Krispy's Blog

Maart is voorbij, tijd om ons energieverbruik weer eens door te zagen. Na vijf jaar weinig verandert te hebben aan ons huis hebben we vorige maand ons huis voorzien van infraroodverwarming. Dat betekent dus een behoorlijke verandering in het energieverbruik, die vooral in het stookseizoen zichtbaar zal worden. In maart hebben we gestookt, dus de eerste contouren tekenen zich af.

Aanpassing 15 april 2019: door uitleg van BeNext ben ik er achter dat de oorzaak van het spookverbruik van 2 kWh per dag in de dagen voordat de infraroodpanelen werden geïnstalleerd niet door de controller van BeNext wordt veroorzaakt, maar door een van de infraroodpanelen (HQ6). Die lag tot 21 maart in een doos op zolder, zonder een stekker in het stopcontact. Oorzaak: onbekend, wel reden om aantal zaken hieronder aan te passen.

Energieverbruik

Ons energieverbruik en de energieopwekking van maart 2019 vergeleken met maart 2018 staat in de tabel hieronder.

Wat	2018	2019	verschil
Gasverbruik	116	29	-75%
Verbruik/graaddag	0,29	0,10	-66%
Elektriciteitsverbruik	365	627	72%
Zonnepanelen	153	138	-10%
Zonnedelen	15	15	0%
Winddelen	149	211	42%
Totaal opwekking	317	364	15%
Netto elektriciteitsverbruik	48	263	449%

Het eerste dat uiteraard opvalt is de daling van ons gasverbruik met 75% ten opzichte van maart 2018 en de stijging van ons elektriciteitsverbruik met 72% ten opzichte van maart 2018. De hoeveelheid groene stroom die we zelf opwekken is met slechts met 15% gestegen, dus ook ons netto elektriciteitsverbruik is fors gestegen. Dat er een verschuiving van gas naar elektriciteit plaats heeft gevonden was te verwachten, aangezien in maart ons huis is uitgerust met infraroodpanelen. Dat werd tenslotte wel eens tijd bijna vijf jaar nadat ik aangaf werk te willen maken met het van gas af halen van ons huis. Geeft bovendien de kans om een gasgestookt huis met een infrarood verwarmd huis te vergelijken op basis van mijn eigen praktijkcijfers van de afgelopen jaren i.p.v. cijfers of impressies van andermans woning. Al hoop ik wel dat het zodanig bevalt dat praktijkgegevens over de vergelijking van infraroodverwarming met warmtepomp niet van mijn kant gaan komen 😉

Effect infraroodverwarming op energie voor verwarming

Het energieverbruik voor onze verwarming ligt al jaren redelijk constant. We verbruiken zo’n 600 tot 800 m3 aardgas voor warm water en verwarming. Mijn inschatting is dat het grootste deel daarvan voor verwarming is, wat ook logisch is gelet op onze zonneboiler. Vorige maand heb ik drie hypotheses geformuleerd op basis van de voorspellingen over ons energieverbruik. De eerste hypothese is dat ons energieverbruik niet gaat veranderen, omdat infraroodverwarming 1 kWh elektriciteit omzet in 1 kWh warmte (COP = 1). De tweede hypothese is dat ons energieverbruik voor verwarmen met 35% daalt ten opzichte van een cv-ketel op gas. De derde hypothese dat we tot 66% energiebesparen ten opzichte van een cv-ketel op gas.

Hypothese	COP = 1	35% energiebesparing	66% energiebesparing
Extra elektriciteitsverbruik (in kWh/Jaar	5.600	3.700	1.900
Energiebesparing (in kWh/jaar)	0	1.900	3.800
Verbruik (in kWh/graaddag)	2,1	1,4	0,7
Verbruik (in m3 gas/graaddag)	0,22	0,14	0,07
Verbruik (in kWh/m2 per jaar)	47	31	16*

* 16 kWh/m2 is lager dan de leverancier aangeeft, die gaat uit van 25 tot 40 kWh/m2 per jaar. Het verschil kan hem gaan zitten in het feit dat we niet onze hele woning verwarmen.

Leuker dan de hypothese vind ik zelf het werkelijke verbruik in maart. In totaal hebben we in maart 411 373 kWh voor verwarming verbruikt, dat is 3,5 3,1 kWh/m2 in deze maand. In maart 2018 verbruikte we 8 kWh/m2. Maart 2018 was een stuk kouder dan maart 2019, wat betekent dat de vergelijking niet helemaal eerlijk is. Daarom hieronder het verbruik voor verwarming in kWh per graaddag van de afgelopen jaren:

Maart	kWh verwarming	# graaddagen	kWh/graaddag	m3/graaddag
2011	491	361	1,4	0,14
2012	567	308	1,8	0,19
2013	1.887	475	4,0	0,41
2014	488	296	1,6	0,17
2015	586	359	1,6	0,17
2016	840	383	2,2	0,22
2017	578	287	2,0	0,21
2018	955	406	2,4	0,24
2019	373	306	1,2	0,12

In bovenstaande tabel is goed dat het verbruik in maart 2019 lager ligt dan in andere jaren. Ons verbruik lag in maart 2019 op 1,2 kWh/graaddag. Daarmee ligt het verbruik voor verwarming ook lager dan in de meeste vergelijkbare jaren, zoals 2012 (1,8 kWh/graaddag), 2014 (1,6 kWh/graaddag) of 2017 (2 kWh/graaddag). Ten opzichte van het gemiddelde energieverbruik per graaddag ligt ons energieverbruik voor verwarming 37% 43% lager. Als ik 2013, dat duidelijk een extreem jaar was, buiten beschouwing laat ligt ons energieverbruik voor verwarming in 2019 28% 35% lager. Of de energiebesparing blijft als het kouder wordt in het najaar valt natuurlijk nog te bezien. Vooralsnog ligt hypothese 2 (35% energiebesparing t.o.v. een hr-ketel op aardgas) het dichtst bij onze praktijkcijfers.

Effect op bruto energieverbruik

Ons bruto energieverbruik (dat wil zeggen ons energieverbruik, zonder rekening te houden met de hoeveelheid energie die we opwekken met onze zonneboiler, zonnepanelen, winddelen en zonnedelen) is in het eerste kwartaal gelijk aan dat van 2014.

Een kleine uitdaging wordt gevormd door het energieverbruik van de aansturingsunit van onze infraroodpanelen. Volgens de website van BeNextis het stroomverbruik van hun internetgateway maximaal 1 Watt. Volgens de gegevens die ik zie in het systeem van BeNext verbruikt hun controle unit per dag 2,01 kWh (84 Watt per uur). Dat is op jaarbasis 754 kWh, een stuk meer dan het verbruik van de elektrische pomp van de cv-ketel. Of het een fout is van de BeNext internetgateway, dat het energieverbruik zo hoog ligt omdat de sensoren onvindbaar waren of dat het een foutje in de software van BeNext is weet ik niet. Dat ga ik van de zomer uitvinden.

Na overleg met BeNext en dieper duiken in de cijfers van het energieverbruik dat BeNext meet blijkt dat het de internetgateway de oorzaak niet is. Op de een of andere manier heeft een paneel zonder aangesloten te zijn op het elektriciteitsnet een maand lang 2 kWh per dag verbruikt. De startdatum is terug te voeren op het moment dat het paneel gekoppeld is aan het BeNext systeem. De datum dat het spookverbruik ophoud valt samen met de dag dat het paneel daadwerkelijk geïnstalleerd is. Hoe het paneel in de dagen daartussen stroom heeft weten te verbruiken is me een raadsel. Onderstaande plaatjes laten zien dat het wel paneel HQ6 is dat stroom heeft verbruikt.

Wat ik wel weet is dat ik overweeg om de aansturingsunit buiten het stookseizoen uit te schakelen. Dat scheelt toch al snel 300 tot 400 kWh elektriciteit per jaar. Een optie die ik nog overweeg voor de toekomst is om de aansturing op termijn over te zetten naar domoticz, dat bij ons thuis draait op een raspberry pi 3. Deze is met een energieverbruik van zo’n 50 kWh per jaar (0,132 kWh per dag en 5,5 Watt per uur) wel een stuk onzuiniger dan de internet gateway van BeNext. Moet ik alleen nog het zwave protocol op de raspberry en domoticz aan de praat krijgen.

Effect op netto energieverbruik

Ons totale elektriciteitsverbruik is in maart fors gestegen door de overstap op infraroodverwarming. Toch is ons totale energieverbruik gedaald. De stijging in elektriciteitsverbruik is dus ruimschoots goed gemaakt door de daling in het gasverbruik.

Ons voortschrijdend 12 maands netto energieverbruik ligt daarmee op het niveau van maart 2014. Het wordt komend jaar boeiend om te zien of we onder de 10.000 kWh per jaar uitkomen. Vooralsnog is ons cumulatief netto energieverbruik ook terug op het niveau van 2014. Waarbij ik uiteraard hoop dat we in de eerste maanden van het volgende stookseizoen lager uitkomen dan 2014.

Impressie van de eerste maand met infraroodverwarming

Los van de cijfertjes is natuurlijk ook de vraag hoe de infraroodverwarming ons tot nu toe bevalt. Na een paar dagen wennen met instellen ben ik tevreden over het comfort. De stralingswarmte van de panelen voelt prettig en het feit dat de panelen los in te stellen zijn vind ik een voordeel. ’s Avonds verwarmen we de open keuken bijvoorbeeld minder dan de zithoek. Als we naar de keuken lopen is het daar nog steeds comfortabel en warm, maar het paneel staat minder sterk stralend ingesteld. ’s Ochtends zijn juist de infraroodpanelen bij keuken en de eethoek wat hoger ingesteld, omdat we dan op die plaats zitten.

Het is nog wel zoeken naar de juiste temperatuurinstelling. De infraroodpanelen zijn op 7 maart geïnstalleerd. We hebben de temperatuur een paar dagen op 19 graden ingesteld, maar dat werd niet als comfortabel ervaren. Daarna is de temperatuur verhoogd naar 20 graden op momenten dat we in de woonkamer zijn. Zoals te zien is in de grafiek geeft dat nog behoorlijke schommelingen in de gemiddelde temperatuur. Op een paar dagen na is het gelukt om het verschil tussen de gemiddelde en de maximale temperatuur te beperken tot 1 graad Celsius. Dat lukt beduidend beter dan bij de cv-ketel.

Een paar kleine minpunten zijn we ook al wel tegengekomen. Zo vergt de aansturing van de infraroodpanelen via de BeNext app en website wel wat gepuzzel, al heb ik inmiddels wel trucjes bedacht om te zorgen dat zowel de temperatuur als het vermogen per paneel doet wat ik wil gedurende de dag.

Een probleem dat met name de eerste dagen speelde is dat de temperatuursensoren per kamer geregeld het contact met de controller van BeNext kwijt waren. Na een paar keer de verbindingsknop van de temperatuursensor in te drukken werkte dit de laatste weken naar behoren. Wat misschien ook helpt is dat we de controller van BeNext wat beter gepositioneerd hebben, zodat deze makkelijker verbinding kan maken met de andere z-wave apparaten.

Een ander minpunt is dat een van de panelen na een week begonnen is met het maken van een tikkend geluid. De leverancier en installateur reageerden snel op de melding en gaven aan dat dit vaker voorkomt. Het paneel is vandaag zonder verdere vragen door de leverancier vervangen door een nieuw paneel. Ook maakt een van de panelen geen contact meer met de controller van BeNext. Het is lastig te achterhalen wat daar de oorzaak van is. Het weer tot leven wekken van de control unit van het paneel weer door de verbindingsknop in te drukken vergt hele lange dunne vingers of een stokje met een spiegel om boven het paneel te kunnen kijken. Het alternatief was stop er 30 seconden uit en daarna opnieuw inschakelen. Ook daarmee kwam het paneel niet terug. De leverancier heeft de control unit van het betreffende paneel daarom vandaag vervangen.