Via een bericht op LinkedIn werd ik gewezen op de oplichtingspraktijken van Opnaargroen. Bij het programma opgelicht zijn meerdere klanten bekend die zijn opgelicht door dit bedrijf en die inmiddels aangifte hebben gedaan bij de politie.
Eén van de opgelichte klanten is kinderboerderij Jongia State uit Friesland. De kinderboerderij sloot via Opnaargroen een financiering af voor de installatie van 29 zonnepanelen. De lening moest binnen 15 jaar afgelost zijn, dan zou de kinderboerderij daarna nog ruim 10 jaar kosteloos kunnen draaien qua energie. De kinderboerderij is helaas één van de gedupeerden van deze malafide zonnepanelenleverancier. De lening zal bovendien terugbetaald moeten worden, zonder dat de kinderboerderij kan profiteren van het energievoordeel dat de zonnepanelen moesten bieden.
Inmiddels is de branche een actie gestart om de kinderboerderij alsnog van zonnepanelen te voorzien en om de lening (zover mogelijk) af te kunnen lossen.
Wil je een bijdrage in natura leveren dan kan je dat laten weten via een reactie op het LinkedIn bericht van de initatiefnemer (egeinaar van BeSolar, de installateur van mijn eigen zonnepanelen en van het project Wennekerpand van Energiek Schiedam). Als je financieel wil bijdragen om de lening af te lossen dan kan dat hier of door een rechtstreekse donatie aan de kinderboerderij (zie hun facebookpagina voor meer informatie). Zelf heb ik ook een kleine financiële bijdrage geleverd aan de inzamelingsactie.
Een ander deel van het goede voornemen is om meer te schrijven en praten over wat ik zelf al doe. Een van de leukste dingen vind ik zelf het investeren in offgrid energie projecten in andere Afrika, Zuid-Amerika en Azië. In mijn ogen een waardig vervolg van mijn investeringen in kleine ondernemers via het inmiddels failliete MyC4 en een uitbreiding op mijn investeringen in duurzame energie in Nederland. Waarover een volgende keer meer.
Offgrid energie
Ik ben in 2013 begonnen met investeren in offgrid energieprojecten via Sunfunder. In 2014 schreef ik al eens over de slag om de onderkant van de energiemarkt tussen de kolensector en offgrid duurzame energieprojecten. Een onderwerp dat nog steeds actueel is, al lijkt kolen steeds meer aan de verliezende hand. De projecten die ik via Sunfunder heb gefinancierd zijn al weer een aantal jaar volledig afgelost en Sunfunder werkt ook niet meer met crowdfunding.
Dat was de reden dat ik vanaf 2017 op zoek gegaan ben naar andere crowdfunding platforms, waarbij ik er inmiddels vier gevonden heb waarmee ik investeer in offgrid energie projecten. De eerste drie projecten hebben inmiddels hun volledige lening terugbetaald. Wat geen garantie is voor de toekomst, want de eerste melding dat er cashflow problemen zijn bij een van de partijen aan wie ik geld heb uitgeleend zijn er inmiddels ook. Wat niet wegneemt dat ik hoopvol blijf voor de toekomst. Geld dat terug wordt betaald herinvesteer ik in nieuwe projecten op hetzelfde platform.
Inmiddels heb ik een behoorlijk portfolio opgebouwd in met name Afrika via vier verschillende websites. Op alfabetische volgorde: Ecoligo, Energise Africa, Lend a hand en Trine.
Voor de helderheid: bovenstaande is niet bedoeld als investeringsadvies. Geld uitlenen aan projecten in Afrika, Zuid-Amerika en Azië kan riskant zijn en het is mogelijk dat je je volledige inleg kwijt raakt. Investeerd dus enkel geld dat je over hebt en spreid je investeringen. Bij twijfel: vraag advies aan iemand die meer verstand heeft van investeren en beleggen.
Via het twitteraccount @hindsightfiles zijn deze week nieuwe documenten van Cambridge Analytica gelekt. De meer dan 100.000 documenten geven een beeld van de wijze waarop het bedrijf in 68 landen, waaronder de VS, Brazilië, Oekraïne en het Verenigd Koninkrijk, de verkiezingen op ‘industriële schaal’ heeft beïnvloed. Nog niet alle documenten zijn gepubliceerd, het grootste deel zal de komende maanden nog volgen.
Volgens Brittany Kaiser, een voormalig medewerker van Cambridge Analytica die ook meewerkte aan de Netflix documentaire The Great Hack, tonen de documenten hoe veiligheidsdiensten, comerciële bedrijven en politieke campagnes mensen manipuleren en beïnvloeden. De documenten bevatten ook mailconversaties tussen politieke donoren (o.a. in de VS), waarin strategieën besproken worden om de herkomst van donaties te verduisteren.
Op twitter kwam ik een tweet van Kaharine Hayhoe, een Amerikaanse klimaatwetenschapper tegen, waarin ze aangeeft dat ze jaarlijks twee persoonlijke keuzes maakt om haar CO2 footprint te verkleinen. En hoe ze de drie belangrijkste dingen doet die bij die keuzes horen: er over praten, lid worden van een organisatie die haar stem kan versterken en zich inzetten voor verandering in leiderschap op alle niveaus, inclusief stemmen.
This thread talks about the personal choices I make to reduce my carbon footprint, but connecting with organizations that share my values is even more important (number two on my list!). Here are some of the orgs I donate my time to. Who could YOU connect with? https://t.co/KsQjxPxfYO
Nu volg ik dat advies onbewust al een aantal jaren op. Tijd om het dit jaar wat actiever onder de aandacht te brengen. Voor komend jaar heb ik twee maatregelen op het oog.
Land van Ons
De eerste stap heb ik deze week genomen door me aan te sluiten bij Land van Ons. Dat heeft weinig rechtstreeks te maken met klimaatverandering, maar wel alles met de benodigde omslag in de landbouwsector in Nederland.
De missie van Land van Ons is een kentering te bewerkstelligen in het uitputten van grond en verdwijnen van plantaardig en dierlijk leven uit ons landschap. Dit doet Land van Ons vanuit het besef dat ons land en onze grond letterlijk de bodem is onder ons bestaan. En daarmee een tegenwicht en rustpunt is in ons hectische en op economische groei gerichte bestaan.
De visie van Land van Ons is dat het verwerven en daarna behouden van het juridische eigenaarschap van (landbouw) grond een langjarige en daarmee duurzame aanpak is om deze missie te realiseren.
Van Gas Los
De tweede actie die ik voor dit jaar op het programma heb staan is het volledig afsluiten van de gasaansluiting. Dat betekent dat er een oplossing moet komen voor warm water in het stookseizoen. Met nog 3 maanden stookseizoen te gaan durf ik de voorspelling wel aan dat infraroodverwarming ook door de rest van mijn gezin als volwaardig alternatief voor de hr-ketel wordt gezien.
Aanvulling: Groasis
Na het publiceren van dit artikel werd ik door een van mijn twittervolgers gewezen op Groasis, een mooi bedrijf dat waterbesparende technieken ontwikkeld. Met name gericht op het planten van bomen in droge gebieden. De Groasis Ecologische Waterbesparende Technologie is ontzettend efficiënt met water en zorgt ervoor dat je kan planten in gebieden waar water schaars of duur is. De Groasis Ecologische Waterbesparende Technologie helpt je om kosten te besparen wanneer je bomen plant voor ecosysteemherstel projecten of geld te verdienen wanneer je bomen plant voor bosbouw of persoonlijk gebruik. Inmiddels heb ik dus een kleine investering in Groasis gedaan.
Eerder genomen maatregelen
De afgelopen jaren hebben we al veel in huis verandert: een zonneboiler, zonnepanelen, beter geïsoleerde ramen op zolder en in de badkamer. Maar ook hebben we onze gewoontes aangepast minstens 4 dagen in de week vegetarisch eten, woon-werk verkeer met fiets en openbaar vervoer (waardoor we nu nog maar 1 auto in plaats van 2 hebben). We investeren jaarlijks in wind- en zonne-energie in Nederland en in het buitenland.
Ook hebben we twee jaar geleden een eerste zonnekoker aangeschaft voor gasloos koken tijden het kamperen. De verbeterde versie daarvan hebben we vorig jaar aangeschaft, dus die gaat komend jaar mee op vakantie.
Wat betreft lidmaatschappen van organisaties ben ik al jaren lid van GroenLinks, daarnaast ben ik ook lid van de energiecoöperaties De Windvogel en Energiek Schiedam. En vanaf dit jaar dus ook van de coöperatie Land van Ons.
Over de effecten van onze maatregelen in huis schrijf ik regelmatig, over de effecten van de overige keuzes die we maken eigenlijk nauwelijks. Het derde voornemen is dan ook om daar op mijn blog met grotere regelmaat aandacht aan te gaan besteden. In de hoop dat deze keuzes navolging vinden.
Januari, dus tijd om de balans op te maken over ons energieverbruik en onze energieproductie in december 2019. Oersaai, maar heerlijk om het jaar mee te beginnen. Te beginnen met het overzicht van de kengetallen van december om daarna door te kijken naar ons bruto energieverbruik en de verwarming.
Wat (alles in kWh)
2018
2019
verschil
Ruimteverwarming
898
442
-51%
Warm water
202
244
21%
Apparaten
339
227
-33%
Verbruik/graaddag
2,37
1,11
-53%
Gasverbruik
1089
244
-78%
Elektriciteitsafname
339
683
101%
Teruglevering
14
Elektriciteitsverbruik
339
669
97%
Zonnepanelen
35
48
37%
Zonnedelen
8
4
-50%
Winddelen
153
113
-26%
Zonneboiler
10
0
-100%
Totaal opwekking
206
165
-20%
Netto elektriciteitsverbruik
143
504
252%
Het energieverbruik voor verwarming en apparaten ligt dit jaar fors lager dan vorig jaar. Ook het gasverbruik is behoorlijk gedaald, door onze overstap naar infraroodverwarming. Dat heeft wel gezorgd voor een stijging van ons elektriciteitsverbruik. Per saldo hebben we in december 504 kWh elektriciteit meer verbruikt dan dat we hebben geproduceerd. Onze zonnepanelen hebben het beter gedaan dan in 2018. Onze winddelen, zonnedelen en zonneboiler hebben minder energie opgewekt dan in december 2018. Op jaarbasis verbruiken we inmiddels bijna 1.400 kWh meer elektriciteit dan we zelf opwekken met onze winddelen, zonnedelen en zonnepanelen.
Bruto energieverbruik
Door het lagere energieverbruik in december is ons bruto energieverbruik voor het eerst sinds 2011 onder de 10.000 kWh per jaar uitgekomen. Daarmee ligt ons bruto energieverbruik 1.600 kWh lager dan gemiddeld in de periode 2011-2018, waarbij ik 2013 buiten beschouwing laat. Dat was namelijk een jaar waarin we uitzonderlijk fors hebben gestookt. Ons bruto energieverbruik is daarmee 14% lager uitgekomen dan het gemiddelde over de periode 2011-2018.
Wanneer ik kijk naar de verdeling van ons energieverbruik dan ligt vooral het energieverbruik van onze verwarming veel lager dan in eerdere decembermaanden. Het energieverbruik voor warm water en elektrische apparaten is niet heel veel veranderd.
Onze energievraag op jaarbasis voor warm water en elektrische apparaten is behoorlijk constant. De vraag voor verwarming is wel gedaald. Waarmee het totaal onder de 10.000 kWh op jaarbasis is uitgekomen. Een daling die in maart 2019 al werd ingezet.
Doordat ons energieverbruik voor verwarming afneemt neemt ook het aandeel van verwarming in ons energieverbruik af. Het ligt inmiddels op het laagste niveau met een aandeel van 42%.
In december 2019 bestond ons energieverbruik voor ongeveer tweederde uit elektriciteit. Het resterende deel werd geleverd door aardgas. Een volledige omdraaiing van ons normale patroon, aangezien we in voorgaande jaren in december ruim 75% van onze energiebehoefte uit aardgas haalden.
Wanneer ik kijk naar het aandeel gas in ons bruto energieverbruik dan is dat in december op jaarbasis gedaald naar minder dan 40% van ons energieverbruik. Onze zonneboiler levert nog steeds zo’n 10% van ons energieverbruik. Elektriciteit heeft op jaarbasis voor het eerst sinds we hier in 2011 zijn komen wonen meer dan 50% van onze energie geleverd. Ons bruto energieverbruik is in 2019 voor het eerst sinds we hier wonen onder de 10.000 kWh uitgekomen.
Bron energieverbruik
Een andere manier om naar ons energieverbruik te kijken is door het te verdelen in de verschillende vormen van energieproductie. Waarbij we twee vormen van energie inkopen: aardgas en elektriciteit. Sinds 2013 leveren we in de zomer meer elektriciteit terug dan we verbruiken. Ook ligt ons gasverbruik buiten het stookseizoen al sinds 2011 bijna op nul. Wat in 2019 is verandert is dat ook het gasverbruik in de winter fors gedaald is, doordat we overgeschakeld zijn op infraroodverwarming. De inkoop van groene stroom is daardoor wel gestegen.
Op jaarbasis bestaat ons energie nog steeds voor een groot deel uit aardgas. Al neemt het verbruik wel fors af en is het gedaald naar minder dan 400 m3 gas per jaar, in 2018 was dit nog ruim 700 m3 aardgas. Komend jaar verwacht ik dat het gasverbruik daalt tot onder de 200 m3 aardgas en als de verwarming de rest van het stookseizoen goed doorstaat gaat in 2021 het gas er volledig af.
Het aandeel inkoop van elektriciteit is afgelopen jaar opgelopen en het aandeel aardgas gedaald. Het aandeel gas ligt nu onder de dan 40%. De belangrijkste bron voor energie na aardgas zijn onze zonnepanelen, deze leveren ongeveer 20% van ons jaarlijks energieverbruik. Momenteel kopen we zo’n 15% van onze energie in de vorm van groene stroom. Gevolgd door onze zonneboiler en winddelen met ieder 11% van ons energieverbruik.
Op jaarbasis ligt ons bruto energieverbruik over heel 2019 18% lager dan gemiddeld in de periode 2011-2018. Als ik 2013 buiten beschouwing laat resteert een besparing van 14%, oftewel 1.600 kWh. De daling zit vooral bij de verwarming. De daling van het elektriciteitsverbruik door apparaten wordt voornamelijk bepaald doordat het infraroodpaneel in de badkamer sinds maart meetelt als verwarming. Deze zat voor de installatie van de aansturingssoftware van BeNext verstopt onder elektrische apparatuur.
Energieproductie
Onze energieproductie lag met 4.500 kWh 6% lager dan in 2018. Wederom haalde onze winddelen niet de beoogde productie van 1.500 kWh per jaar. Ook de energieproductie van onze zonnepanelen en zonnedelen lag lager dan in 2018. Alleen de zonneboiler presteerde iets beter dan in 2018.
Doordat ons bruto energieverbruik gedaald is is het aandeel zelf opgewekte energie wel gestegen. We zijn hard op weg naar de 50%, wat ik verwacht te kunnen halen zonder extra zonnepanelen, zonnedelen of winddelen. Puur door de energiebesparing ten gevolge van de overschakeling op infraroodverwarming.
Verwarming
In december zijn we een aantal dagen langer weg geweest dan voorgaande jaren. Dat heeft uiteraard effect gehad op ons energieverbruik. We hebben vooral minder hoeven verwarmen. Als ik hiervoor corrigeer komt het energieverbruik voor verwarming in december uit op 1,65 kWh/graaddag. Dat is 30% lager dan ons energieverbruik voor verwarming in 2018. En ook lager dan we sinds 2011 in ons huis hebben weten te bereiken. De enige verandering ten opzichte van december 2018: infraroodverwarming van ThermIQ.
Ook over heel 2019 ligt ons energieverbruik per graaddag voor verwarming lager dan in eerdere jaren. Al is het verschil minder groot dan in december, omdat we de infraroodpanelen pas in de loop van maart hebben laten installeren. In 2020 verwacht ik daarom dat ons cumulatief energieverbruik voor verwarming, uitgedrukt in kilowattuur per graaddag, lager zal liggen dan in 2019.
Wanneer ik het energieverbruik voor verwarming corrigeer voor onze afwezigheid rond kerst zouden we in december 657 kWh hebben verbruikt voor verwarming. Dat is 27% lager dan de 898 kilowattuur uit december 2018. Daarmee hebben we in 2019 nipt een zuinigheidsrecord gezet met 4.211 kWh, waarmee we zuiniger zijn geweest dan de 4.400 kWh uit 2014. Waarbij de verschillende jaren niet gecorrigeerd zijn voor het aantal graaddagen.
Wanneer ik wel corrigeer voor het aantal graaddagen en de verschillende jaren terug reken naar een standaardjaar met 2802 graaddagen dan wordt het verschil groter. 2019 blijft het meest zuinige jaar met 4.580 kWh, 2014 volgt dan echter op 5.256 kWh. Een verschil van ruim 650 kWh.
Als ik niet corrigeer voor onze afwezigheid rond kerst komt het energieverbruik voor verwarming in december nog lager uit dan in voorgaande jaren. Het energieverbruik per graaddag ligt in december dan zelfs wat lager dan in november. En ook het gemiddeld energieverbruik per graaddag over de afgelopen 12 maanden laat een duidelijke daling zien. Januari wordt wat dat betreft de echte testcase, want lager dan 2,5 kWh/graaddag is me in een januarimaand nog nooit gelukt.
Het totale energieverbruik voor verwarming in een standaardjaar ligt inmiddels onder het de energiebesparing waar het Vesteda model van CE Delft mee rekent voor infraroodverwarming. Zowel als ik uitga van ons energieverbruik op jaarbasis in januari 2019 als wanneer ik uitga van ons langjarig gemiddelde energieverbruik voor verwarming. Naar het totale energieverbruik uit het Vesteda model kijk ik niet eens, voor een c-label woning rekent dat model met een energieverbruik voor aardgas van 12.827 kWh en voor infraroodverwarming met 9.890 kWh. Verbruiken die ik in onze c-label woning nooit en te nimmer heb weten te behalen.
Onze verwarmingskosten zijn in december wel gestegen, ondanks de energiebesparing die onze infraroodpanelen opleveren. Dat komt doordat elektriciteit in Nederland relatief zwaar wordt belast t.o.v. aardgas. De energiebelasting plus opslag duurzame energie bedragen voor gas omgerekend zo’n 4 Eurocent per kilowattuur. Voor elektriciteit is dit 12,5 Eurocent per kilowattuur.
Al met al zijn onze verwarmingskosten met Euro 188 gestegen ten opzichte van onze gemiddelde verwarmingskosten in 2011-2018. Waarbij alle verbruiken omgerekend zijn tegen de tarieven van 2020. Die stijging zal in 2020 nog wel doorzetten, tenzij we extra energiebesparende maatregelen gaan nemen. Wat zomaar zou kunnen.
Variabele energiekosten 2019
Het hoeft weinig verrassing te wekken dat onze variabele gasrekening in 2019 fors lager lag dan voorgaande jaren. Voor in november en december is het verschil goed zichtbaar. In de eerste maanden van het jaar was het verschil nog gering. De infraroodpanelen van ThermIQ zijn pas in maart geïnstalleerd. Onze gasrekening ligt ongeveer 200 Euro lager dan in 2018.
Onze elektriciteitskosten zijn gestegen met 375 Euro, dat komt door de overschakeling op infraroodverwarming. Die stijging is echter een stuk minder dan verwacht op basis van de COP=1 politie, die een stijging van ruim 600 voorspelden. Als ik rekening hou met de 24% energiebesparing waar CE Delft mee rekent in het Vesteda model en waar ook DWA mee rekent dan komt onze elektriciteitsrekening nog steeds 60 Euro lager uit dan verwacht.
Onze totale variabele energiekosten zijn met 180 Euro gestegen ten opzicht van 2018. Ten opzichte van de verwachte energiekosten bij gebruik van de hr-ketel zijn de variabele energiekosten in 2019 met Euro 160 gestegen.
Als ik de variabele energiekosten van de verschillende jaren omreken naar de tarieven voor 2020 dan is onze gasrekening in 2020 beduidend lager dan voorgaande jaren. Al vanaf maart liggen de kosten lager dan eerdere jaren.
Onze variabele elektriciteitskosten zijn in 2019 hoger dan in voorgaande jaren.
De totale variabele energiekosten lagen in 2019 ook bij gebruik van het tarief van 2020 hoger dan voorgaande jaren. Enkel in 2011, 2012 en 2013 lagen de energiekosten hoger. Ten opzichte van de gemiddelde energiekosten in de periode 2014-2018 komen onze variabele energiekosten over 2019 110 Euro hoger uit. Dat is een stijging van 15% ten opzichte van onze gemiddelde variabele energiekosten in de periode 2014-201.
Een mythe waard door de Engelstalige wereld (en door Nederland): naar verluidt stijgt de CO2 uitstoot in Duitsland omdat hernieuwbare energiebronnen nucleaire energie niet kunnen vervangen – en dat Frankrijk gelijk heeft om te kiezen voor kernenergie. Wat laten de gegevens zien? Craig Morris onderzoekt het.
Een van de vele standaard stokpaardjes van de twijfelbrigade is de stelling dat de door klimaatmodellen voorspelde veranderingen onjuist zouden zijn. Een nieuw onderzoek van Hausfather et al veegt de vloer aan met dit stokpaardje. De onderzoekers komen tot de conclusie dat de modellen de wereldwijde temperatuurstijging accuraat voorspellen, zeker als rekening wordt gehouden met de werkelijke ontwikkeling van CO2 emissies en andere oorzaken van klimaatverandering.
Klimaatmodellen vormen een belangrijke manier om toekomstige veranderingen in het klimaat op aarde te begrijpen. In het artikel hebben Hausfather et al een grondige evaluatie uitgevoerd van de prestaties van verschillende klimaatmodellen die zijn gepubliceerd tussen 1970 en 2010. Ze hebben specifiek gekeken naar hoe goed modellen de opwarming van de aarde in de jaren nadat ze werden gepubliceerd projecteren door ze te vergelijken met waargenomen temperatuurveranderingen. Modelprojecties vertrouwen op twee dingen om waarnemingen nauwkeurig te matchen: nauwkeurige modellering van klimaatfysica en nauwkeurige veronderstellingen over toekomstige CO2-emissies en andere factoren die het klimaat beïnvloeden. Het beste op fysica gebaseerde model zal nog steeds onnauwkeurig zijn als het wordt aangedreven door toekomstige veranderingen in emissies die verschillen van de realiteit.
Emissies komen namelijk voort uit menselijke beslissingen, niet uit fysieke processen, en zijn in veel opzichten veel moeilijker te voorspellen. De onderzoekers wilden klimaatmodellen evalueren op basis van hoe goed hun klimaatfysica presteerde, niet op basis van de kwaliteit van hun toekomstige kristallen bol. Daarom hebben ze gezocht naar oude klimaatmodellen waarvan de aannames over toekomstige opwarming, toekomstige CO2-concentraties en andere factoren die klimaatverandering veroorzaken ook gepubliceerd zijn. Ze identificeerden 14 modellen met 17 verschillende projecties (sommige modellen werkten met meerdere scenario’s).
Ontwikkeling CO2 concentratie zoals aangenomen in klimaatmodellen versus geobserveerde CO2 emissies. Bron: Evaluating the performance of past climate model projections, 2019
Een aantal klimaatmodellen uit de jaren zeventig en tachtig schatten dat de huidige CO2-niveaus rond de 450 ppm zouden liggen, in plaats van de huidige 410 ppm. Logischerwijs wijkt de voorspelde temperatuurstijging daarmee ook af. Wanneer met dit soort afwijkingen rekening gehouden wordt blijkt dat de klimaatmodellen die in de afgelopen vijf decennia zijn gepubliceerd, over het algemeen vrij nauwkeurig waren in het voorspellen van de opwarming van de aarde in de jaren na publicatie.
De onderzoekers hopen dat hun onderzoek de verwarring bij het publiek over de prestaties van eerdere inspanningen op het gebied van klimaatmodellering helpt op te lossen en het vertrouwen vergroot dat modellen de opwarming van de aarde nauwkeurig voorspellen.
