De rol van Energiebeheer Nederland in de Nederlandse energievoorziening heb ik eerder dit jaar aangestipt in mijn post over het belang van Nederland bij de wijze waarop olie uit Canadese teerzandwinning wordt behandeld. Vandaag duik ik wat dieper in de rol van Energiebeheer Nederland (een 100% dochter van de Nederlandse staat) aan de hand van de door hun zelf geformuleerde rol en strategische doelen.
Doel & strategische doelen Energiebeheer Nederland
De website van Energiebeheer Nederland (EBN) is heel duidelijk over de rol van EBN:
EBN is actief in het ontdekken, produceren en verhandelen van gas en olie in Nederland en is dé partner voor olie- en gasmaatschappijen. Samen met andere nationale en internationale olie- en gasmaatschappijen investeren we in de opsporing en winning hiervan en in gasopslagen in Nederland. Het initiatief voor opsporing-, ontwikkel- en productieactiviteiten ligt bij de vergunninghouders. EBN ambieert geen operatorschap in de deelnemingen, maar investeert, faciliteert en deelt kennis. Via een belang in GasTerra is EBN ook betrokken bij de verkoop van het Nederlandse aardgas. De winst die voortkomt uit deze activiteiten draagt EBN volledig af aan de Staat, onze enige aandeelhouder. Daarnaast adviseert EBN de overheid over het mijnbouwklimaat in Nederland en over nieuwe mogelijkheden voor het benutten van de ondergrond.
Bij die nieuwe mogelijkheden kijkt EBN vooral naar de opslag van CO2 (CCS in jargon). EBN neemt al langer deel in ondergrondse opslag van aardgas. EBN heeft haar visie vertaald naar drie strategische doelen:
- het actief beheren van de deelnemingen in opsporing en winningactiviteiten;
- het waarborgen van de continuïteit in exploratie en productie (E&P); en
- het rendabel benutten van de ondergrond.
Duurzame energie & de strategische doelen van EBN
Vanuit duurzame energie bezien is met name het derde doel (‘het rendabel benutten van de ondergrond’) interessant (en niet zoals ik eerder betoogde windenergie, al kom ik daar zeker nog een keer op terug). Terug naar geothermie: een groeiend aantal bedrijven richt zich op het gebruik van geothermie voor de warmte- en koudevoorziening van de gebouwde omgeving. Voor diepe geothermie bestaat er een garantieregeling die (een deel van ?) de kosten vergoedt als een boring verkeerd uitpakt. Voor ondiepe geothermie is er naar mijn weten weinig tot niks geregeld op dat gebied, het risico ligt volledig bij de ondernemer.
Geothermie wordt ingezet als alternatief voor het gebruik van aardgas voor verwarming van kassen, gebouwen en soms zelfs als alternatief voor het pekelen van wegen. Een groot risico voor degene die er mee aan de slag wil is de slagingskans van de boring. Als een aquifer niet bruikbaar blijkt is de investering van de boring in een spreekwoordelijke bodemloze put gedaan. Een zelfde probleem doet zich voor bij de winning van gas en olie uit de grond. Ook daar bestaat de kans dat een proefboring geen olie of gas aantreft. Het boren naar olie en gas is zeer kapitaalintensief en wordt steeds kapitaalintensiever. De makkelijke bronnen raken op, dus wordt er dieper geboord of wordt geprobeerd andere soorten van olie en gas aan te boren (bv. schaliegas in Brabant of teerzandolie in Schoonderbeek).
Om te zorgen dat de olie- en gasindustrie ondanks de risico’s op mislukte boringen toch blijft zoeken naar olie en gas is een heel web aan fiscale voorzieningen opgezet. Daarnaast investeert de overheid via Energiebeheer Nederland tot 40% risicodragend mee in exploratie (lees proefboringen) en exploitatie van olie- en gasvelden. Deze maatregel scheelt niet alleen in de benodigde hoeveelheid kapitaal, het geeft ook meer zekerheid voor kapitaalverstrekkers die dus een lagere risicopremie (lees rente) zullen berekenen bij het verstrekken van kapitaal. De overheid krijgt daar natuurlijk ook het nodige voor terug, namelijk 40% van de winst op de investering.
Terug naar duurzame vormen van benutting van de ondergrond. Want daar doet EBN naar mijn weten niet aan mee. Ik kom in hun lijst van deelnemingen althans geen enkel geothermie project tegen. Nu wil ik best geloven dat het ontwikkelen van geothermie geld kost en de toepassing er van valt nog steeds onder de SDE+, dus volledig rendabel zal het bij de huidige gasprijs niet zijn (zoals CO2 opslag in de bodem bij de huidige CO2 prijzen ook niet rendabel is). Tegelijkertijd verwacht ik dat de toepassing van geothermie dezelfde ontwikkeling als windenergie zal doormaken, waarmee ik bedoel dat het op de korte tot middellange termijn een rendabele vorm van duurzame energie wordt. En daarmee een rendabele toepassing van de ondergrond. Bovendien een die langer gaat blijven bestaan dan het leeg en weer vol pompen van de Nederlandse aardgasvelden.
Kortom: Waarom is EBN met haar kennis van de Nederlandse ondergrond niet betrokken bij geothermie?
Krispy's Blog 
Geef een reactie