Duurzame energie en de stijgende energierekening

Sinds begin oktober is er een discussie gaande over de stijgende kosten van energie als gevolg van de ambities om meer duurzame energie op te wekken. Volgens sommige energiebedrijven is er een extra energieheffing nodig om buffercapaciteit aan te leggen. Volgens weer anderen, zoals Rene Leegte van de VVD, is Duitsland het voorbeeld van een land waar de kosten van de energietransitie de pan uit reizen. Tijd om de eigen elektriciteitsrekening er bij te pakken en de Duitse en het Nederlandse systeem in prijs te vergelijken.

De kosten van buffercapaciteit

Volgens GDF Suez en E.ON is een extra energieheffing nodig om buffercapaciteit aan te leggen. Deze buffercapaciteit moet voorkomen dat het licht uit gaat als het aandeel duurzame elektriciteit in Nederland stijgt. Dat de regelkosten voor fossiele centrales behoorlijk volgens sommige energiebedrijven behoorlijk kunnen zijn laat Hans Labohm zien. Hij schrijft op basis van gegevens van Rob Walter dat deze regelkosten ongeveer 4 Eurocent per kWh bedragen voor windenergie en iets minder voor zonne-energie.

Inmiddels heeft Eneco via haar website weten geen aanleiding te zien voor een extra energieheffing ten bate van fossiele energie. Dat laat meteen zien hoe dit soort zaken opgelost kan worden sinds het opheffen van de Samenwerkende Energieproducenten: via marktwerking. Dit is nou typisch zo’n geval waarin dat werkt.

GDF Suez en E.ON wensen blijkbaar een hogere prijs te berekenen aan hun klanten i.v.m. benodigde back-up capaciteit. Eneco stelt dat dit niet nodig is en denkt dat de prijs gelijk kan blijven. Effect: klanten stappen over naar Eneco, of naar andere energieproducenten die een lagere vergoeding vragen voor het dragen van programmaverantwoordelijkheid. In een markt waarbij de NMA de consument vooral aanzweept om op de prijs te letten is het dan exit GDF Suez en E.ON.

Bovenstaande neemt overigens niet weg dat ik volledig bereid ben om een energiebedrijf te betalen voor programmaverantwoordelijkheid.

Onze elektriciteitsrekening

Het variabele deel van onze elektriciteitsrekening bestaat uit 3 delen:

  1. leveringstarief elektriciteit
  2. energiebelasting
  3. BTW

Elektriciteitskosten

Uitgaand van ons verwachte elektriciteitsverbruik voor 2013 gaan we zo’n € 280 aan elektriciteit betalen (inclusief BTW).

Prijs ex btw BTW Prijs incl btw Jaarverbruik Kosten
Laagtarief  € 0,055 21%  € 0,0666 1.600  € 106,48
Hoogtarief  € 0,075 21%  € 0,0908 1.900  € 172,43
Elektriciteitskosten 3.500  € 278,91

Energiebelasting vs. feedin opslag

In het eerste deel staan de kosten van elektriciteitslevering. Die blijven gelijk, ongeacht de keuze voor energiebelasitng of feedin dat je hanteert voor de financiering van duurzame energie. Het verschil tussen beide systemen ontstaat zodra je gaat kijken naar de energiebelasting en de feedin opslag. De berekening zie je in de tabel hieronder.

Energiebelasting Feedin opslag
ex BTW € 0,11400 € 0,05277
BTW 21% 21%
incl. BTW € 0,13794 € 0,06385
Jaarverbruik 3.500 3.500
Totaal belasting € 483 € 223
Totaal elektriciteit € 279 € 279
Totaal variabel € 762 € 502
Verschil met EB € – € 259
Besparing tov EB 0% 34%
Belastingdruk 173% 80%

Zoals je ziet levert het Duitse feedin systeem een besparing op de elektriciteitsrekening op van € 259. Dat is dik 30% minder en fors meer duurzame energie dan in Nederland. De stijgende energierekening voor particulieren in Nederland ligt dus veel minder aan het succes van het duurzame energie beleid in Nederland, dan aan het ophogen van de energiebelasting door de overheid.

De belastingdruk op elektriciteit in Nederland voor particulieren is dan ook dik 170%. Oftewel voor iedere Euro aan elektriciteit die je koopt betaal je € 1,70 aan energiebelasting. In Duitsland betaal je na verhoging van de feedin opslag nog steeds slechts € 0,80 aan feedin opslag voor iedere Euro aan elektriciteit.

Doe mij dus maar de Duitse insteek: meer resultaat tegen 1/3 minder kosten. Maar ja, marktwerking tussen nationale overheden vergt dat je multinational of grootverbruiker bent…

PS de berekeningen vind je hier.

5 reacties op “Duurzame energie en de stijgende energierekening”

  1. Het verhaal over regelkosten zit iets ingewikkelder in elkaar. Zie voor een uitleg over de verschillende reserves bijvoorbeeld paragraaf 2.7 van dit rapport:
    http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2010/11/24/integratie-van-windenergie-in-het-nederlandse-elektriciteitsysteem-in-de-context-van-noord-europese-elektriciteitmarkt.html

    Voor balancering van het net bieden opwekkers van elektriciteit op- en afregelvermogen aan. TenneT koopt regelvermogen op de balanceringsmarkt. Programmaverantwoordelijken die onbalans veroorzaken, worden daarvoor afgerekend door TenneT op basis van de onbalansprijs. Verder koopt TenneT reserve- en noodvermogen en herstelvoorzieningen. Het saldo van opbrengsten uit de afrekeningen voor onbalans en de inkoop van de verschillende vermogens en voorzieningen belandt uiteindelijk in het systeemdienstentarief.

    Een grotere behoefte aan regel-, reserve- en noodvermogen zou kunnen leiden tot een hoger systeemdienstentarief. Tegelijkertijd kan de onbalansprijs (zie http://www.tennet.org/bedrijfsvoering/Systeemgegevens_afhandeling/verrekenprijzen/index.aspx ) grotere pieken en dalen gaan vertonen, waardoor de risico’s voor programmaverantwoordelijke partijen toenemen. Dit zou zich kunnen vertalen in hogere leveringsprijzen voor kleinverbruikers – kleinverbruikers dragen hun programmaverantwoordelijkheid altijd over aan hun leverancier. Tegelijkertijd kunnen prijspieken het juist aantrekkelijk maken om regelbare centrales open te houden of daar zelfs in te investeren en het biedt kansen voor vraagsturing.

    Like

    1. Beste Lisette,

      Bedankt voor je uitgebreide antwoord.

      Dat klinkt inderdaad een stuk ingewikkelder. Inmiddels begrijp ik uit de antwoorden op recente Kamervragen dat EZ de extra opslag niet nodig vind: http://t.co/osLkkckv (met dank aan Henri Bontenbal voor de link).

      Uit jouw verhaal begrijp ik dat de rekening uiteindelijk doorgelegd wordt naar de klant (of dat de programmaverantwoordelijke een lagere marge accepteert). Of het nu gaat via doorbelasten van de onbalanskosten aan de programmaverantwoordelijke of via een hogere risico opslag. Ik begrijp dat een hogere piekprijs het openhouden van een regelbare centrale interessant kan maken. Voorwaarde lijkt me dan wel dat er nog voldoende draaiuren zijn om uit de kosten te komen.

      Wat ik van de Duitse discussie over hogere vergoedingen voor afregelvermogen begrijp is dat het aantal draaiuren sneller daalt dan verwacht waardoor de business case van de betreffende centrales niet meer rond komt. Of heb ik dan weer last van klepels en klokken?

      Like

      1. Het doorbelasten gaat gelijktijdig op twee manieren: via de leverancier (zoals je beschrijft, risicopremie en/of feitelijk hogere onbalansbetalingen) en via het systeemdienstentarief (dat je via leverancier aan je regionale netbeheerder betaalt, die het aan TenneT afdraagt – ja dat kan simpeler). Verder klopt je verhaal. Het helpt ook niet mee dat de ‘spark spread’ (http://en.wikipedia.org/wiki/Spark_spread) al enige tijd klein (Duitsland) dan wel negatief (Nederland) is. Een gascentrale kan momenteel dus alleen met winst draaien als de elektriciteitsprijs ongewoon piekt en niet zoals voorheen bij gewone dagelijkse piekuren. De reden daarachter is dat de kolenprijs en daarmee de gewone elektriciteitsprijs vrij laag is. De kolen komen in ruime hoeveelheden richting Europa sinds in de VS goedkoop schaliegas beschikbaar is (zie vb. http://www.economist.com/blogs/schumpeter/2012/05/americas-falling-carbon-dioxide-emissions) Het grote aanbod aan windenergie is dus zeker niet de enige reden dat exploitatie van gascentrales momenteel moeilijk gaat.

        Like

  2. […] de vervuiler betaalt niet in Nederland, die bepaalt. Het is de kleinverbruiker die betaalt (meer nog dan in Duitsland met z’n door Nederlandse beleidsmakers verfoeide feedin systeem). De huidige energiebelasting gaat ook niet uit van de vervuiler betaalt, maar van de verbruiker […]

    Like

  3. […] belasten van de benodigde buffer voor deze piekbelasting, maar wel over het door belasten van de benodigde buffers van duurzame energie. Overigens gaf Eneco vorig jaar aan geen reden voor een extra heffing voor buffercapaciteit te […]

    Like

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.