Februari is voorbij en het is een maand om te onthouden. Het is namelijk de maand waarin de warmtepomp van De Warmte werd geïnstalleerd en het is de maand waarin we op de dag van de Russische inval in Oekraïne de hr-ketel hebben uitgezet. Sindsdien hebben we nog geen dag een koude douche gehad. Hoewel een week te kort is voor definitieve conclusies lijkt het er vooralsnog op dat de warmtepomp voldoende warmte produceert om te voorzien in ons warme water. Waar later deze maand een nieuwe, beter geïsoleerde schuifpui bij komt. Dit is ons kleine protest tegen de belabberde wijze waarop de Nederlandse rijksoverheid de mijnbouwschade in Groningen afhandelt en tegen Poetins inval in Oekraïne.
Het is ook het voorlopige sluitstuk van 11 jaar zoeken naar oplossingen voor een energiezuinigere, comfortabelere en gasloze woning. Een zoektocht die bestond uit 4 delen: keuzes maken, energiebesparen, energie-opwekken en alternatieven voor aardgas zoeken. Een volledig overzicht van alle maatregelen vind je hier.
Keuzes maken
Al bij de aankoop van ons huis hebben we afspraken gemaakt over hoe we onze woning stapsgewijs wilde verbeteren. Het geld om het in één keer te realiseren hadden en hebben we namelijk niet. Daarom was de afspraak dat we om en om een maatregel ter verduurzaming van onze woning en een maatregel ter verbetering van onze woning zouden nemen. We zijn in 2010 begonnen met twee maatregelen ter verduurzaming en een ter verbetering van onze woning. Te weten een nieuwe HR-ketel en een zonneboiler voor energiebesparing, en een nieuwe vloer ter verbetering van de woning.
Daarna hebben we ongeveer om en om maatregelen in ons huis genomen. Waarbij verduurzaming soms mee kon liften op een verbeteringsmaatregel, zoals infraroodverwarming in de badkamer en beter geïsoleerde kozijnen bij het vervangen van de kozijnen. Ook hebben we er de afgelopen jaren voor gekozen om geen verre reizen te maken, maar te investeren in onze woning. Dat heeft best wel eens tot discussies en lastige gesprekken geleid.
Energiebesparen
Energiebesparen gaat niet alleen om grote zaken, maar juist ook om kleine dingen. Zo hadden we eerst een deurbel op zonne-energie, die heeft het inmiddels begeven en is vervangen door een kinetische deurbel. Dat wil zeggen een deurbel die stroom krijgt door de knop in te drukken. Ook hangen in het hele huis al jaren led-lampen, is de brievenbus voorzien van tochtwering, radiatorfolie achter de radiatoren, verwarmingsbuizen geïsoleerd, piepschuim onder de keukenplint tegen de kou, hebben we A-label apparatuur en een thermostaatkraan op de douche. Ook hebben we in de tuin een boompje geplant om de warme zomerzon buiten te houden.
Daarnaast zit energiebesparing in gedragsverandering. Zo houden we de gordijnen en de kamerdeur in de winter dicht tegen de kou. Verwarmen we enkel de ruimtes waar we verblijven, gebruiken we onze warmtepompdroger enkel voor handdoeken en ontdooien we de vriezer met regelmaat om ijsvorming te voorkomen.
Uiteraard gaat het bij energiebesparen soms ook om grotere investeringen. Zo hebben we een zonnescherm tegen de zomerse hitte i.p.v. een airco, hebben we inmiddels bijna alle ramen en kozijnen vervangen door HR++ en is de mechanische ventilatie vervangen door een exemplaar met een gelijkspanningsmotor.
Energiebesparen doen we vooral op momenten van vervangen. Dat betekent dat niet alle kosten aan energiebesparen zijn toe te rekenen.
Energieopwekken
Hoe goed we ook ons best doen energie blijft nodig in ons huis. We wekken een behoorlijk deel daarvan zelf op via onze zonneboiler (gelijk een alternatief voor een deel van ons aardgas gebruik) en via onze zonnepanelen. Voor de stroom die we nog gebruiken hebben we winddelen gekocht (helaas staan de windturbines niet in de buurt) en het restant van onze elektriciteit kopen we in bij een groene energieleverancier.
| Zonneboiler | Zon & Zo |
| Merk | Eco2All |
| Type collector | Heatpipes |
| Omvang | 30 stuks |
| Boilervat | 300 liter |
| Warmteopbrengst | 5,7 GJ |
| Kosten | Euro 4.500 |
| Kosten/GJ | Euro 789 |
| Besparing in m3 | geen opgaaf leverancier |
| Besparing in kWh | 10-50% voor vaatwasmachine |
| Terugverdientijd | binnen 10 jaar |
| Levensduur (opgave leverancier) | Minstens 15 jaar |
| Subsidie | Ja, ISDE |
| Vermogen zonnepaneel | 240 Wp |
| Merk | Enfinity |
| Aantal panelen | 9 |
| Totaal vermogen | 2.160 Wp |
| Omvormer | Enfinity 2200TL |
| Frame | Wurth |
| Leverancier | Enfinity Nederland |
| Installateur | BeSolar |
| Terugverdientijd | 10 a 11 jaar |
| Subsidie | Nee |
Alternatieven voor aardgas
Al in 2011 hebben we geïnvesteerd in een zonneboiler. Deze voorziet ons in lente, zomer en herfst van warm water. Ons gasverbruik is daardoor gedaald. Daarnaast hebben we in 2019 gekozen voor infraroodverwarming van ThermIQ. Dit bevalt prima en bespaart ook 30 tot 40% aan energie in vergelijking tot onze cv-ketel. Minder dan met een warmtepomp, maar met als voordeel dat we de radiatoren niet hoeven te vervangen en dat we ons huis niet meteen extra hoefde te isoleren.
Eind vorig jaar hebben we na lang dubben gekozen voor een warmtepomp als aanvulling op de zonneboiler. We hebben gekozen voor een warmtepomp die ons afvalwater als warmtebron gebruikt van de Delftse startup De Warmte. Reden daarvoor is dat het afvalwater een relatief stabiele warmtebron is. ’s Winters heeft ons afvalwater nagenoeg dezelfde gemiddelde temperatuur als in andere jaargetijden.
In bovenstaande grafiek is te zien dat de warmtepomp in februari ongeveer 45 kWh aan elektriciteit heeft gebruikt en dat de COP tussen de 2,5 en 4 lag. Dat wil zeggen dat er met elke kilowattuur aan elektriciteit ongeveer 2,5 tot 4 keer zoveel warmte werd geproduceerd door de warmtepomp. Best een prestatie voor een warmtepomp die enkel warm tapwater levert.
| Infraroodverwarming | ThermIQ |
| Huiskamer | 3 panelen van 1100 Watt en 120 x 60 |
| Badkamer | 1 paneel van 550 Watt en 120 x 30 |
| Slaapkamer 1 | 1 paneel van 1100 Watt en 120 x 60 |
| Slaapkamer 2 | 1 paneel van 1100 Watt en 120 x 60 |
| Slaapkamer 3 | 1 paneel van 1100 Watt en 120 x 60 |
| Zolder | 1 paneel van 1100 Watt en 120 x 60 |
| Hal | 1 paneel van 550 Watt en 60 x 60 |
| Totaal | 9 panelen met piekvermogen van 8.800 Watt |
| Investering | Euro 10.000 (inclusief installatie) |
| Subsidie | Nee |
| Warmtepomp | De Warmte |
| COP | 5,4 |
| SCOP | 6,6 |
| Energieklasse | A+++ |
| Investering | Euro 6.500 |
| Subsidie | Ja, ISDE |
Bruto energiegebruik februari 2022
De grafieken met 11 jaar energiegebruik worden ondertussen wat onoverzichtelijk. Daarom vanaf deze maand een andere presentatie met het gemiddelde over de periode 2011-2018 (waarin we aardgas gebruikte voor verwarming), het gemiddelde over de periode 2019-heden (waarin we infraroodverwarming gebruiken voor verwarming) en het bruto energiegebruik in het huidige jaar. Waarbij het bruto energiegebruik het volledige energiegebruik is in onze woning voor verwarming, warm water en elektrische apparaten. Bij het bruto energiegebruik is geen rekening gehouden met de energieproductie van onze zonneboiler, zonnepanelen of warmtepomp.
In bovenstaande grafiek is goed zichtbaar dat ons bruto energiegebruik in januari en februari goed vergelijkbaar is met het gemiddelde energiegebruik in de jaren met infraroodverwarming. Het ligt lager dan in de jaren dat we ons huis verwarmde met onze hr-ketel. Het bruto energiegebruik is niet gecorrigeerd voor weersinvloeden, maar gebaseerd op het werkelijk verbruik.
Verwarming
Ons energiegebruik voor verwarming kent uiteraard een seizoensgebonden ritme, zoals goed te zien in in onderstaande grafiek. De infraroodpanelen van ThermIQ zijn al 3 jaar voldoende voor onze verwarming.
In maart 2019 zijn we overgeschakeld op infraroodverwarming. In bovenstaande grafiek is te zien dat we sindsdien nooit meer boven de 2,0 kWh per gewogen graaddag hebben verbruikt, een niveau waar we met gas standaard overheen gingen in de wintermaanden. Ook is zichtbaar dat het gemiddelde energiegebruik voor verwarming sinds de overschakeling op infraroodverwarming langzaam aan het dalen is. Het gemiddelde gebruik per gewogen graaddag voor infraroodverwarming ligt dik 2 jaar na de overstap dan ook 39% lager dan het gemiddelde gebruik met hr-ketel.
Omgerekend naar een standaard klimaatjaar in de periode 1991-2020 besparen we op deze manier zo’n 2.400 kWh (een kleine 250 m3 aardgas) per jaar.
Energiegebruik naar bron
In huis hebben we drie bronnen van energie: elektriciteit, warmte en aardgas. Waarbij de elektriciteit die we gebruiken deels wordt geleverd door onze zonnepanelen, winddelen en zonnedelen. En een deel kopen we in. Onderstaande grafiek laat het verloop hiervan per maand zien, waarin ik onze zonneboiler buiten beschouwing heb gelaten. In de zomer leveren we stroom terug, in de winter zit er een forse piek in ons energiegebruik. Onze zonnepanelen en zonneboiler leveren dan weinig op, terwijl onze energievraag dan het grootst is. Onze winddelen leveren in die maanden wel stroom.
Vanaf de winter van 2019-2020 is goed te zien dat we onze ruimteverwarming hebben geëlektrificeerd.
Bovenstaande grafiek laat zien dat ons gasverbruik op jaarbasis behoorlijk is gedaald vanaf maart 2019. Ook is goed zichtbaar dat ons totale energiegebruik vanaf eind 2020 weer gestegen is. De tweede lockdown en het bijbehorende verwarmen van meer ruimtes voor thuiswerken en thuisonderwijs hebben hun tol geëist.
Bovenstaande grafiek laat zien wat op jaarbasis het aandeel is van de verschillende energiebronnen in ons energiegebruik. Daarin is ook goed te zien dat we in 2019 overgeschakeld zijn van centrale verwarming naar infraroodverwarming. Begin 2019 kochten we op jaarbasis 6.600 kWh (61% van ons energiegebruik) in in de vorm van aardgas en leverden we 450 kWh (4%) terug in de vorm van elektriciteit. Momenteel kopen we 61% van ons energiegebruik in, waarvan 18% aardgas en 43% elektriciteit. De hoeveelheid energie die onze zonnepanelen, zonnedelen en winddelen opleveren is de afgelopen jaren met ruim 300 kWh omlaag gegaan.
De saaie basistabel van februari
| Wat (in kWh) | 2021 | 2022 | verschil |
| Graaddagen | 412 | 334 | -19% |
| Ruimteverwarming basis | 605 | 510 | -16% |
| Ruimteverwarming overig | 140 | 59 | -57% |
| Ruimteverwarming totaal | 745 | 570 | -24% |
| Warm water | 198 | 244 | 23% |
| Apparaten | 306 | 289 | -6% |
| Totaal verbruik | 1249 | 1102 | -12% |
| Verbruik/graaddag basis | 1,47 | 1,53 | 4% |
| Verbruik/graaddag overig | 0,34 | 0,18 | -47% |
| Verbruik/graaddag totaal | 1,82 | 1,71 | -6% |
| Gasverbruik | 176 | 176 | 0% |
| Elektriciteitsafname | 1055 | 904 | -14% |
| Teruglevering | 31 | 16 | -48% |
| Zonnepanelen | 116 | 99 | -15% |
| Zonnedelen | 14 | 14 | 0% |
| Winddelen | 111 | 216 | 95% |
| Zonneboiler | 22 | 22 | 0% |
| Totaal opwekking | 263 | 351 | 33% |
| Netto elektriciteitsverbruik | 814 | 575 | -29% |
| % eigen verbruik | 73% | 84% | |
| Saldo jaarbasis | 4.074 |
Tot slot
Al met al ben ik bij de huidige prijsstijgingen voor energie blij met de keuzes die we gemaakt hebben. Al is onze keuken 11 jaar na aankoop van ons huis nog steeds niet vervangen, terwijl deze al bij de aankoop op het lijstje van z.s.m. vervangen stond.
Ik besef ook heel goed dat we het geluk hebben gehad dat we de financiële middelen en de kennis hadden om onze investeringen in het huis te betalen. Dat is niet iedereen gegeven. Daar waar financiële middelen en/of kennis ontbreken is een rol voor de overheid weggelegd. Waarbij subsidieregelingen in Nederland best een maatje inkomensafhankelijker gemaakt mogen worden, zoals in Vlaanderen.
Zelf gaan we de komende 12 maanden ons gasverbruik afbouwen naar 0 m3 per jaar en dan kunnen de gasaansluiting en de cv-ketel de deur uit. Dat scheelt in ons vastrecht en in de ruimte voor apparaten op zolder. Wat dan resteert is ons energiegebruik stapsgewijs terugbrengen en op enig moment nadenken over hoe we meer elektriciteit gaan opwekken, zodat we op jaarbasis in balans komen. Voor nu hebben we extra winddelen bijgekocht.
Krispy's Blog 
Geef een reactie