechts 30% teruggeleverd aan het net. Dat is een hoger percentage zelf gebruik in mei dan ik had verwacht. Samen met de zonnedelen en winddelen hebben we 649 kWh elektriciteit opgewekt, dat is 23% meer dan in 2019.

In bovenstaande grafiek is goed zichtbaar dat ons elektriciteitsverbruik op jaarbasis sinds het installeren van de infraroodverwarming gestegen is, terwijl het totale energieverbruik op jaarbasis tijdens de stookmaanden gedaald is. Inmiddels verbruiken we ongeveer 6.000 kWh per jaar voor verwarming en apparatuur, daarvan kopen we zo’n 2.000 kWh elektriciteit in en de rest wekken we zelf op met onze zonnepanelen, winddelen en zonnedelen. Dat betekent wel dat we zo’n 2.000 kWh extra duurzame elektriciteit op moeten gaan wekken om op jaarbasis weer evenveel elektriciteit op te gaan wekken als dat we verbruiken, om ons volledig energieverbruik op jaarbasis zelf op te wekken (dus ook ons gasverbruik) moeten we 3.300 kWh extra opwekken.

In bovenstaande grafiek wordt het deel dat we zelf opwekken gevormd door zonnewarmte, zonnepanelen, zonnedelen en winddelen. Gas en elektriciteitsinkoop vormen 40% van ons energieverbruik, de overige 60% van onze energie produceren we zelf. Begin 2019 was 40% produceerde we ongeveer 40% van onze eigen energie, terwijl we 60% inkochten in de vorm van aardgas. De overstap op infraroodverwarming heeft dus niet alleen geleid tot een forse daling van ons gasverbruik, maar ook tot een groter aandeel zelf geproduceerde energie door energiebesparing.

In bovenstaande grafiek is te zien dat het aandeel gas fors gedaald is naar 16%, terwijl het aandeel in ons energieverbruik voor de overschakeling naar infraroodverwarming rond de 60% lag. Onze zonneboiler levert inmiddels 15% van het energieverbruik, doordat we minder energie verbruiken. De overige 70% van ons energieverbruik bestaat uit elektriciteit.

Energieverbruik verwarming januari 2020

Krispijn Beek3 reacties

Januari is voorbij. Ik heb nog niet alle energiestanden binnen, maar al wel het verbruik van de verwarming. Tijd dus om alvast te kijken naar de ontwikkeling daarvan.

Wat opvalt is dat ons energieverbruik voor verwarming fors lager ligt dan vorig jaar.We hebben 55% minder energie verbruikt dan in 2019. Nu is die vergelijking niet helemaal eerlijk, omdat januari 2020 ook minder koud was dan januari 2019. Januari 2020 had 386 graaddagen, 85 minder dan januari 2019.

Ons gedrag hebben we nauwelijks aangepast. De gemiddelde temperatuur van de woonkamer, waar we het meest stoken, was net als in januari 2019 19,8 graden Celsius. De minimum temperatuur was met 16,8 graden Celsius 0,3 graden hoger dan in 2019. De maximumtemperatuur lag met 22,1 graden Celsius juist 0,6 graden lager dan in 2019. Dat is iets wat ik eerder dit jaar ook al constateerde: infraroodverwarming lijkt de lucht bij onze thermometer (die bovenop een kast van 2 meter ligt) minder te verwarmen dan de hr-ketel die met luchtverwarming werkt. Wat gunstig is voor het energieverbruik, want we hebben niks aan de warmte op 2 meter hoogte.

Energieverbruik gecorrigeerd voor temperatuur

In bovenstaande grafiek is te zien dat het energieverbruik per graaddag ook een stuk lager lag in januari 2020 dan in januari 2019 en dat ook het voortschrijdend gemiddelde over de laatste 12 maanden al een paar maanden daalt. Daarmee zet de daling van maart en april 2019 voort.

Ook als uitgegaan wordt van een standaard jaar lag het energieverbruik voor verwarming in januari fors lager dan in voorgaande jaren. Het energieverbruik voor verwarming lag 46% lager dan het gemiddelde van het energieverbruik voor verwarming in januari 2011 t/m 2019 (exclusief 2013). Dat is wederom fors hoger dan de 15% besparing die door sommigen wordt voorgespiegeld als ‘gedragseffect’ en dan de 24% besparing waar CE mee rekent in haar CEGOIA model.

In bovenstaande grafiek is te zien dat het energieverbruik op jaarbasis inmiddels lager ligt dan verwacht op basis van CE’s Cegoia model en ons gasverbruik in 2018. Het ligt ook lager dan verwacht op basis van het Cegoia model op basis van ons langjarig gemiddelde gasverbruik. Ons energieverbruik voor verwarming ligt inmiddels ook lager dan ik zelf in november had ingeschat. Het lijkt er op dat we voor een standaard jaar richting de 3.300 kWh zakken, terwijl we per jaar gemiddeld 5.600 kWh aan gas verbruikten voor verwarming in de periode 2011-2018 (als ik 2013 buiten beschouwing laat).

Onze infraroodverwarming van ThermIQ zou daarmee 40% energie besparen ten opzichte van een hr-ketel. Dat is aanzienlijk meer besparing dan ik zou verwachten op basis van de gegevens uit het Cogeia model van CE of uit de studie van DWA voor het Lenteakkoord.

Energieverbruik en productie november 2019

Krispijn Beek

November is afgelopen en eerder ben ik al ingegaan op de ontwikkeling van ons energieverbruik voor verwarming. Tijd om ook de andere aspecten van ons energieverbruik en onze energieproductie te analyseren. Te beginnen met een overzicht van de belangrijkste kengetallen.

Wat (alles in kWh)20182019verschil
Ruimteverwarming781487-38%
Warm water2022052%
Apparaten343278-19%
Verbruik/graaddag2,181,31-40%
Gasverbruik963205-79%
Elektriciteitsafname343786129%
Teruglevering21
Elektriciteitsverbruik343765123%
Zonnepanelen8460-29%
Zonnedelen17170%
Winddelen11167-40%
Zonneboiler200-100%
Totaal opwekking232144-38%
Netto elektriciteitsverbruik131622373%

Verdeling energieverbruik

November was een frisse maand met 371 graaddagen, meer dan de 359 van 2018. Dat is te zien in de toename van ons energieverbruik.

Het energieverbruik voor warm water was constant. Het energieverbruik van apparaten daalde met 65 kWh, oftewel 19%, ten opzicht van 2018. Als je bedenkt dat ons infraroodpaneel in de badkamer zo’n 70 kWh heeft verbruikt in november 2019 en dat deze in 2018 nog meetelde in het elektriciteitsverbruik van apparaten dan is het elektriciteitsverbruik van apparaten eigenlijk stabiel ten opzichte van november 2018. Het energieverbruik voor verwarming ligt met 487 kWh wel 38% lager dan in november 2018, dat is nog afgezien van de 70 kWh van de badkamer die ik vorig jaar nog meerekende bij apparaten en die nu meetelt bij verwarming.

Bezien over een periode van 12 maanden is ons energieverbruik licht aan het dalen. Ten opzichten van oktober is het energieverbruik op jaarbasis met 3% gedaald. Ten opzichte van november 2018 bedraagt de daling 10%. Inmiddels is ons bruto energieverbruik tot net boven de 10.000 kWh gedaald. Als de ontwikkeling van ons energieverbruik voor verwarming in december doorzet dan verwacht ik dat we in 2019 voor het eerst sinds we hier wonen minder dan 10.000 kWh verbruiken voor verwarming, warm water en apparaten samen.

Doordat de hoeveelheid energie die we verbruiken voor verwarming licht daalt daalt ook het aandeel verwarming in onze energiemix. Verwarming vormt nu zo’n 45% van ons energieverbruik, warm water 24% en elektrische apparaten 31%.

Herkomst energie

In november heeft onze zonneboiler niet zoveel gedaan. Sterker die droeg eigenlijk niets bij. Hierdoor is het aandeel aardgas weer gestegen tot zo’n 20%. De stijging van het aandeel elektriciteit was echter veel sterker, wat het effect van onze infraroodverwarming laat zien.

In voorgaande jaren lag het aandeel elektriciteit in ons energieverbruik in november veel lager dan nu.

De hoeveelheid aardgas die we in november hebben gebruikt ligt in november 2019 veel lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Ondanks de stijging van het aandeel gas in november ten opzichte van oktober. In bovenstaande grafiek is ook goed zichtbaar dat we in november onvoldoende elektriciteit produceerden om in ons eigen elektriciteitsverbruik te voorzien. We hebben behoorlijk wat stroom in moeten kopen bij onze energieleverancier.

Op jaarbasis begint ook zichtbaar te worden dat we elektriciteit in moeten kopen bij Greenchoice. Leverden we voorgaande jaren nog wel eens stroom terug, inmiddels is dat niet meer het geval en nemen we op jaarbasis zo’n 1.000 kWh af. Al komt dat deels ook doordat de hoeveelheid die we opwekken met onze winddelen, zonndelen, zonneboiler en zonnepanelen gedaald is ten opzichte van november 2018. Ook nemen we dit jaar minder aardgas af. Ten opzichte van 2018 is ons gasverbruik met 2.700 kWh gedaald, dat is zo’n 280 m3 minder aardgas.

Door de daling van het gasverbruik daalt ook het aandeel van aardgas in onze energiemix. Inmiddels is het aandeel gas gedaald tot 44%, terwijl elektriciteit op 44,7% zit. Daarmee is elektriciteit onze grootste energiebron geworden. Er vanuit gaande dat de infraroodverwarming goed blijft bevallen verwacht ik dat het aandeel aardgas volgend jaar terugvalt tot minder dan 25%. Dan hebben we enkel nog warm water voor de winter te regelen.

Netto energieverbruik

Ons netto energieverbruik ligt dit jaar lager dan voorgaande jaren. Al scheelt het niet heel veel me 2014.

Ons bruto energieverbruik ligt dit jaar 1.400 kWh lager dan in 2018. Ten opzichte van het gemiddelde over de periode 2011-2018, exclusief 2013, ligt ons bruto energieverbruik 94 kWh, oftewel 10%, lager. De energieproductie van onze winddelen, zonnepanelen, zonnedelen en zonneboiler ligt echter ook 300 kWh lager dan in 2018. Per saldo ligt ons netto energieverbruik daarmee 200 kWh onder het netto energieverbruik van 2014.

Variabele energiekosten

Onze variabele energiekosten liggen dit jaar hoger dan vorig jaar. Maar voordat ik daar naar ga kijken eerst de ontwikkeling van de kosten voor aardgas.

Doordat ons aardgasverbruik dit jaar fors lager ligt dan vorig jaar liggen de kosten voor aardgas ook veel lager. Ten opzichte van vorig jaar liggende kosten Euro 131 lager. Op basis van het gemiddeld verbruik en het aantal graaddagen tot en met november schat ik dat onze gasrekening 161 Euro hoger zou zijn als we met de cv-ketel zouden verwarmen. De grootste kosten voor gas hebben we in januari en februari gemaakt, toen we nog wel op gas stookten. Vanaf half maart is gas enkel nog ingezet voor warm water.

Onze variabele elektriciteitskosten liggen dit jaar 294 Euro hoger dan vorig jaar. Wanneer COP = 1 zou kloppen had dit 438 Euro moeten zijn. Wanneer we nog met een CV-ketel zouden hebben verwarmd, dan was de elektriciteitsrekening 312 Euro lager geweest.

Hoe je ook precies rekent de variabele energiekosten zijn dit jaar omhoog gegaan door de overstap naar infraroodverwarming in onze label C-woning. Het verschil over de eerste elf maanden bedraagt 157 Euro ten opzichte van 2018 en 153 Euro ten opzichte van verwarming met de hr-ketel. Daar staat tegenover dat we zo’n 172 Euro gaan besparen zodra we de gasaansluiting kunnen laten verwijderen.De stijging die plaats had moeten vinden wanneer de COP = 1 politie gelijk zou hebben bedraagt 301 Euro ten opzichte van 2018 en 297 Euro ten opzichte van verwarmen met een hr-ketel.

Kortom ook de overschakeling naar infraroodverwarming vergt extra maatregelen aan onze label C-woning om de energierekening binnen de perken te houden als we van gas af gaan. Een van de opties die ik overweeg is de muren behandelen met speciale verf. Een andere optie is om de kozijnen onder handen te nemen en als laatste maatregel zullen we extra groene stroom moeten produceren om op jaarbasis stroomproductie en verbruik weer in evenwicht te krijgen. Ik verwacht dat we zo’n 3.000 kilowattuur extra stroom moeten produceren.

Energieverbruik en opwekking april 2019

Krispijn Beek4 reacties

April is voorbij, dus tijd om naar ons energieverbruik over april te kijken. Waarbij ik meteen kan melden dat ik redelijk wat wijzigingen heb gemaakt in mijn berekingen in verband met de slimme meter die we hebben en in verband met de overgang naar infraroodverwarming. Het kan dus goed zijn dat er hier en daar nog een foutje in de spreadsheet zit die de komende maanden naar boven gaat komen. De ergste zijn er volgens mij uit, waarmee de getallen over maart met terugwerkende kracht licht zijn gewijzigd.

Kengetallen voor april

Om te beginnen een tabelletje met wat kengetallen over april. Waarmee meteen het eerste verschil binnenkomt: al het energieverbruik reken ik vanaf nu om in kilowattuur. Dat telt lekker makkelijk op en het vergelijkt ook makkelijker.

Wat20182019verschil
Ruimteverwarming261167-36%
Verbruik/graaddag1,810,95-48%
Elektriciteitsafname281593111%
Teruglevering180
Elektriciteitsverbruik28141347%
Zonnepanelen21227831%
Zonnedelen1912-37%
Winddelen9452-45%
Zonneboiler1511627%
Totaal opwekking4775046%
Netto elektriciteitsverbruik-4471-260%
Saldo elektriciteit op jaarbasis-163

Wat in bovenstaande tabel meteen opvalt is dat ons energieverbruik voor ruimteverwarming fors is gedaald. Niet alleen in absolute zin (van 261 kWh naar 167 kWh), maar ook per graaddag. April was de eerste volledige maand waarin we ons huis enkel volledig met infraroodverwarming hebben verwarmd. Nog een beetje vroeg om hele harde conclusies te trekken, maar de stelling dat het overgaan van gasgestookte cv-ketel naar infraroodverwarming geen een op een vervanging is van gas door elektra durf ik na 2 maanden wel aan

Door de overschakeling op infraroodverwarming is ons totale elektriciteitsverbruik uiteraard wel gestegen. In totaal verbruikte we in april 47% meer dan in april 2018. Ons gasverbruik is daarmee wel gedaald met 28m3 en bedroeg in april slechts 4 m3. Omgerekend zo’n 40 kWh. De ruimteverwarming werd geleverd door infraroodverwarming en de zonneboiler leverde een groot deel van het warme water.

Een andere opvallende is dat onze eigen zonnepanelen meer hebben opgebracht dan vorig jaar, maar dat onze zonnedelen en winddelen beide minder hebben gepresteerd. Bij de Winddelen komt dat deels doordat er voor de periode 26 t/m 30 april geen gegevens beschikbaar zijn. Per saldo steeg de hoeveelheid opgewekte energie wel t.o.v. 2018.

Gewijzigde berekening gasverbruik warm water

Afgelopen maand heb ik opnieuw berekend hoeveel gas we verbruiken voor warm water. Daarbij ben ik uitgegaan van de gemiddelde gaslevering aan een C-label woning voor de jaren 2012-2017. Volgens het CBS gaat het om de volgende hoeveelheden:

CBS aardgaslevering C labelm3/m2
201211,5
201311,6
201410,5
201510,3
201610,4
201710,4

Het gaat hier om het aantal kubieke meter per vierkante meter woonoppervlak. Onze woning is 119m2 en ik ben uit gegaan van 20% gasverbruik voor warm water. Verder ben ik er van uitgegaan dat onze zonneboiler het hele jaar warmte levert, alleen veel minder in de wintermaanden dan in de zomer.

MaandMaximaal aandeel zonneboiler in warm water
Januari5,00%
Februari10,00%
Maart25,00%
April75,00%
Mei75,00%
Juni90,00%
Juli90,00%
Augustus90,00%
September75,00%
Oktober50,00%
November10,00%
December5,00%


Verdeling energievraag tussen warm water, ruimteverwarming en overige elektra

Op basis van de nieuwe verdeling tussen warm water en verwarming heb ik afgelopen weken onderstaande grafiek ontwikkeld over de verdeling van de energievraag over warm water, ruimteverwarming en overige elektrische apparatuur. Dat geeft het volgende beeld:

In bovenstaande grafiek is goed te zien hoe groot de piek is die veroorzaakt wordt door onze energievraag voor ruimteverwarming. Het verbruik voor warm water en andere elektrische apparatuur kent een veel vlakker verloop. Voor de invoer van led-lampen was met name het verbruik van andere elektrische apparatuur hoger en meer seizoensgebonden. De pieken werden tot februari van dit jaar geleverd door aardgas. Door de installatie van de infraroodpanelen gaat dat veranderen. Ook de piek zal geleverd worden door elektriciteit. Een eerste begin van hoe die piek er dan uit gaat zien is in onderstaande grafiek te zien, waar is weergegeven wat de bron van energielevering is (gas, zonnewarmte, zonnedelen, zonnepanelen, winddelen of inkoop van groene stroom).

Duidelijk te zien is dat in maart en april 2019 het gasverbruik daalt en het elektriciteitsverbruik stijgt. In april gebruikten we voor 66% elektriciteit en voor 26% de zonneboiler. Op jaarbasis is de verschuiving richting elektriciteit vooralsnog gering. Het aandeel elektriciteit is opgelopen tot 36% en de zonneboiler voorziet in 10% van onze energiebehoefte, ruim 50% van ons energieverbruik de afgelopen 12 maanden is dus nog geleverd door aardgas. Pas vanaf het nieuwe stookseizoen zal het aandeel aardgas verder teruglopen. Onze totale energiebehoefte kruipt ook langzaam terug naar minder dan 10.000 kWh per jaar.

Energieverbruik verwarming

Begin maart is

In maart heb ik onderstaande hypotheses geformuleerd over ons energie verbruik voor verwarming:

HypotheseCOP = 135% energiebesparing66% energiebesparing
Extra elektriciteitsverbruik (in kWh/Jaar5.6003.7001.900
Energiebesparing (in kWh/jaar)01.9003.800
Verbruik (in kWh/graaddag)2,11,40,7
Verbruik (in m3 gas/graaddag)0,220,140,07
Verbruik (in kWh/m2 per jaar)473116*

Aangezien ik behoorlijk heb zitten wijzigen in mijn spreadsheet is het tijd om deze hypotheses opnieuw te berekenen. Waarbij ik de hypotheses nu formuleer op basis van een standaard stookjaar (2801 graaddagen, langjarig gemiddelde van 2001-2018 volgens Warmtepompweetjes). De hypotheses luiden dan als volgt:

HypotheseCOP=135%66%
Energie verwarming6.0553.9362.059
Energiebesparing0,02.1193.996
Verbruik kWh/graaddag2,21,40,7
Verbruik in kWh/m2513317

Infraroodverwarming

In de laatste twee maanden van ons stookseizoen hebben we ons huis met infraroodpanelen verwarmt. In april is ons energieverbruik voor verwarming uitgekomen op 167 kWh. Belangrijker is dat het verbruik per graaddag gedaald is tot 0,9 kWh/graaddag. In maart was dit 1,3 kWh per graaddag en in 2018 1,8 kWh per graaddag. In onderstaande grafiek is goed zichtbaar dat in maart en april het energieverbruik per graaddag in 2019 lager ligt dan in voorgaande jaren. Een verschil dat overigens niet voort lijkt te komen uit een lagere ruimtetemperatuur. De gemiddelde temperatuur in april was met 20,7 graden Celsius namelijk 0,2 graden hoger dan in 2018. Voor zover ik kan beoordelen ligt de thermometer op dezelfde plaats boven op een kast (ongeveer 2 meter boven de grond) en buiten bereik van de straling van onze infraroodpanelen.

Het totale energieverbruik voor verwarming in 2019 ligt vooralsnog op schema om tot de zuinigste jaren te gaan behoren.

Als je bovenstaande grafiek bekijkt dan zul je snappen dat ik er nog goede hoop op heb dat 2019 ons zuinigste jaar wordt. En dat ik er op reken dat we ook dit jaar weer onder de 50 kWh/m2 voor ruimteverwarming uitkomen in onze C-label woning. In onderstaande grafiek is het energieverbruik voor verwarming gecorrigeerd voor temperatuur. Ook dan is 2019 tot nu toe een van de meest energiezuinige jaren en valt op hoe extreem veel we voor ons doen hebben gestookt in 2013.


Conclusie

De hypotheses over ons verbruik voor verwarming zijn geformuleerd op jaarbasis, dus met zekerheid valt er nog weinig over te zeggen. Wat wel te zeggen valt is dat het verbruik per graaddag in maart en april op respectievelijk 1,3 en 0,9 kWh per graaddag lag. Dat ligt aanzienlijk lager dan ons gemiddelde verbruik in voorgaande jaren. Ook ligt het verbruik dichter in de buurt van de besparingshypotheses dan in de buurt van de COP=1 hypothese. Voorlopig is het echter een half jaar wachten op nieuwe resultaten, want het stookseizoen is bijna afgelopen.

Op ontdekkingsreis naar een energiezuinigere woning. Reist u mee?

Krispijn BeekPlaats een reactie

In 2015 plaatsten we Sargasso mijn bericht Wanneer ga jij van het gas af? In de tussenliggende jaren heeft Sargasso geregeld aandacht besteed aan de klimaatbeleid en energietransitie, zoals het verbod op aardgas bij nieuwbouw, de 27 proeftuinen die van gas af gaan, nul op de meter renovaties, infraroodverwarming en energiebesparing. Maar hoe breng je dat zelf in praktijk? Hoe verduurzaam je je eigen huis? Waar loop je tegenaan en zijn adviseurs, bouwbedrijven en installateurs er wel klaar voor om je te ondersteunen? Een aantal redacteuren van Sargasso zullen de lezers van Sargasso de komende tijd meenemen in hun zoektocht en hun eigen ervaringen beschrijven. Ik heb vorige week het spits af gebeten met een korte beschrijving van mijn woonsituatie en een aantal kleinere maatregelen die ik in ons huis genomen heb. Heb je zelf ervaring met energiebesparing in je huis? Deel ze in de reacties.

Type woning en gezinssituatie

Onze woning is een grondgebonden tussenwoning met bouwjaar 1991. De woning heeft een oppervlakte van 119 m2 verdeeld over 5 kamers. De woning was bij aanschaf aan de voorkant en achterzijde voorzien van gewoon dubbelglas. Enkel de schuifpui aan de achterzijde was voorzien van HR+ glas. Het huis is naar de huidige maatstaven redelijk geïsoleerd (zo’n 7 cm spouwmuurisolatie) en had label C toen we het huis kochten. We begonnen in het huis met 3 personen, inmiddels is er een tweede kind bij en zijn we met 4.

We hebben het huis in 2010 gekocht en bij aanschaf een bouwdepot afgesloten voor het vervangen van de VR-ketel door een HR-ketel en een zonneboiler (waarover later meer). De hypotheekadviseur vond dat toentertijd maar vreemd, dat geld konden we toch ook voor een nieuwe keuken of badkamer gebruiken. Sindsdien ben ik niet meer bij een hypotheekadviseur geweest, maar ik hoop dat zij hun rol inmiddels beter weten te pakken bij het energiezuiniger maken van bestaande woningen. In ieder geval zijn er inmiddels meerdere banken die hypotheekproducten op de markt brengen die rentevoordeel bieden als de woning energiezuiniger wordt gemaakt.

Energieverbruik woning en meterstanden bijhouden

Na aanschaf schatte het energiebedrijf ons energieverbruik in op 1.800 m3 aardgas en 6.800 kWh elektriciteit, wat een voorschotrekening van ruim 200 euro per maand opleverde. Reden om vanaf het begin iedere maand de energiestanden bij te houden met een zelf in elkaar geknutselde spreadsheet. Voor wie zelf niet van rekenen houdt zijn er ook voldoende websites en andere middelen om je energieverbruik bij te houden. In 2012 heb ik me zelf echt verdiept in de verschillende mogelijkheden om je energieverbruik bij te houden. Inmiddels heeft MilieuCentraal een website waar nog veel meer verschillende energieverbruiksmanagers worden vergeleken. Zelf gebruik ik naast mijn eigen rekensheet nog een website, omdat die net wat gebruiksvriendelijke is voor het invoeren van de meterstanden. Door het energieverbruik maandelijks vast te leggen kun je makkelijker patronen herkennen. Door de standen voor en na een vakantie op te schrijven heb ik verschillende sluipverbruikers weten op te sporen.

De vreugde was groot toen we in het eerste jaar dat we er woonden met nieuwe HR ketel, zonneboiler en een trits kleinere maatregelen op slechts 680 m3 aardgas en 2.900 kWh elektriciteitsverbruik uitkwamen. Waarmee ons voorschot terug ging naar 120 Euro.

CV-ketel vervangen

Het gasloos maken van de woning speelde bij onze keuze voor een hr-ketel nog geen rol, energie en geld besparen wel. Toen we de eerste maanden aan het klussen waren in ons nieuwe huis viel ons al snel op dat er geen radiator zat op zolder, maar dat het daar wel warmer was dan in de huiskamer. De warmtebron die de zolder op temperatuur hield bleek de cv-ketel. Nadat we de oude vr-ketel vervangen hadden door een nieuwe hr-ketel steeg de temperatuur in de woonkamer en daalde deze op zolder. De oude ketel verwarmde dus het verkeerde deel van het huis. De zolder werd uiteindelijk zo koud dat we een radiator met klokthermostaat hebben geplaatst om de zolder als werkkamer te kunnen gebruiken. Ook de andere radiatoren hebben we voorzien van klokthermostaten, zodat we met wat kunst en vliegwerk de badkamer warm konden maken. Kwestie van de klokthermostaten van de radiatoren in de woonkamer op 2 graden lager zetten, de badkamerthermostaat op 20 graden en tegelijkertijd de klokthermostaat van de cv in de woonkamer een graad warmer dan de gebruikelijke temperatuur. Gevolg: cv slaat aan, maar de radiatoren in de woonkamer zijn dichtgedraaid dus de enige plaats waar het warme water heen kan is de badkamer waar de radiator wel opengedraaid is door de klokthermostaat.

Een andere eenvoudige maatregel die we hebben doorgevoerd is het installeren van thermostaatkranen bij de douche en het bad, en een waterbesparende douchekop. Effect: meer comfort en een klein beetje energiebesparing. Het zijn bovendien maatregelen die ik zelf met mijn twee linkerhanden kon uitvoeren.

De verwarmingsbuizen op zolder hebben we geïsoleerd, weinig geld en wel een beetje besparing. Enkel de aanvoerleidingen, want bij een HR-ketel wil je de retourleiding zo koud mogelijk hebben. Of in ieder geval onder de 60 graden Celsius. Achter de radiatoren hebben we reflecterende folie geplakt, zodat de muren minder worden opgewarmd en de kamers meer.

Een andere maatregel die relatief eenvoudig uit te voeren is is het zuinig afstellen van de cv. Aan de ene kant kan dat door de temperatuur van het verwarmingscircuit in de cv te verlagen. Bij ons bleek deze op een vooroorlogse 90 graden Celsius ingesteld te staan. Dat kan waarschijnlijk makkelijk terug naar 60 of 70 graden, zonder comfortverlies. Mogelijk zelfs lager. Door dit aan het begin of eind van het stookseizoen bij te stellen kun je dat zelf ontdekken.

Alleen de temperatuur verlagen levert niet heel veel op, je zal ook de balans in je cv-systeem goed moeten (laten) inregelen, zodat alle radiatoren voldoende warm water krijgen. Dit wordt ook wel waterzijdig inregelen genoemd. Hierbij worden alle radiatoren zo ingesteld, dat ze ongeveer even snel warm worden. Door dit te doen wordt de warmte beter verdeeld waardoor de ketel niet onnodig lang hoeft te stoken. Ook koelt het water beter af in de radiatoren, waardoor het kouder terugkomt in de hr-ketel. Om dit te bereiken kun je speciale ventielen gebruiken (constante flow ventielen en constante druk gelijkstroompompen). De lagere retourtemperatuur is nog een extra voordeel waardoor de hr-ketel een stuk zuiniger gaat werken. Voor de doe-het-zelvers: hier vind je meer informatie over het energiezuinig afstellen van je cv-ketel. Een goede installateur kan je cv-systeem waterzijdig inregelen, kosten zo’n 300 Euro, besparing 15% op je gasverbruik. Als de installateur het niet kan kun je hem of haar nog tot het volgende stookseizoen geven voor een bijscholingscursus. Als de installateur in het najaar nog niet snapt wat je bedoelt met waterzijdig inregelen zoek je een installateur die dat wel weet.

Kleine maatregelen

In de keuken kwam een enorm koude tocht onder de keukenkastjes vandaan. Na een paar offertes voor het vervangen van de gevelplaat kozen we een simpele en goedkope oplossing: naar de bouwmarkt voor piepschuim. Het piepschuim hebben we achter de plint onder de keukenkastjes gestopt om de kou uit de keuken te houden.

De meeste lampen hebben we vervangen door ledlampen, op een paar halogeenlampen na. Toen we daarmee begonnen kostte een ledlamp nog 15 tot 25 euro. Inmiddels zijn de prijzen van led-lampen fors lager geworden, waarmee led-lampen een nobrainer zijn geworden.

Een andere kleine maatregel met veel comfort is de kierenjacht geweest. Hoewel we zeker niet alles hebben weten op te lossen, want kieren bij kantelramen zijn lastig op te lossen. Ik hou me aanbevolen voor tips. Wel hebben we tochtstrips geplakt bij de voordeur en de balkondeur van de slaapkamer. Minder kou in de winter, minder warmte in de zomer en minder muggen in huis… Kortom: weinig kosten, veel comfort en een klein beetje energiebesparen. Om de warmte in de huiskamer te houden hebben we een dranger geïnstalleerd en een borstel aan de onderkant van de huiskamerdeur. Niet fraai zo’n borstel, wel comfortabel.

Om koude voeten in de winter te voorkomen hebben we in de zithoek een vloerkleed gelegd. Een paar warme dekens om ’s avonds onder te kruipen voorkomt dat het huis gestookt moet worden tot de temperatuur die de grootste koukleum in huis het comfortabel vind. Met kinderen doen de dekens ze dubbel dienst, want die bouwen er bijna dagelijks hutten mee in de huiskamer.

Koken doen we op een keramische kookplaat, die al in de keuken zat toen we het huis kochten. In de zomermaanden koken we sinds vorig jaar in de weekenden soms ook met behulp van de zon. Een zonnekookapparaat vergt wat meer tijd, maar het is wel lollig om te doen. En niet onbelangrijk, de kinderen vinden het leuk om te helpen met koken met onze solar cooker.

Energiebesparend vervangen

Apparaten die de afgelopen jaren kapot zijn gegaan, zoals de wasmachine, de wasdroger, de waterkoker en de vaatwasmachine, hebben we iedere keer vervangen door energiezuinige varianten. Ook de mechanische ventilatie hebben we vervangen door een nieuwe variant op gelijkstroom. Geen balansventilatie of ventilatiewarmtepomp om de warmte terug te winnen, want dat vonden we op dat moment nog te duur. Of deze vervangingen veel uitmaken in ons elektriciteitsverbruik weet ik niet, daarvoor hou ik het energieverbruik onvoldoende bij.

Toen de zolderramen toe waren aan vervanging hebben we het dubbelglas daar vervangen door HR++. Bij het verbouwen van de badkamer hebben we het bestaande kozijn en de ruit vervangen door een HR++ versie. De badkamer is ook de eerste plaats geweest waar we zijn gaan testen met infraroodverwarming als vervanging voor de radiator.

Gedragsverandering

Ook door gedrag te veranderen kan je energie besparen. Zelf verwarmen we enkel de huiskamer en we houden de hal vorstvrij. De badkamer verwarmen we enkel ’s ochtends en ’s avonds een uurtje: bij het opstaan en het naar bed gaan van de kinderen. De slaapkamers verwarmen we niet. In de winter daalt de temperatuur daar soms tot een graad of 10, wijzelf en de kinderen zijn daar aan gewend. Of het veel scheelt in de energierekening weet ik niet, maar een koude slaapkamer vind ik comfortabeler dan een warme.

Vervolg

Volgende keer meer over grotere maatregelen, zoals isoleren, de aanschaf van een zonneboiler, zonnepanelen installeren, of de overstap op een andere verwarmingsbron.

Heb je zelf ervaring met kleine maatregelen voor energiebesparing? Laat het weten in de commentaren, en bedenk daarbij dat niet iedereen met thermo-ondergoed en een muts op in een berenvelletje voor een knappend haardvuurtje wil liggen.

Dit bericht is geschreven voor en gepubliceerd op Sargasso.

Energieverbruik en opwekking maart 2019

Krispijn Beek6 reacties

Maart is voorbij, tijd om ons energieverbruik weer eens door te zagen. Na vijf jaar weinig verandert te hebben aan ons huis hebben we vorige maand ons huis voorzien van infraroodverwarming. Dat betekent dus een behoorlijke verandering in het energieverbruik, die vooral in het stookseizoen zichtbaar zal worden. In maart hebben we gestookt, dus de eerste contouren tekenen zich af.

Aanpassing 15 april 2019: door uitleg van BeNext ben ik er achter dat de oorzaak van het spookverbruik van 2 kWh per dag in de dagen voordat de infraroodpanelen werden geïnstalleerd niet door de controller van BeNext wordt veroorzaakt, maar door een van de infraroodpanelen (HQ6). Die lag tot 21 maart in een doos op zolder, zonder een stekker in het stopcontact. Oorzaak: onbekend, wel reden om aantal zaken hieronder aan te passen.

Energieverbruik

Ons energieverbruik en de energieopwekking van maart 2019 vergeleken met maart 2018 staat in de tabel hieronder.

Wat20182019verschil
Gasverbruik11629-75%
Verbruik/graaddag0,290,10-66%
Elektriciteitsverbruik36562772%
Zonnepanelen153138-10%
Zonnedelen15150%
Winddelen14921142%
Totaal opwekking31736415%
Netto elektriciteitsverbruik48263449%

Het eerste dat uiteraard opvalt is de daling van ons gasverbruik met 75% ten opzichte van maart 2018 en de stijging van ons elektriciteitsverbruik met 72% ten opzichte van maart 2018. De hoeveelheid groene stroom die we zelf opwekken is met slechts met 15% gestegen, dus ook ons netto elektriciteitsverbruik is fors gestegen. Dat er een verschuiving van gas naar elektriciteit plaats heeft gevonden was te verwachten, aangezien in maart ons huis is uitgerust met infraroodpanelen. Dat werd tenslotte wel eens tijd bijna vijf jaar nadat ik aangaf werk te willen maken met het van gas af halen van ons huis. Geeft bovendien de kans om een gasgestookt huis met een infrarood verwarmd huis te vergelijken op basis van mijn eigen praktijkcijfers van de afgelopen jaren i.p.v. cijfers of impressies van andermans woning. Al hoop ik wel dat het zodanig bevalt dat praktijkgegevens over de vergelijking van infraroodverwarming met warmtepomp niet van mijn kant gaan komen 😉

Effect infraroodverwarming op energie voor verwarming

Het energieverbruik voor onze verwarming ligt al jaren redelijk constant. We verbruiken zo’n 600 tot 800 m3 aardgas voor warm water en verwarming. Mijn inschatting is dat het grootste deel daarvan voor verwarming is, wat ook logisch is gelet op onze zonneboiler. Vorige maand heb ik drie hypotheses geformuleerd op basis van de voorspellingen over ons energieverbruik. De eerste hypothese is dat ons energieverbruik niet gaat veranderen, omdat infraroodverwarming 1 kWh elektriciteit omzet in 1 kWh warmte (COP = 1). De tweede hypothese is dat ons energieverbruik voor verwarmen met 35% daalt ten opzichte van een cv-ketel op gas. De derde hypothese dat we tot 66% energiebesparen ten opzichte van een cv-ketel op gas.

HypotheseCOP = 135% energiebesparing66% energiebesparing
Extra elektriciteitsverbruik (in kWh/Jaar5.6003.7001.900
Energiebesparing (in kWh/jaar)01.9003.800
Verbruik (in kWh/graaddag)2,11,40,7
Verbruik (in m3 gas/graaddag)0,220,140,07
Verbruik (in kWh/m2 per jaar)473116*

* 16 kWh/m2 is lager dan de leverancier aangeeft, die gaat uit van 25 tot 40 kWh/m2 per jaar. Het verschil kan hem gaan zitten in het feit dat we niet onze hele woning verwarmen.

Leuker dan de hypothese vind ik zelf het werkelijke verbruik in maart. In totaal hebben we in maart 411 373 kWh voor verwarming verbruikt, dat is 3,5 3,1 kWh/m2 in deze maand. In maart 2018 verbruikte we 8 kWh/m2. Maart 2018 was een stuk kouder dan maart 2019, wat betekent dat de vergelijking niet helemaal eerlijk is. Daarom hieronder het verbruik voor verwarming in kWh per graaddag van de afgelopen jaren:

MaartkWh verwarming# graaddagenkWh/graaddagm3/graaddag
20114913611,40,14
20125673081,80,19
20131.8874754,00,41
20144882961,60,17
20155863591,60,17
20168403832,20,22
20175782872,00,21
20189554062,40,24
20193733061,20,12

In bovenstaande tabel is goed dat het verbruik in maart 2019 lager ligt dan in andere jaren. Ons verbruik lag in maart 2019 op 1,2 kWh/graaddag. Daarmee ligt het verbruik voor verwarming ook lager dan in de meeste vergelijkbare jaren, zoals 2012 (1,8 kWh/graaddag), 2014 (1,6 kWh/graaddag) of 2017 (2 kWh/graaddag). Ten opzichte van het gemiddelde energieverbruik per graaddag ligt ons energieverbruik voor verwarming 37% 43% lager. Als ik 2013, dat duidelijk een extreem jaar was, buiten beschouwing laat ligt ons energieverbruik voor verwarming in 2019 28% 35% lager. Of de energiebesparing blijft als het kouder wordt in het najaar valt natuurlijk nog te bezien. Vooralsnog ligt hypothese 2 (35% energiebesparing t.o.v. een hr-ketel op aardgas) het dichtst bij onze praktijkcijfers.

Effect op bruto energieverbruik

Ons bruto energieverbruik (dat wil zeggen ons energieverbruik, zonder rekening te houden met de hoeveelheid energie die we opwekken met onze zonneboiler, zonnepanelen, winddelen en zonnedelen) is in het eerste kwartaal gelijk aan dat van 2014.


Een kleine uitdaging wordt gevormd door het energieverbruik van de aansturingsunit van onze infraroodpanelen. Volgens de website van BeNextis het stroomverbruik van hun internetgateway maximaal 1 Watt. Volgens de gegevens die ik zie in het systeem van BeNext verbruikt hun controle unit per dag 2,01 kWh (84 Watt per uur). Dat is op jaarbasis 754 kWh, een stuk meer dan het verbruik van de elektrische pomp van de cv-ketel. Of het een fout is van de BeNext internetgateway, dat het energieverbruik zo hoog ligt omdat de sensoren onvindbaar waren of dat het een foutje in de software van BeNext is weet ik niet. Dat ga ik van de zomer uitvinden.

Na overleg met BeNext en dieper duiken in de cijfers van het energieverbruik dat BeNext meet blijkt dat het de internetgateway de oorzaak niet is. Op de een of andere manier heeft een paneel zonder aangesloten te zijn op het elektriciteitsnet een maand lang 2 kWh per dag verbruikt. De startdatum is terug te voeren op het moment dat het paneel gekoppeld is aan het BeNext systeem. De datum dat het spookverbruik ophoud valt samen met de dag dat het paneel daadwerkelijk geïnstalleerd is. Hoe het paneel in de dagen daartussen stroom heeft weten te verbruiken is me een raadsel. Onderstaande plaatjes laten zien dat het wel paneel HQ6 is dat stroom heeft verbruikt.


Elektriciteitsverbruik BeNext voor installatie van de infraroodpanelen

Wat ik wel weet is dat ik overweeg om de aansturingsunit buiten het stookseizoen uit te schakelen. Dat scheelt toch al snel 300 tot 400 kWh elektriciteit per jaar. Een optie die ik nog overweeg voor de toekomst is om de aansturing op termijn over te zetten naar domoticz, dat bij ons thuis draait op een raspberry pi 3. Deze is met een energieverbruik van zo’n 50 kWh per jaar (0,132 kWh per dag en 5,5 Watt per uur) wel een stuk onzuiniger dan de internet gateway van BeNext. Moet ik alleen nog het zwave protocol op de raspberry en domoticz aan de praat krijgen.

Effect op netto energieverbruik

Ons totale elektriciteitsverbruik is in maart fors gestegen door de overstap op infraroodverwarming. Toch is ons totale energieverbruik gedaald. De stijging in elektriciteitsverbruik is dus ruimschoots goed gemaakt door de daling in het gasverbruik.


Ons voortschrijdend 12 maands netto energieverbruik ligt daarmee op het niveau van maart 2014. Het wordt komend jaar boeiend om te zien of we onder de 10.000 kWh per jaar uitkomen. Vooralsnog is ons cumulatief netto energieverbruik ook terug op het niveau van 2014. Waarbij ik uiteraard hoop dat we in de eerste maanden van het volgende stookseizoen lager uitkomen dan 2014.

Impressie van de eerste maand met infraroodverwarming

Los van de cijfertjes is natuurlijk ook de vraag hoe de infraroodverwarming ons tot nu toe bevalt. Na een paar dagen wennen met instellen ben ik tevreden over het comfort. De stralingswarmte van de panelen voelt prettig en het feit dat de panelen los in te stellen zijn vind ik een voordeel. ’s Avonds verwarmen we de open keuken bijvoorbeeld minder dan de zithoek. Als we naar de keuken lopen is het daar nog steeds comfortabel en warm, maar het paneel staat minder sterk stralend ingesteld. ’s Ochtends zijn juist de infraroodpanelen bij keuken en de eethoek wat hoger ingesteld, omdat we dan op die plaats zitten.

Temperatuur variatie in de woonkamer, maar 2019.

Het is nog wel zoeken naar de juiste temperatuurinstelling. De infraroodpanelen zijn op 7 maart geïnstalleerd. We hebben de temperatuur een paar dagen op 19 graden ingesteld, maar dat werd niet als comfortabel ervaren. Daarna is de temperatuur verhoogd naar 20 graden op momenten dat we in de woonkamer zijn. Zoals te zien is in de grafiek geeft dat nog behoorlijke schommelingen in de gemiddelde temperatuur. Op een paar dagen na is het gelukt om het verschil tussen de gemiddelde en de maximale temperatuur te beperken tot 1 graad Celsius. Dat lukt beduidend beter dan bij de cv-ketel.

Een paar kleine minpunten zijn we ook al wel tegengekomen. Zo vergt de aansturing van de infraroodpanelen via de BeNext app en website wel wat gepuzzel, al heb ik inmiddels wel trucjes bedacht om te zorgen dat zowel de temperatuur als het vermogen per paneel doet wat ik wil gedurende de dag.

Een probleem dat met name de eerste dagen speelde is dat de temperatuursensoren per kamer geregeld het contact met de controller van BeNext kwijt waren. Na een paar keer de verbindingsknop van de temperatuursensor in te drukken werkte dit de laatste weken naar behoren. Wat misschien ook helpt is dat we de controller van BeNext wat beter gepositioneerd hebben, zodat deze makkelijker verbinding kan maken met de andere z-wave apparaten.

Een ander minpunt is dat een van de panelen na een week begonnen is met het maken van een tikkend geluid. De leverancier en installateur reageerden snel op de melding en gaven aan dat dit vaker voorkomt. Het paneel is vandaag zonder verdere vragen door de leverancier vervangen door een nieuw paneel. Ook maakt een van de panelen geen contact meer met de controller van BeNext. Het is lastig te achterhalen wat daar de oorzaak van is. Het weer tot leven wekken van de control unit van het paneel weer door de verbindingsknop in te drukken vergt hele lange dunne vingers of een stokje met een spiegel om boven het paneel te kunnen kijken. Het alternatief was stop er 30 seconden uit en daarna opnieuw inschakelen. Ook daarmee kwam het paneel niet terug. De leverancier heeft de control unit van het betreffende paneel daarom vandaag vervangen.

Energieverbruik en opwekking februari 2019

Krispijn Beek2 reacties
Infraroodpaneel aan het plafond

Februari is afgelopen, tijd dus om naar ons energieverbruik en de energieopwekking te kijken. Te beginnen met een kort overzicht van de belangrijkste kengetallen. Februari 2019 was veel warmer dan 2018. Dat is terug te zien in het aantal graaddagen dat met 355 in februari 2019 veel lager ligt dan de 516 uit 2018. Dat is goed zichtbaar in ons gasverbruik dat 27% lager ligt. Het elektriciteitsverbruik is gelijk gebleven en in totaal hebben we zo’n 5% meer elektriciteit opgewekt. Voornamelijk met onze winddelen.

Wat20182019verschil
Gasverbruik13699-27%
Verbruik/graaddag0,260,286%
Elektriciteitsverbruik3053050%
Zonnepanelen146133-9%
Zonnedelen4525%
Winddelen9411825%
Totaal opwekking2442565%
Netto elektriciteitsverbruik6149-19%

Bruto energieverbruik

Begin maart zijn onze infraroodpanelen geplaatst en aangesloten in de huiskamer. Waarover binnenkort meer. Tijd dus om een nieuw overzicht te maken waarmee het effect daarvan zichtbaar te maken is. De verwarming zat altijd apart in mijn overzichten, omdat de verwarming op gas werkt. Bij infraroodverwarming gaat de verwarming elektriciteit verbruiken, dus dat vraagt wat aanpassingen. Er zijn verschillende opties om het effect te laten zien. De eerste is op basis van de al bestaande grafiek met al ons energieverbruik.


Een tweede optie is om te kijken naar ons bruto energieverbruik in kWh en ons bruto energieverbruik in kWh/m2 vloeroppervlak.

Ontwikkeling bruto energieverbruik (in kWh) per jaar.

Met uitzondering van 2013 is het bruto energieverbruik redelijk constant. De afwijking ten opzichte van het gemiddelde maximaal 4% omhoog en 6% omlaag.

Ontwikkeling bruto energieverbruik (kWh/m2) per jaar

Aan het bruto energieverbruik per vierkante meter is te zien dat onze woning verre van ideaal geïsoleerd is. Het ligt mijlenver af van de huidige kwaliteit die bouwers kunnen leveren. Een deel van dit energieverbruik wekken we op bij ons eigen huis via onze zonnepanelen (ongeveer 2.000 kWh per jaar) en zonneboiler (ongeveer 1.000 kWh per jaar).

Een derde optie is om te kijken naar het energieverbruik per graaddag. Die bewaar ik voor een volgende keer. Net als de optie om te kijken naar het elektriciteitsverbruik dat de app van mijn leverancier laat zien. Eerst wil ik zelf rekenen of de getallen daaruit logisch zijn in vergelijking met de ontwikkeling van ons elektriciteitsverbruik.

De hypothese

Welke maatstaf ik ook kies de hypotheses zijn simpel. Volgens de theorie, zoals bv. DWA maar ook andere energieadviseurs, die hanteren heeft een infraroodpaneel een zogenaamde COP van 1. Dat wil zeggen dat 1 kilowattuur elektriciteit wordt omgezet in 1 kWh warmte. Daarmee presteert een infraroodpaneel net zo goed als een HR ketel, die maakt van 1 m3 aardgas ongeveer 10 kWh warmte. Dat wil in ons geval zeggen dat ons bruto energieverbruik niet mag veranderen, voor iedere m3 aardgas minder horen er volgens deze hypothese 10 kilowattuur elektriciteit bij te komen. Gemiddeld hebben we in de periode 2011 t/m 2018 zo’n 5.600 kWh aan gas voor verwarming gebruikt. Uitgaande van een COP van 1 zou dat 5.600 kWh per jaar aan elektriciteit extra betekenen.

Volgens Gerard de Leede, Professor of Practice Smart Cities JADS aan Tilburg University, bespaart hij met infraroodverwarming 35% energie ten opzichte van gas. Wat betekent dat ons bruto energieverbruik af zou moet nemen. Bijna 60% van ons energieverbruik bestaat uit gas, waarvan een groot deel voor de verwarming is. Onze zonneboiler levert namelijk een deel van het warme water. Uitgaande van 35% energiebesparing door infraroodverwarming ten opzichte van aardgas zou ons energieverbruik voor verwarming op een kleine 3.700 kWh per jaar uit komen.

Ook volgens onze leverancier kan infraroodverwarming 1/3 tot 2/3 besparen op het energieverbruik van verwarming, om die 2/3 te bereiken is wel meer nodig dan enkel de panelen plaatsen. Bv. de muren behandelen met speciale verf. Dat betekent dat ons elektriciteitsverbruik ongeveer 1.900 tot 3.700 kWh hoger uit zou moeten vallen door infraroodverwarming.

HypotheseCOP = 135% energiebesparing66% energiebesparing
Extra elektriciteitsverbruik (in kWh/Jaar5.6003.7001.900
Energiebesparing (in kWh/jaar)01.9003.800

Conclusie

Het is te vroeg om conclusies te trekken. Na minder dan een week overschakelen op infraroodverwarming is er weinig zinvols over ons energieverbruik te zeggen. Bovendien is het nog even stoeien met de andere vorm van verwarming om te zorgen dat het huis behaaglijk is.